اصول زیبایی و بیومکانیک در ارتودنسی

فاکتورهای بیومکانیکال در درمانهای ارتودنسی جراحی فصل 23

فاکتورهای بیومکانیکال در درمانهای ارتودنسی جراحی

به منظور بهبود درمان بیماران ارتوسرجری ، لازم است مواردی همچون تشخیص ، طرح درمان ارتودنسی، اصول بیومکانیک ، تکنیکهای جراحی و بررسی زمان مناسب درمان مورد بررسی دقیق قرار گیرند. با پیدایش تشخیص و طرح درمان در اواسط قرن نوزدهم، به اوج رسیدن آن در سالهای 1980، و ادامه تکامل آن تا ابتدای سالهای 2000 پیشرفتهای شایانی در این زمینه انجام شده است. با تکامل آنتی بیوتیک ها و پیشرفت در تکنیکهای جراحی و Rigid Fixation درمانهای ارتوگناتیک عملی تر گردید. متخصص ارتودنسی با وجود تکنیکهای جدید می تواند در رابطه با زمان و نوع حرکات جراحی پیش بینی های لازم را بعمل آورد و در نهایت پیشرفت این تکنیک ها باعث شده است که درمانهای ارتوگناتیک تبدیل به درمانهایی قابل پیش بینی با نتایج قابل توجه در فانکشن و زیبایی صورت شود.

در سالهای اخیر ورود دستگاههای Cone beam computed tomography (CBCT) و Computer aided surgical simulation (CASS) کمک شایان توجهی به متخصصین ارتودنسی ، جراحان فک و صورت و بیمار ان کرده است و راه های جدیدی را در مقابل آنها قرار می دهد. هر دو تکنیک فوق الذکر باعث شده است که تیم معالج بیمار از ماهیت سه بعدی ناهنجاری آگاهی یابد و بتواند طرح درمان مناسب را پایه گذاری کند. با اینکه برنامه ریزی در درمان دارای اهمیت زیادی می باشد، اما مزیت بیشتر تصاویر 3 بعدی این است که به متخصص اجازه می دهد “آنالیز شکست” که در حقیقت همان آزمون و خطا می باشد را بر روی آن ها انجام دهد.

پیشرفت های جدید تنها به طرح درمان  محدود نشده است، بلکه باعث پدید آمدن درمان های نوین ارتودنسی مانند شده است از قبیل: distraction osteogenesis (DO)، جراحی به منظور رفع (OSA) Obstructive sleep apnea ، تنگ کردن فک پایین ، جراحی زود هنگام ، کاربرد انکوریج اسکلتالی با دستگاههای انکوریج موقت (TAD) هم قبل و یا در خلال و یا بعد از جراحی که هر کدام می تواند بیومکانیک و یا نوع حرکت جراحی مورد نظر را در هر بیمار متاثر سازد.

فاکتورهای ارتودنسی جراحی

با اینکه distraction osteogenesis به طور کامل جایگزین جراحی ارتوگناتیک نخواهد شد زیرا به عنوان مثال قابلیت درمان بیمارانی که دارای رشد بیش از حد فک هستند را ندارد، اما در درمان کمبود رشد فک می تواند موثر باشد. متاسفانه مقالات کمتری راجع به جزئیات بیومکانیک مورد نیاز برای رسیدن به نتایج مطلوب موجود است. نوع دستگاه ارتودنسی ، قراردادن TAD ، مرکز مقاومت هر قطعه استئوتومی شده و محل اعمال نیرو در به حداقل رساندن مشکلات بیمار و افزایش نتایج مطلوب درمانی بسیار حائز اهمیت می باشند. همان اصول بیومکانیک مناسب و کارآمد که برای دست یافتن به نتایج درمانی مناسب در ارتودنسی مورد نیاز است در استفاده از TAD و distraction osteogenesis نیز می بایست به کار روند. اصول بیومکانیک در حرکت دادن تکی دندان ها و یا حرکت قطعات استخوانی یکسان می باشد. اما تعداد کمی از متخصصین از این قضیه آگاهی دارند.

