روکش دندان یا پروتز دندان به زبان انگلیسی dental crown نامیده می شود. کلاهک روکش دندان می تواند از جنس فلز یا سرامیک باشد. انواع روکش دندان برای ترمیم دندان ها در صورت بروز هر گونه عارضه ی سطحی انجام می شود. دندان های سالم و سفید ما با گذر زمان دچار آسیب هایی جدی می شوند و اگر بهداشت دهان و دندان به طور جدی رعایت نشود آسیب های یاد شده می تواند جدی و درمان آن ها سخت گردد.
بی توجهی هایی که انجام می شود به طور کامل و جدی می تواند سطح دندان را تحت تغییر قرار دهد. پوسیدگی های دندان در بیشتر مواقع به سطح دندان آسیب وارد می کند. حال انواع روکش دندان با استفاده از تکنولوژی جدید توانسته است راهکارهای مطلوبی برای درمان پوسیدگی دندان ها باشد.
برای بازسازی های کلی دندان در بیشتر مواقع دندانپزشک می تواند انواع روکش دندان را راه حلی مناسب برای درمان دندان هایی که در اثر پوسیدگی یا ضربه قرار گرفته اند را استفاده کند . شکستگی های حاد دندان نیز باید با استفاده از انواع روکش دندان ترمیم شود ولی برای شکستگی ای جزیی معمولا دندانپزشک گزینه ی پر کردن را پیشنهاد می کند.
علت استفاده از روکش دندان
روکش دندان روشی ایده ال برای ترمیم دندانی است که شکسته شده است، یا پوسیدگی در دندان آن را ضعیف کرده یا قسمت زیادی از آن پر شده است. علل گوناگونی برای استفاده از روکش دندان وجود دارد که در زیر به بعضی از انها به اختصار اشاره شده است:
1- ممکن است دندان شما تغییر رنگ داده باشد و بخواهید ظاهر آن را بهبود ببخشید.
2- ممکن است ریشه دندان را پر کرده باشید و برای محافظت از قسمت باقی مانده دندان به روکش نیاز دارید.
3- روکش باعث می شود که پل دندان یا دندان مصنوعی محکم سرجای خود قرار گیرد.
معرفی انواع روکش دندان
انواع مختلفی از روکش دندان برای انتخاب وجود دارد. بر اساس جنس روکش دندان آنها را به دو دسته کلی تقسیم می کنیم. روکش دندان فلزی و سرامیکی.
روکش های دندان تمام فلزی: روکش تمام فلزی یکی از انواع روکش دندان می باشد که در آن از انواع فلزات و آلیاژ ها برای پوشش دادن سطح دندان استفاده می شود. و جزو بهترین روکش ها می باشد زیرا ماندگاری بالایی دارد و عوارضی بر روی سایر دندان ها ایجاد نمی کند و معمولا بیشتر مورد انتخاب قرار می گیرد. تنها ایرادی که از این نوع روکش ها مطرح می شود ظاهر نامناسب آن ها و عدم زیبایی آنها است. جنس فلز این روکش ها می تواند از انواع آلیاژها باشد. آلیاژ فلزات قیمتی مثل طلا نیز در این نوع از روکش کاربرد دارد.
روکش سرامیکی دندان: روکش سرامیکی نیز از دیگر انواع روکش دندان است که در آن ها از نوعی چینی به عنوان ماده ی روکش استفاده می شود مزیت این نوع روکش ها در بین انواع روکش دندان این است که بیشتر طبیعی به نظر می رسد و بیشتر برای افرادی که به آلیاژهای فلزی حساسیت دارند می تواند گزینه ی خوبی باشد. ساختار آنها نسبت به روکش فلزی ضعیف است و تنها امری که سبب محبوبیت آنها شده است همرنگ بودن آنها با دندان ها می باشد.
در شکل ذیل انواع روکش دندان را ملاحظه میکنید :
جنس روکشهای تمام فلز
هیچ وقت یک فلز به صورت خالص نمیتواند جهت روکش استفاده شود، همیشه آلیاژهای فلزی هستند که برای روکشهای دندانی مورد استفاده قرار می گیرند. آلیاژهایی که برای روکش های فلزی مورد استفاده قرار می گیرد شامل:
آلیاژهای قیمتی (precious):
آنچه که در انواع روکش دندان به عنوان گلد استاندارد محسوب می شود همین نوع روکش است. ۶۰℅ این آلیاژها شامل فلزات قیمتی (طلا، پلاتینیوم، وگاهی پالادیوم) است که بالغ بر ۴۰℅ آن طلاست. این همان چیزیست که در اصطلاح عموم جامعه «دندان طلا» نامیده می شود.
آلیاژهای نیمه قیمتی (semi precious):
که بیش از ۲۵℅ از فلزات قیمتی تشکیل شده است.
