ناهنجاری های مادرزادی

جلوگیری از شکاف کام و لب کودکان

جلوگیری از شکاف لب و کام کودکان

لب های جنین معمولا در انتهای ماه اول بارداری تشکیل می شوند و سایر بافت های بدن وی رشد خواهند کرد. عارضه لب شکری و شکاف کام و لب در جنین هنگامی اتفاق می افتد که بافت های لب او قبل از تولد به صورت کامل شکل نگرفته و به همدیگر نچسبند. این رویداد که بر روی لب بالایی نوزاد رخ نمایی می کند هم می تواند کوچک و سطحی بوده و هم می تواند عمیق باشد و از لب تا بینی امتداد یابد. در نتیجه مادران باید راه های پیشگیری از لب شکری شدن جنین را بدانند و از بروز این عارضه تا حد ممکن جلوگیری نمایند.

شکاف لب شکاف کام 

لب شکری و شکاف کام چیست

عارضه لب شکری اکثرا در یک سمت لب و در موارد نادری در وسط لب رخ می دهد. این نوزادان ممکن است با شکاف کام نیز مواجه باشند. کام دهان در ماه دوم بارداری شکل خواهد گرفت. شکاف کام هنگامی پدیدار می شود که بافت ناحیه بالایی سقف دهان به طور کامل به همدیگر نرسد و سبب ایجاد یک شکاف در کام شود. شکاف کام نیز می تواند در یک سمت و یا در جلو و پشت با هم ایجاد شود.

بد نیست بدانید که عارضه لب شکری و شکاف کام می توانند به طور همزمان با یکدیگر رخ دهند که در واقع به عنوان یک ناهنجاری ارثی یا مادرزادی به شمار می رود و به دلیل رشد غیرنرمال بافت های دهان، لب و کام بدین صورت درآمده است. متاسفانه این عارضه می تواند سایر اندام های صورت از قبیل بینی، گونه و حتی چشم و گوش را نیز تحت تاثیر خود قرار دهد و سبب قرار گرفتن دندان های کودک در حالتی غیرنرمال شود.

مادر چه کارهایی را برای جلوگیری از شکاف لب و کام انجام ندهد

مادران در دوران بارداری خود نباید به هیچ عنوان سیگار بکشند. متاسفانه مادرانی که در دوران بارداری سیگار می کشند سبب ایجاد هیپوکسی در جنین خواهند شد و این امر ابتلا به لب شکری و شکاف کام و لب را در جنین بسیار افزایش خواهد داد.

مادرانی که در دوران قبل از بارداری خود نیز مبتلا به دیابت بوده اند باید به صورت کاملا دقیق قند خون خود را کنترل نمایند و در تمام طول بارداری رعایات لازم را برای کنترل بیماری خود و عدم اثرگذاری بر روی نوزاد انجام دهند.

بسیاری از مادران در دوران بارداری به علت بیماری های مختلفی از جمله صرع دارو های خاصی را مصرف می کنند که در سه ماهه اول بارداری می تواند جنین را در معرض بروز این عارضه قرار دهد. این افراد بهتر است با نظر پزشک خود میزان دارو های مصرفی خود را بخصوص در سه ماه اول کنترل یا قطع نمایند تا به جلوگیری از لب شکری شدن نوزاد کمک نمایند.

مصرف دارو های کورتونی در دوران بارداری حتما باید تحت نظر پزشک انجام شود و مادرانی که از دارو های آرام بخش و ضدتشنج استفاده می کنند باید حتما به این نکته دقت کنند که برای جلوگیری از لب شکری شدن و شکاف کام نوزاد خود باید استفاده از خیلی از دارو ها را کنار گذاشته و یا حتما طبق نظر متخصص خود آن را مصرف کنند.

عفونت های دوران بارداری باید به شدت جدی گرفته شوند و بیماری هایی از قبیل سرخک، سرخجه و سایر بیماری های عفونی و باکتریایی سریعا درمان شوند تا سیستم ایمنی دچار اختلال نشود.

مادر چه کارهایی را برای پیشگیری از شکاف لب و کام انجام دهد

یکی از راه های پیشگیری  شکاف لب و کام استفاده از برخی گیاهان دارویی مانند مارچوبه است که به علت آهن فراوانی که دارد از بروز نقص های مادرزادی این چنینی پیشگیری می کند.

مادر باید در دوران بارداری خود از تمامی استرس های روانی و محیطی به دور باشد و در شرایطی آرام و بدون دغدغه سپری کند. جالب است بدانید که در خانواده هایی با زمینه ارثی بیماری لب شکری احتمال اینکه فرزندان بعدی نیز به این عارضه مبتلا شوند بسیار زیاد است. لذا انجام نکات و مراقبت های لازم به جلوگیری از لب شکری شدن نوزاد کمک بزرگی می کند. بنابراین مادران برای جلوگیری از لب شکری شدن نوزاد آرامش خود را حفظ کنند و آرامش داشته باشند.

اگر مادر دچار سوء تغذیه باشد و به اندازه کافی از ویتامین ها و مکمل های مورد نیاز استفاده نکند بدون شک جنین مبتلا به عارضه لب شکری خواهد شد. ویتامین های گروه ب و آ و اسید فولیک به خصوص در سه ماه اول بارداری باید حتما به طور کافی مصرف شوند.

شیوع شکاف کام و لب در تهران

طبق تحقیقی که توسط دکتر جمیلیان متخصص ارتودنسی و همکاران در بیمارستان امام خمینی تهران انجام شد  شیوع شکاف کام و لب در بین سال های 1378 تا 1383 به میزان 2.14 در هر 1000 تولد زنده تخمین زده شد. هدف از انجام این تحقیق نبود یک آمار دقیق درباره این بیماری بود. یکی از مشکلات بروز این بیماری عدم آگاهی کافی درباره این بیماری است.

مواردی که در این مطالعه مورد بررسی قرار گرفت شامل موارد زیر بود:

  • تقسیم نوزادان زنده به بر اساس داشتن شکاف لب و کام یا نداشتن شکاف
  • تاریخ تولد نوزاد
  • جنس نوزادان
  • محل سکونت والدین
  • وزن کودک
  • سن مادر
  • پاریتی مادر
  • وجود ازدواج فامیلی
  • وجود بیماری همراه کودک
  • وجود بیماری همراه مادر
  • وجود و نوع شکاف لب و کام

در این تحقیق 52 درصد بیماران دارای شکاف لب و کام و 36 درصد شکاف کام و 12 درصد شکاف لب داشتند. نیمی از کودکان دارای شکاف با وزن کمتر از 2500 گرم به دنیا آمده بودند. 60 درصد نوزادان همراه شکاف بیماری زمینه ای دیگری نیز داشته اند. 31.8 درصد از نوزادان مبتلا به شکاف حاصل ازدواج فامیلی بودند.

این تحقیق نشان داد که که نسبت به جوامع دیگر هنوز در مقام بالاتری قرار داریم. در ضمن در نوزادان متولد شده با وزن کم و نوزادانی که بیماری همراه دیگری نیز دارند و نوزادان حاصل ازدواج فامیلی شیوع شکاف کام و لب بیشتر دیده شد.

دکتر جمیلیان

درباره دکتر جمیلیان

دکتر جمیلیان، متخصص ارتودنسی دارای فلوشیپ تخصصی جراحی ارتودنسی و ناهنجاری های فک و صورت و استاد تمام (پروفسور) بخش ارتودنسی دانشکده دندانپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی، دارای بورد تخصصی ایران و اروپا و عضو انجمن ارتودنتیست های ایران و آمریکا و اروپا هستند.

42 دیدگاه برای “جلوگیری از شکاف کام و لب کودکان

  1. Avatar شیلا حوری گفت:

    سلام اقای دکتر مطالب بسیار عالی و مفید بود. ممنون اززحماتتون

    1. دکتر جمیلیان دکتر جمیلیان گفت:

      درود و سپاس بر شما.

  2. Avatar جلیل کرمی گفت:

    با سلام خدمت شما دکترجمیلیان ممنون از پیگیری و زحماتتان من دخترم یک روزه است و مبتلا به بیماری لب شکری و کام دهان است و برای معالجه اش دکتر خوب میخواستم معرفی کنید🙏 اگه محدوده مشهد باشه بهتره سپاس فراوان

    1. دکتر جمیلیان دکتر جمیلیان گفت:

      باسلام. جناب کرمی عزیز در مشهد همکاری را نمی شناسم. بهتر است در گوگل سرچ کنید. کارهای درمانی متخصص مورد نظر را بررسی نمایید. از خداوند منان آرزوی سلامتی برایتان دارم.

  3. Avatar نفس نبوی گفت:

    سلام من باردار نیست میخوام اقدام به بارداری کنم سیگار مصرف میکنم اما سه ماه نمیخوام مصرف کنم بعد باردار بشم ایا ممکنه بچم لب شکری بشه وهمون اوایل بارداری ایا قابل تشخیصه

    1. دکتر جمیلیان دکتر جمیلیان گفت:

      با سلام. خوشبختانه امروزه تشخیص شکاف کام و لب با سونوگرافی امکان پذیر است. شکاف لب و کام را می توان با انجام سونوگرافی های سه بعدی از جنین تشخیص داد. این موضوع را با متخصص زنان و زایمان معالج خود مطرح نمایید تا راهنمایی های لازم توسط متخصص به شما داده شود.

  4. Avatar مهدی گفت:

    سلام خسته نباشید من پسرم و ۲۰ سالمه و فقط شکاف لب دارم و عمل کردم و میخاستم بپرسم ک ایا در اینده فزرندم نیز این مشکل خواهد داشت یا خیر و یا احتمالش چقدره

    1. دکتر جمیلیان دکتر جمیلیان گفت:

      با سلام. ممکن است باید مادر در دوران بارداری تحت نظارت متخصص زنان و زایمان باشد و تست و آزمایش آمینوسنتز انجام گردد. اطلاعات بیشتر مراجعه به این لینک آیا تشخیص شکاف کام قبل از تولد امکان پذیر است

  5. Avatar شكوه گفت:

    سلام خسته نباشيد من ٨ ماهه باردارم ازدواج فاميلي نيست و بچه اولمه و تا الان فوليك اسيد ٥ و بقيه و ويتامين ها رو استفاده كردم بنده مبتلا به بيماري كرون هستم و در سه ماه اول چند عدد كپسول بودزونايد خوردم خواستم بدونم چقدر امكان داره بچم لب شكري بشه ممنونم

    1. دکتر جمیلیان دکتر جمیلیان گفت:

      با سلام. باید متخصص زنان و زایمان معالجتان شما را جهت انجام سونوگرافی سه بعدی و آزمایش آمینو سنتز راهنمایی نماید.

  6. Avatar فاطمه گفت:

    با سلام وقتتون بخیر
    من بیست و پنج سالمه و دیابت نوع یک دارم از ده سالگی
    تاالان خداروشکراسیب ندیدم بابت قند بالا
    درحال حاضرقصدبارداری دارم ولی خیلی نگرانم فرزندم به این عارضه( لب شکری ) مبتلانشه
    میشه راهنماییم کنید چکارکنم که این اتفاق نیوفته ؟
    واینکه کلا قبل بارداری چه کارهایی بایدانجام بدم بابت دیابتم؟
    سپاس فراوان

    1. دکتر جمیلیان دکتر جمیلیان گفت:

      با سلام. برای پیشگیری از لب شکرییا شکاف لب و کام فرزندتان به اینک های زیر در سایت مراجعه نمایید. آیا تشخیص شکاف کام قبل از تولد امکان پذیر است و
      جلوگیری از شکاف کام و لب کودکان

