اطلاعات عمومی دندانپزشکی

تاثیر نداشتن دندان در هضم غذا

خانمی در حال نشان دادن محل دندان از دست رفته

دندان ها و شکل آنها مهم ترین عامل در درست جویدن غذاها هستند. در صورت وجود مشکلاتی مانند نامنظم بودن دندان ها و ناهنجاری های فک، نه تنها فرد دارای دندان های مرتب و لبخند زیبایی نیست، بلکه ممکن است مشکلات گوارشی، دیابت، چاقی و یا کاهش اشتها نیز برای او ایجاد شود.

نخستین بخش دستگاه گوارش که وظیفه سنگینی را نیز بر عهده دارد دهان می باشد. جویدن غذا و شکستن ساختار غذاها توسط دندان ها از مهم ترین بخش های روند هضم غذا است. در صورتی که این وظیفه به خوبی انجام نشود، مشکلات گوارشی زیادی نیز برای افراد ایجاد می گردد. می توان با برطرف کردن مشکلات دندان ها در هنگام جویدن غذا به رفع بعضی از مشکلات دستگاه گوارشی کمک کرد. به همین دلیل افراد از همان دوران کودکی باید مراقب دندان های خود باشند و با استفاده از روش های مختلف مانند ارتودنسی به منظم کردن دندان ها و قرار گرفتن آنها روی یکدیگر بپردازند. دراین میان والدین افرادی که به مشکلات فک ها و دندان های فرزند خود واقف هستند باید در زمان کودکی به ارتودنسی دندان های آنها بپردازند تا از ایجاد بیماری های گوارشی مزمن جلوگیری کنند.

دختری در حال خندیدن و خوردن سالاد با دندان های سالم

عوارض نداشتن دندان بر روی دستگاه گوارش

در صورتی که غذا به خوبی توسط دندان ها جویده نشود مشکلات زیادی برای دستگاه گوارش ایجاد می شود. نخستین مشکل، هضم غذا می باشد. درست است که برخی از غذا مانند پاستا به کلی دیر هضم هستند اما وقتی که غذا به خوبی جویده نشوند، فرآیند هضم آنها طولانی شده و همچنین بسیاری از مواد غذایی مفید جذب بدن نمی گردد که همین موضوع در طولانی مدت باعث کمبود مواد مغذی در بدن افراد می شود.

در صورتی که دندان ها نتوانند ساختار غذا را بشکنند، دستگاه گوارش از همان ابتدا با مشکلاتی مواجه می شود. ابتدا اینکه غذا به کندی در مری حرکت می کند و معده نیز برای هضم آن نیاز به زمان بیشتری دارد. در ضمن معده برای هضم بهتر غذا، فعالیت بیشتری انجام می دهد و اسید بیشتری ترشح می کند. این فشار فعالیت ها و ترشح اسید بیشتر سبب ایجاد مشکلاتی مانند رفلاکس معده، اسهال، یبوست، آسیب مخاط داخلی معده و نفخ می شود. درد شکم و احساس خستگی نیز از دیگر مشکلات گوارشی در این زمان می باشند. در ادامه به چند مورد دیگر از عوارض نداشتن دندان بر روی هضم غذا و دستگاه گوارش اشاره می کنیم:

1. عدم فعالیت درست آنزیم ها

بزاق حاوی آنزیم آمیلاز است که عهده دار تجزیه نشاسته در غذا می باشد. برای اینکه این آنزیم به درستی بر روی غذا عمل کند، غذا باید به درستی جویده شده و به مولکول های کوچک تقسیم شود. این بدین معنی است که اگر شما یک یا چند دندان نداشته باشید، غذا به درستی شکسته نخواهد شد و فعالیت آنزیم مهار می شود و شما مقدار زیادی مواد مغذی را از دست می دهید.

2. مشکل در بلع مواد غذایی

دندان ها با شکستن ساختار غذا و تبدیل کردن آنها به قطعات کوچکتر کمک زیادی به بلعیدن غذا می کنند بنابراین با عملکرد درست خود می توانند ساختار مکانیکی و البته شیمیایی غذاها را بشکنند که همین امر موجب خوب جویده شدن غدا و حرکت آسان آن در مری می گردد. در صورت جویده نشدن غذا و عدم تقسیم آن به قطعات کوچک تر، بلعیدن یک مشکل بزرگ است که در کل سیستم گوارشی تاثیر می گذارد. دلیل اینکه اکثر کودکان مشکلات بلع دارند اینست که رشد دندان هایشان کامل نشده است. این دقیقا همان چیزی است که در بزرگسالانی که دندان هایشان را از دست داده اند اتفاق می افتد.

دختری که دندان های پیش را ندارد و یک سیب در دستش نگه داشته است.

3. تولید کمتر بزاق دهان

زمانی که ما شروع به جویدن غذا می کنیم، بزاق ساخته می شود. بزاق به عنوان روان کننده عمل می کند و باعث می شود که غذا برای حرکت در سیستم گوارش دچار مشکل نشود. اگر دندان های کمی داشته باشیم، کمبود بزاق سبب اختلال در هضم خواهد شد. بزاق دارای آنزیم های زیادی است که می تواند ساختار چربی ها و کربوهیدرات ها را بشکند و ضمن جذب راحت تر آنها توسط مری، به هضم آنها در معده نیز کمک می کند. گفتنی است که کربوهیدارت ها و چربی ها از دیر هضم ترین مواد غذایی می باشند. علاوه بر این، بزاق می تواند غذاها را مرطوب کند تا راحت تر در مری حرکت کنند و برای هضم و جذب به معده برسند. بنابراين فقدان بزاق سبب حرکت سخت غذا در مری می شود.