آلیاژهای معمولی (non precious):
کمتر از ۲۵℅ فلزات قیمتی را شامل میشود و بقیه آن شامل نیکل،کروم و غیره.
انواع روکشهای سرامیکی (تمام سرامیک)
پرسلن جاکت کراون: که بیش از صد سال پیش با عنوان روکش تمام سرامیک ابداع شد و بسیار ضعیف است و به همین دلیل امروزه زیاد مورد استفاده نیست.
پرسلنهای مدرن: که ادعا دارند با همان زیبایی جاکت کراون استحکام بالاتری دارند.
روکش زیرکونیا: که به تفصیل درباره آن توضیح خواهم داد.
روکش های ترکیبی PFM ترکیبی از سرامیک و فلز.
آنچه که امروزه به عنوان روکش به صورت غالب در مطبهای دندانپزشکی استفاده میشود همین نوع روکش است.در واقع بخش فلزی دور تا دور دندان را پوشش میدهد و به عنوان بخش هسته ای استحکام روکش را سبب میشود و پرسلن یا چینی روی آن ،زیبایی روکش را منجر میشود. در واقع ترکیبی از زیبایی و استحکام.
روکشهای زیرکونیا ( zirconium crowns)
و اما روکش دندان زیرکونیا ( روکش زیرکونیوم )، یکی از انواع روکشهای تمام سرامیک است که به کمک فریمهای زیرکونیومی تقویت شده است. از لحاظ ساختاری مشابه pfm است با این تفاوت که به جای استفاده از فلز در مرکز روکش از زیرکونیوم استفاده میشود که رنگ آن سفید است ولی استحکام آن به اندازه و یا حتی بیشتر از آلیاژهای فلزی است.
مزایا
- فیتنس عالی
- استحکام بالا در هر نقطه از دهان
- زیبایی دندانهای طبیعی را احیا میکند
- سیاهی لبه لثه که در روکشهای pfm بسیار شایع است در آن دیده نمیشود
- در افرادی که آلرژی فلزی دارند قابل استفاده است
معایب
- روکش زیرکونیا به نسبت گرانتر است
- اگر گلیز نشده باشد منجر به سایش دندان مقابل میشود
بهترین نوع روکش دندان کدام است ؟
بهترین نوع روکشها، روکشهای تمام فلزی با فلزات قیمتی و به عبارتی روکشهای تمام طلا میباشند که زیبایی را تامین نمیکنند. بعد از آنها روکش دندان زیرکونیا در سطح بسیار بالایی از کیفیت میباشد.
قیمت روکش دندان
هزینه روکش کردن دندان بسته به جنس آن و دستمزد دندانپزشک و هزینه لابراتوار میتواند متفاوت باشد.
منظور از جنس روکش دندان بیشتر نوع آن است که غالبا فلزی، سرامیکی، پرسلن باند شده به فلز و یا زیرکونیوم (یا همان روکش دندان زیرکونیم) میباشد. معمولا ارزانترین روکشها، همین روکشهای پرسلن باند شده به فلز هستند که البته قیمت روکش دندان در آنها هم به آلیاژ زیر آن بستگی دارد. اما با آلیاژ مرسوم در لابراتوارهای دندانی، به صرفه ترین هزینه روکش دندان را دارند.
عوارض روکش دندان
مهمترین عارضه روکش کردن دندانها این است که ممکن است در صورت عدم رعایت بهداشت دهان و دندان،باعث پوسیدگی دندان تراش خورده شود.
عمرمفید روکش دندان
در حالت آرمانی میبایست دندان های هر فرد تا پایان عمر همراه شخص باشد اما به دلایل گوناگون مانند شکسته شدن دندان ، پوسیدگی دندان و عدم رعایت بهداشت دهان و دندان افراد دندان های سالم خود را از دست میدهند.
در مورد روکش (پروتز ثابت دندانی ) نیز دقیقا همین مطلب صدق می کند. مسلما اگر بعد از گذاشتن روکش بهداشت دهانی به خوبی رعایت شود، و همینطور مراجعه منظم به دندان پزشک در برنامه قرار گیرد. طبیعتا عمر روکش شما بیشتر می شود. گاهی امکان دارد دندانپزشک شما را به تعویض روکش توصیه کند.
آیا ممکن است روکش دندان نیاز به تعویض داشته باشد ؟
بله.در واقع روکش دندان (dental crowns) در مواقعی استفاده می شود که استحکام دندان با یک پر کردگی ساده تامین نمی شود.
روکش با پوشش کامل تاج دندان، در واقع از تاج دندان در مقابل شکستن تحت فشارهای ناشی از جویدن و غیره محافظت می کند. به این ترتیب نه تنها روکش دندان حفاظت بالایی را برای دندان فراهم می کند بلکه عملکرد دندان را نیز بهبود بخشیده و زیبایی قابل قبولی را به بیمار هدیه می کند.
دلایل مختلفی برای تعویض روکش دندان وجود دارد مانند :
- پوسیدگیهای ثانویه در زیر روکش
- تحلیل لثه یا سایش های طوق دندان که منجر به نمایی نازیبا در دهان میشوند
- تغییر رنگ تدریجی دندانهای اطراف در طول سالها که منجر به مشخص شدن نمای روکش میشود.
- شکستن چینی روی روکش.
در عین حال بعضی مواقع سمان مورد استفاده برای چسباندن روکش (چسب روکش) به مرور شسته شده و روکش شل میشود که میتوان دوباره آن را چسباند.
آیا روکش دندان مفید است؟
روکش، از روش‌های بازسازی دندان است که نوعی ترمیم غیرمستقیم دندان به حساب می‌آید، اما تصمیم‌گیری برای انتخاب این روش ترمیمی به عواملی مانند ساختمان دندان باقیمانده، عادت‌های بیمار و شرایط دندان بستگی دارد.
در دندان هایی که مقدار زیادی از آن به دلیل پوسیدگی از بین رفته است یا توسط دندانپزشک هنگام برداشتن پوسیدگی نیاز به برداشتن آن شده است، یا دندان هایی که دیواره آن شکسته است، یا به دلیل عصب کشی دندان یا نازک شدن جداره، احتمال شکستن آن می رود، یا هر مورد دیگری که دندانپزشک تشخیص دهد، می توان با روکش دندان، آن را بازسازی کرد.
کاربرد روکش دندان شکسته
انواع روکش دندان برای دندان های شکسته کاربرد های گوناگونی دارد. دندان هایی که بعد از پوسیده شدن به شدت شکننده شده اند را می توان با انواع روکش دندان در برابر شکستن مقاوم ساخت. در برخی مواقع نیز روکش دندان می تواند برای دندان هایی که تاجشان شکسته است گزینه ی خوبی برای ترمیم باشد.
در دندانپزشکی ترمیمی که به زیبایی دندان نیز پرداخته می شود، می توان از روکش های دندان برای ترمیم بد شکلی و بدرنگی دندان استفاده کرد. در برخی موارد که تغییر رنگ ناگهانی دندان رخ می دهد انواع روکش دندان می تواند گزینه ی خوبی باشد. علت این تغییر رنگ ناگهانی می تواند از خونریزی ناشی شود.
خیلی انیمیشن جالبی بود
ممنون از لطف شما
ایا بهتر است دندان پر شود یا روکش شود
سلام. اگر پوسیدگی کم باشد باید دندان را پر کرد ولی اگر پوسیدگی بزرگ است و انساج سالم دندان به مقدار زیادی از دست رفته است دندان باید روکش شود
سلام
من دندانم را عصب کشی کردم و حالا هم رو کش گذاشتم البته فعلا چسب موقت هست
مسأله ای که بعد روکش آزارم میده شکل روکش هست که از همون ابتدا قسمت بالایی روکش سیاهی داره و در واقع متال اون مشخصه آیا این مورد طبیعیه؟چون من مورد مشابهی پیدا نکردم
دندانپزشکم گفت که اگر بخوام روی روکش رو بدم برای لعاب باید مجددا دندان رو بتراشند که توصیه نمیکنم
حالا اگر بگیم این صحبت هم درسته مگه نبودن لعاب باعث سایش دندان بالایی نمیشه؟
دکتر خواهشاً راهنماییم کنید من تا به حال دندانم خراب نشده بود چه برسه به اینکه بخوام روکش کنم برام مهمه که الان باید این مدل روکش رو بپذیرم یا بگم اصلاحشان کنم
ممنون از راهنماییتون
سلام. من شرایط دندانی شما را چون ندیده ام نمی توانم نظر قطعی بدهم ولی باید دانست وقتی روکش ساخته می شود نباید قسمت فلزی یا متال دیده شود به عبارت دیگر باید به گونه ای ساخته شود که فلز دیده نشود.
سلام
سپاس از لطف شما
باسلام بنده پنج ماهه دندانهای پایینموروکش کردم ولی ازداخل عفونت کردکه باهیچ چیزدرمان نشدالان چندروزه این عفونت ازبغل چانه ام ازبیرون خارج شدکه یه سوراخی روی چانه ام ایجادشده که برطرف نمیشه وصورتموهم کج کرده خودش هم مانندیه نخودسفت جاش مونده توروخدا آقای دکترکمکم کنیدراه درمان چیست دکترخودم گفته بایدروکشوبردارم وهمون دندونی که باعث عفونت شده بایدبکشم واقعأبااین کاردرمان میشه عصب کشی هم کرده بودممنون میشم راهنمایی کنید ازشهرستان مزاحم میشم
سلام طبق دستور پزشک معالج روکش را بردارید و برای درمان اساسی دندان اقدام کنید. در حال حاضر اولویت درمان شما با برطرف کردن عفونت است