در این فصل به تاثیر استفاده صحیح از موارد فوق الذکر بر روی تشخیص، طرح درمان، ملاحظات جراحی، روش های level کردن، هماهنگی دو قوس، بستن فضا، و جنبه های دیگر مکانوتراپی پرداخته خواهد شد.

تصویربرداری سه بعدی: سفالومتری

آنالیز سفالومتری یکی از مراحل بسیار مهم در تشخیص و طرح درمان بیمارانی که دارای مال اکلوژن حاد اسکلتی هستند می باشد.  آنالیزهای متعددی وجود دارد و هر متخصص ارتودنسی و یا و یا جراح به طور سلیقه ایی از یکی از آن ها استفاده می کند. متداول ترین آنالیزهای ارتودنسی از اندازه زوایا استفاده می کنند که برای ارزیابی موقعیت دندان مناسب می باشند اما در ارزیابی موقعیت فک دقت بسیار کمتری دارند. در این آنالیزها همچنین از رفرنس های intracranial مانند porion و orbitale استفاده می شود که یافتن آن ها دشوار می باشد و احتمال خطا در آن ها بیشتر از استفاده از موقعیت طبیعی سر می باشد. به منظور رفع این نواقص و کاستی ها، یک آنالیز سفالومتری طراحی شد که عمدتا از اندازه گیری های خطی استفاده می کند، می توان بر روی مدل جراحی آن را پیاده کرد، از موقعیت طبیعی سر استفاده می کند و با استفاده از جراحی ، ارتودنسی و یا ترکیبی از هر دو می توان آن را تغییر داد. متاسفانه این آنالیز بهبود یافته نیز به بعد transverse نمی پردازد که در دو مطالعه مهم در زمینه سفالومتری قدامی خلفی (PA) به آن ها پرداخته شده است. با اینکه نمای قدامی خلفی (PA) اطلاعات مفیدی را در اختیار متخصص قرار می دهد اما ایراداتی همچون خطاهای exposure مانند چرخش مختصر سر بیمار، و موارد مربوط به شناخت لندمارک ها و سوپر ایمپوزیشن که تفسیر سفالومتری قدامی خلفی را دشوار می سازد به آن ها وارد شده است.

با استفاده از CBCT، کاستی های آنالیز سفالومتری لترال و قدامی خلفی رفع می شود. تحقیقات متعددی  نشان داده اند که می توان از اسکن های CBCT رادیوگرافی های دو بعدی تهیه کرد. تهیه تصاویر دو بعدی از ساختارهای سه بعدی باعث پیشرفت در تشخیص می شود اما تهیه یک آنالیز 3 بعدی از ساختارهای صورت و آنالیز عدم تقارن یک پیشرفت بسیار مهم می باشد. تکنیک های جدید تصویربرداری 3 بعدی مانند “mirroring” که در آن تصویر سمت طبیعی صورت بر روی سمت نامتقارن انداخته می شود، این امکان را به متخصص می دهد دقیقا کارهایی که در اتاق عمل قصد انجام آن ها را دارد شبیه سازی کند. (شکل 1-23) با اینکه این روش ها در ابتدای راه می باشند و نیاز به توسعه دارند، اما بدون شک با گذشت زمان پیشرفت های زیادی در آن ها حاصل خواهد شد

لینک دانلود فاکتورهای بیومکانیکال در درمانهای ارتودنسی جراحی فصل 23 انتشارات آرتین طب

دکتر جمیلیان

درباره دکتر جمیلیان

دکتر جمیلیان، متخصص ارتودنسی دارای فلوشیپ تخصصی جراحی ارتودنسی و ناهنجاری های فک و صورت و استاد تمام (پروفسور) بخش ارتودنسی دانشکده دندانپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی، دارای بورد تخصصی ایران و اروپا و عضو انجمن ارتودنتیست های ایران و آمریکا و اروپا هستند.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *