ارتودنسی چیست؟

ارتودنسی شاخه ای از دندانپزشکی است که دندان ها و فک هایی را که در جای نامناسبی قرار می گیرند اصلاح می کند. دندان هایی که در جایگاه نامناسبی قرار می گیرند و شکل نامتعارفی دارند مشکلات بهداشتی مختلفی ایجاد می کنند. تمیز نگه داشتن دندان ها سخت تر می شود. بیماری که دندان های نامرتبی دارد در معرض خطر ابتلا به پوسیدگی دندان و بیماری های پریودنتال قرار دارد. این وضعیت به دندان هایی که مسئول جویدن غذا هستند فشار بیشتری وارد می کند و متعاقبا در طولانی مدت عوارض مختلفی به جا می گذارد از جمله:
پوسیدگی دندانها
مشکلات لثه ای
خوب جویده نشدن دندانها و مشکلات گوارشی
سردرد
مشکلات TMJ
احساس درد درگردن، شانه و پشت
همچنین دندان های کج و نامرتب به زیبایی ظاهر شخص آسیب می زند.
مزایای استفاده از درمان ارتودنسی عبارتند از:
دهان سالم
ظاهر لذت بخش
دندانهایی که احتمالا طول عمر بیشتری دارند.
متخصص درمان در این زمینه به نام ارتودنتیست شناخته می شود.

چگونه متوجه می شوید که به ارتودنسی نیاز دارید؟

فقط دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی می تواند تعیین کند که آیا شما می توانید از ارتودنسی استفاده کنید یا خیر. به کمک ابزارهای تشخیصی که شامل یک تاریخچه کامل پزشکی و دندانپزشکی هستند، یک معاینه بالینی، مدل های گچ دندان هایتان و تصویر برداری اختصاصی، یک پزشک ارتودنتیست می تواند تصمیم بگیرد آیا ارتودنسی نیاز دارید یا خیر. و این ارتودنتیست است که می تواند طرح درمانی صحیحی برای رفع مشکل دندان ها پیشنهاد دهد.
اگر به یکی از وضعیت های زیر دچار هستید ممکن است نامزد انجام ارتودنسی باشید.
• Overbite، زمانی که دندانهای فوقانی هم پوشانی عمودی زیادی بر روی دندانهای ردیف پایین دارند.
• Underbite، به ظاهر “بولداگ” معروف است که در آن دندان های ردیف پایین خیلی جلوتر از دندان های فوقانی قرار می گیرد و ردیف بالا بیش از حد عقب هستند.
• Crossbite، هنگام جویدن دندانهای بالا از بعد عرضی به درستی بر روی دندانهای پایین قرار نمی گیرند
• Open bite، یا باز بودن بین دو فک در ناحیه جلو عقب یا کناره ها

• Misplaced midline یا خط میانی نابجا – هنگامی که خط میانی دندان های فوقانی با خط میانی دندان های پایینی در یک راستا قرار نمی گیرند.
• Spacing یا فاصله، فضاهای بین دندان ها که ممکن است بر اثر از دست دادن یک دندان یا حتی رشد ناقص یا عدم رشد یک دندان به وجود بیاید.
• Crowding یا شلوغی دندان، زمانی که تعداد زیادی دندان (بیشتر از حد نرمال) در یک ردیف دندانی قرار می گیرند. این وضعیت منجر به روی هم افتادن دندانها می شود.

درمان با ارتودنسی چگونه است؟

انواع مختلفی از ابزار ارتودنسی وجود دارد. ارتودنسی متحرک و ثابت که هر دو به تغییر وضعیت دندان ها و فکین کمک می کنند. دستگاه ارتودنسی به آرامی فشاری بر دندان ها و فک وارد می کند که به مرور زمان تغییر دلخواه را ایجاد می نماید. شدت بدشکلی دندان ها و سن و خصوصیات فیزیولوژیک بیمار مشخص می کند که کدام نوع ارتودنسی برای درمان انتخاب شود. این متخصص ارتودنسی است که در هر مرحله با معاینه وضعیت بیمار روش درمان با ارتودنسی را تعیین و اجرا می کند.

ارتودنسی یکی از تخصص های دندانپزشکی است که به منظور مرتب کردن و ردیف کردن دندانها و هماهنگ نمودن فک ها به کار برده می شود. از اصلی ترین وظایف ارتودنسی، تشخیص، پیشگیری و درمان ناهنجاری های دندانی فکی است. این عمل می تواند توسط درمانهای ثابت یا متحرک ، ارتودنسی با براکت های هم رنگ دندان (سرامیکی) (کامپوزیتی)، یا توسط ارتودنسی نامرئی توسط سیستم لینگوال (قرار دادن براکت ها در پشت دندانها) یا ارتودنسی نامرئی با پلاک شفاف (Invisalign) و غیره انجام شود. ارتودنسی ثابت می تواند توسط روش های Straight ،Edgewise ،Roth یا دیمون و غیره انجام شود. در ضمن می توان از تکنیک های جدید مانند مینی اسکرو Mini Screw در درمان ناهنجاریها کمک گرفت.

دو گروه درمان های ارتودنسی

یک گروه از درمانهای ارتودنسی برای تصحیح دندانها است و یک گروه از درمانها برای رفع ناهنجاری های فکی می باشد. درمان هر یک از این ناهنجاری ها نیاز به استفاده از دستگاه مخصوص خود را دارد. در صورتی که بیمار دارای ناهنجاری دندانی و یا فکی به موقع مراجعه نماید و همکاری خوبی داشته باشد، می توان مشکلات بیمار را به راحتی با ارتودنسی درمان نمود ولیکن اگر بیمار به موقع مراجعه ننماید و یا همکاری خوبی در حین درمان ارتودنسی نداشته باشد و یا شدت ناهنجاری فکی بسیار زیاد باشد بیمار نیاز به ارتودنسی به همراه جراحی خواهد داشت.

تصاویر قبل و بعد از ارتودنسی

انواع درمانهای ارتودنسی چه مزیتهایی نسبت به هم دارند؟

درمانهای ارتودنسی به 2 گروه کلی تقسیم می شود. یک گروه از درمانهای ارتودنسی برای تصحیح دندانها است و یک گروه از درمانها برای رفع ناهنجاری فکی می باشد که در هر نوع از درمان ها نیاز به دستگاه مخصوصی برای رفع ناهنجاری می باشد. در صورتی که بیمار دارای ناهنجاری دندانی و یا فکی به موقع مراجعه نماید و همکاری خوبی داشته باشد، می توان مشکلات بیمار را به راحتی با ارتودنسی درمان نمود ولیکن اگر بیمار به موقع مراجعه ننماید و همکاری خوبی در حین درمان ارتودنسی نداشته باشد و یا شدت ناهنجاری فکی بسیار زیاد باشد، ممکن است نیاز به جراحی فک برای رفع مشکل فکی وجود داشته باشد. در اینگونه موارد ابتدا بیمار تحت درمان ارتودنسی قرار می گیرد و بعد از آن تحت جراحی واقع می شود.