4. استراحت کمتر ماهیچه های معده در اثر نجویدن غذا

جویدن به طور مستقیم به حرکت غذا در دستگاه گوارش بستگی دارد. پیلوروس یک ماهیچه کوچک در انتهای معده می باشد که به عنوان یک درب برای غذا عمل می کند تا از معده به روده کوچک منتقل شود. تولید بزاق ناشی از جویدن مناسب کمک می کند تا پیلوروس ریلکس بوده و استراحت کند و اجازه دهد که غذا به راحتی درون دستگاه گوارش حرکت کند. نداشتن دندان فرآیند جویدن و به دنباله آن استراحت ماهیچه های معده را کم خواهد کرد.

5. افزایش رشد باکتری ها در اثر نداشتن دندان

هنگامی که غذا خوب جویده نشده و قطعات به اندازه های مناسب شکسته نمی شوند موجب ایجاد اختلال در هضم و بنابراین عدم استفاده بهینه از موادمغذی موجود در غذا خواهد شد. غذای هضم نشده برای پرورش باکتری ها و سایر بیماری هایی که توسط عدم تعادل مزاجی بوجود می آیند، جایگاه مناسبی است. آن ها بر روی این ذرات غذایی رشد می کنند و سلامت شما را تحت تاثیر قرار می دهند که تمامی این روند از نداشتن دندان نشأت می گیرد.
گزینه های زیادی برای جایگزینی دندان های پوسیده و از دست رفته وجود دارد که دندان هایی طبیعی را برای شما شبیه سازی و جایگزین کنند. پروتز و ایمپلنت های دندانی نمونه ای از بهترین گزینه های درمانی در حرفه دندانپزشکی هستند که شما می توانید از آن ها استفاده کنید.

کدام دندان ها در جویدن غذا تاثیرگذار هستند؟

تعداد دندان های انسان امروزی به طور معمول 32 عدد بوده که از این تعداد تقریبا همه آنها در گاز زدن و جویدن غذاها بکار گرفته می شوند. دندان های پیشین یعنی چهار دندان جلو در فک بالا و چهار دندان جلو در فک پایین برای گاز زدن غذا و دندان های آسیا در قسمت انتهایی دهان برای خرد کردن و جویدن غذا نقش دارند. لازم به ذکر است که قرینگی دندان های جلو و منظم بودن آنها باعث تسهیل عمل گاز زدن می گردد.

تاثیر ارتودنسی بر بهبود مشکلات گوارشی

حالا که با تاثیرات سوء خوب نجویدن غذا بر عملکرد دستگاه گوارش آشنا شدیم، می توانیم به ضرورت استفاده از ارتودنسی بپردازیم. بعضی اوقات افراد می دانند که به علت نامرتب بودن دندان ها، نمی توانند به خوبی غذا را بجوند و بعد از خوردن غذا دچار مشکلات گوارشی می شوند. این افراد باید برای استفاده از ارتودنسی پیش قدم شوند.

دختر جوان با دندان های ارتودنسی شده در حال گاز زدن همبرگر

از دیگر دلایل خوب نجویدن غذا، ناهنجاری های فکی مانند عدم همپوشانی درست دندان های بالا و پایین بر روی یکدیگر و یا ساییده شدن آنها می باشد. البته برخی اوقات دندان ها به اندازه کافی یکدیگر را همپوشانی می کنند اما وجود دندان های کج و یا فضای خالی بین آنها سبب درست نجویدن غذا می شوند. این افراد در هنگام جویدن غذا در دهان خود احساس خستگی می کنند و خیلی زود غذا را می بلعند. بنابراین استفاده از درمان ارتودنسی توسط متخصص ارتودنسی می تواند کمک بسیار خوبی به این افراد بکند.

سوالات متداول در مورد نقش دندان ها بر روی دستگاه گوارش

1- آیا مشکلات گوارشی با انجام ارتودنسی برطرف می گردد؟

انجام درمان ارتودنسی به طور غیر مستقیم بر روی بهبود برخی از مشکلات گوارشی موثر است به این صورت که با انجام ارتودنسی و رفع بهم ریختگی دندان ها و ناهنجاری های فک مشکلات جویدن و بلع غذا برطرف خواهد شد.

2- دندان خراب چه تاثیری بر روی دستگاه گوارش دارد؟

وجود دندان خراب در دهان باعث می شود تا فرد نتواند از آن دندان برای عمل خرد کردن و جویدن غذا استفاده کند که این مسئله موجب فعالیت بیشتر و فشار به دستگاه گوارش می شود. از طرفی عفونت دندان خراب نیز تاثیرات مخربی بر روی بدن و بویژه سیستم گوارش می گذارد.

دکتر جمیلیان

درباره دکتر جمیلیان

دکتر جمیلیان، متخصص ارتودنسی دارای فلوشیپ تخصصی جراحی ارتودنسی و ناهنجاری های فک و صورت و استاد تمام (پروفسور) بخش ارتودنسی دانشکده دندانپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی، دارای بورد تخصصی ایران و اروپا و عضو انجمن ارتودنتیست های ایران و آمریکا و اروپا هستند.

2 دیدگاه برای “تاثیر نداشتن دندان در هضم غذا

  1. Avatar مریم حسنی گفت:

    سلام.اقای دکتر من 29سالم هست .میخوام ارتودنسی کنم فک بالا جلوتر از فک پایین هست باید جراحی فک کنم یا ارتودنسی؟

    1. دکتر جمیلیان دکتر جمیلیان گفت:

      سلام. شما باید معاینه شوید تا بتوانم جواب درستی به شما دهم ولی باید دانست درمان جلوزدگی فک بالا در 29 سالگی ارتودنسی به همراه جراحی است

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *