بوی بد دندان خراب بسیار آزار دهنده است و می تواند تاثیر بسیار منفی بر روابط ما با دیگران داشته باشد. در بیشتر موارد خود فرد متوجه این بو نمی شود ولی اطرافیان به سرعت آن را حس می کنند. البته می توان با برخی راهکارهای فوری بوی بد دندان خراب را تا حد زیادی رفع نمود.
چرا دندان خراب بوی بد ایجاد می کند؟
قبل از اینکه به روش های رفع بوی بد دندان خراب بپردازیم بیایید علت این بوی بد را بررسی کنیم تا سازوکار مقابله با آن را بهتر درک نمایید. مهمترین دلایلی که باعث بوی بد دندان خراب یا پوسیده می شود موارد زیر هستند:
- رشد بیشتر باکتری ها در شکاف های دندان خراب
- ایجاد فضای بی هوازی
- مرگ پالپ دندان و تجزیه بافت عفونی
- ایجاد بیماری های لثه
- کاهش بزاق (خشکی دهان)
دندان خراب یا پوسیده با ایجاد درزها و شکاف هایی که به راحتی با مسواک زدن پاک نمی شوند، فضاهای مطلوبی برای رشد حداکثری باکتری ها فراهم می سازد. این باکتری ها ترکیبات گوگرد دار فرار را تولید می کنند که بوی ناخوشایندی دارد، مانند هیدروژن سولفید (H₂S)، متیل مرکاپتان و دی متیل سولفید. اگر عمق پوسیدگی دندان زیاد باشد و فعالیت باکتری ها شدید، شرایط بی هوازی ایجاد می شود. در این شرایط تولید گازهای بدبو گوگرد دار به شدت افزایش می یابد.
زمانی که عفونت به پالپ دندان برسد علاوه بر ترکیبات گوگرد دار، ترکیبات نیتروژنی و اسیدی بیشتری تولید می گردد. این ترکیبات بوی بد دندان خراب را بسیار تند و شدید می کنند.

راهکارهای فوری و علمی رفع بوی بد دندان خراب
راهکارهایی که در زیر آورده شده برای زمانی است که عفونت به پالپ دندان نرسیده باشد (عفونت سطحی دندان). اگر پالپ دندان عفونی شود هیچ روش خانگی و علمی نمی تواند بوی بد را از بین ببرد. در این حالت تنها راه حل موثر درمان ریشه یا کشیدن دندان نکروتیک است.
رفع بوی بد دندان خراب با دهانشویه
دهانشویه ها انواع مختلفی دارند و حداقل به دو روش می توانند بوی بد دندان خراب را کاهش دهند: از بین بردن باکتری ها (آنتی باکتریال)، خنثی سازی گازهای بد بو (اکسید کننده). تاثیر دهانشویه های آنتی باکتریال غالبا بعد از نیم ساعت ظاهر می شود و می تواند 12 تا 24 ساعت دوام داشته باشد. در مقابل دهانشویه های اکسید کننده تاثیر فوری دارند اما ماندگاری اثر آنها کوتاه تر می باشد.
کاهش جرم دندان
کاهش جرم دندان در نهایت منجر به کم شدن بار باکتری ها می گردد. این تکنیک یکی از موثرترین روش های از بین بردن بوی بد دندان خراب است. اگر جرم گیری دندان در مطب و به صورت حرفه ای انجام شود بعد از چند ساعت تا یک روز نتیجه آن ظاهر می شود و اثر آن غالبا تا چندین ماه ادامه دارد.

مصرف آنتی بیوتیک
آنتی بیوتیک به صورت مستقیم باکتری های تولید کننده بوی بد دندان خراب را از بین می برد. اما نیاز به تجویز پزشک دارد. اکثرا تاثیر آنتی بیوتیک سریع ظاهر می شود (1 تا 2 روز) و اگر عفونت سطحی باشد نتیجه آن طولانی مدت است.

نکته: تجویز آنتی بیوتیک در دندانپزشکی بعد از معاینه بیمار و بررسی کامل پرونده و سابقه بیمار انجام می شود.
تحریک تولید بزاق
بزاق حاوی آنزیم ها و ترکیباتی است که می تواند سرعت رشد باکتری ها را کنترل کند. همچنین می تواند ترکیبات بودار را رقیق کرده و از دهان خارج نماید. برای افزایش بزاق راه های زیر بسیار موثر هستند:
- جویدن آدامس (بدون شکر)
- نوشیدن مقدار کافی آب
- خوردن سبزیجات و میوه
- چشیدن طعم های ترش طبیعی مانند چند قطره آب لیمو (به صورت رقیق شده نه غلیظ)
- ماساژ غدد بزاقی (ناحیه زیر گوش و زیر چانه)
غرغره آب نمک
آب نمک یک ضدعفونی کننده طبیعی است. غرغره آب نمک ملایم (2 تا 3 بار در روز) می تواند با مهار رشد باکتری ها بوی بد دندان خراب یا پوسیده را تا حد زیادی کاهش دهد. به علاوه آب نمک موجب افزایش رطوبت دهان می گردد و پی اچ آن را تنظیم می کند.
اسکریپر یا مسواک زبان
استفاده از اسکریپر یا مسواک زبان بار ترکیبات گوگرد دار و باکتری ها را به میزان چشمگیری کاهش می دهد. اثر این روش در حذف ترکیبات بودار حتی می تواند موثرتر از مسواک دندان باشد. پرزهای روی زبان حجم زیادی از باکتری و ترکیبات بوداری که در اثر دندان خراب تولید می شود به خود جذب می کند. همچنین ترشح بزاق را تحریک می نماید.

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره روش صحیح مسواک زدن کلیک کنید.
رفع بوی بد دندان خراب با چای سبز، جعفری و نعناع
این گیاهان دارای ترکیبات خنثی کننده مواد گوگرد دار است و می توانند تاثیر فوری در پوشاندن بوی بد دندان خراب داشته باشند. همچنین برخی تحقیقات نشان می دهند که چای سبز، جعفری و نعناع حاوی خواص ضد باکتریایی هستند. می توانید با گنجاندن این گیاهان در رژیم غذایی خود تاثیرات ضد بوی آنها را تداوم ببخشید.

رفع موثر بوی بد دندان خراب با روش ترکیبی
برای رفع موثر بوی بد دندان خراب نمی توان تنها به یک روش خاص بسنده نمود. بلکه باید مجموعه ای از اقدامات مکمل را انجام دهید. در وهله اول بهتر است جرم گیری تخصصی دندان در مطب انجام شود. سپس در صورت وجود عفونت فعال با دستور پزشک آنتی بیوتیک مصرف کنید تا عفونت کاملا رفع گردد. در ادامه اقدامات زیر باید به صورت مستمر انجام شوند:
- بهداشت دهان (مسواک، نخ دندان)
- مسواک زبان
- غرغره آب نمک
- رژیم غذایی حاوی سبزیجات و میوه
- نوشیدن آب کافی
اقدامات بالا را اگر انجام ندهید بوی بد دندان خراب بعد از 24 ساعت بر می گردد. موارد زیر را به شکل دوره ای یا مقطعی انجام دهید:
- دهانشویه آنتی باکتریال و زینک دار
- آنتی بیوتیک (در صورت عفونت فعال)
- تحریک تولید بزاق
- جرم گیری
نکته مهم: اقداماتی که گفته شد حدود 70 تا 80 درصد بوی بد دندان خراب را کاهش می دهند. ولی برای نتیجه کامل باید دندان خراب با روش های تخصصی دندانپزشکی ترمیم گردد تا منبع فعالیت غیر طبیعی باکتری ها و عفونت از بین برود. همچنین اگر در حین درمان ارتودنسی دچار بوی بد دندان شدید توجه به نکات بالا و مراجعه به متخصص ارتودنسی ضروری است.