  7. Avatar الهام گفت:

    سلام و عرض ادب.باردار هستم‌۱۷ هفته.سونوگرافی تشخیص داد جنین شکاف لب بالا سمت راست داره.کام تو سونوگرافی نتونست ببینه.میشه زاهنمایی کنید لطفا.بعد از زایمان.نوزاد تا چه مرحله ای باید برسه که برای جراحی اماده بشه؟؟؟احتمال داره با جراحی درست نشه؟؟؟

    1. دکتر جمیلیان دکتر جمیلیان گفت:

      با سلام. نوزادان دارای شکاف لب و کام،اصولا لب در 10 هفتگی بعد از زایمان و کام قبل از یک سالگی توسط جراح فک و صورت جراحی و بسته می شود. این بیماران نیاز به درمان های ارتودنسی متحرک و ثابت دارند. درمان ارتودنسی متحرک معمولاً از سن 5 و 6 سالگی شروع می شود و تا حدود 12 سالگی ادامه می یابد. برای اطلاعات بیشتر مراجعه به این لینک درمان شکاف کام و لب و زمان ارتودنسی بیماران شکاف لب و کام و ارتودنسی شکاف کام و لب چند مقاله دیگر نیز در سایت مطب موجود است مطالعه فرمایید.

  8. Avatar آزاده گفت:

    سلام نوزادم ۵ روزه متولد شده ومتوجه شدم شکاف کام داره آیا میشه از سینه خودم شیر بهش بدم واینکه کی عمل میشه چن وقتش شد؟

    1. دکتر جمیلیان دکتر جمیلیان گفت:

      با سلام. در 10 هفتگی نوزاد باید برای شکاف لب اقدام نمایید. شکاف کام در یکسالی کودک باید درمان شود. ضمنا فرزند شما نیاز به درمان ارتودنسی در 6 سالگی هم دارد. اطلاعات بیشتر مراجعه به این لینک ها درمان شکاف کام و لب و زمان ارتودنسی بیماران شکاف لب و کام

  9. Avatar عاطی گفت:

    سلام آقای دکتر من بچه اولم لب شکری بود والان قصد باردار شدن دوباره دارم ولی میترسم که بچه دووم لب شکری بشه میشه منو راهنمایی کنید چه کارکنم

    1. دکتر جمیلیان دکتر جمیلیان گفت:

      با سلام. باید تحت نظر متخصص زنان و زایمان باشید و سونوگرافی های سه بعدی در زمان های مناسب که متخصص به شما می گوید را انجام دهید.

  10. Avatar فاطمه گفت:

    سلام پسر من 7سالشه شکاف لب وکام داشت الان خداروشکر با جراحی خوب شده.ما نه ازدواجمون فامیلی بود و نه هیچ دارویی مصرف میکردم ونه ارثی بود.الان دوباره قصد بارداری دارم خیلی نگرانم ک دوباره بچه بعدیم این مشکلو داشته باشه آزمایشی هست قبل ازبارداری انجام بدیم ؟وایکه مارچوبه رو قبل از بارداری باید مصرف کرد یا در حین بارداری؟ممنون

    1. دکتر جمیلیان دکتر جمیلیان گفت:

      با سلام. برای تشخیص شکاف کام و لب با مراجعه به متخصص زنان و زایمان و انجام سونوگرافی های خاص (سونوگرافی سه بعدی) از جنین می توان به این بیماری پی برد. مراجعه به این لینک آیا تشخیص شکاف کام قبل از تولد امکان پذیر است

  11. Avatar ماریه مظفری گفت:

    سلام.خانوم ۲۵ ساله هستم فرزنداولم دچارشکاف کام وچانه کوتاه بود.درواقع سندرم پیرروبین داشت وماعملش کردیم.ولی خیلی سختی کشیدم برای فرزنداولم.الان قصدبارداری دارم.ولی نمیوونم چیکارکنم تافرزند دومم هم دچارنشه.من وهمسرم هیچ مشکلی نداریم فامیل نیستیم.لطفاراهنمایی کنیدبرای بارداری دوم چیکارکنم

    1. دکتر جمیلیان دکتر جمیلیان گفت:

      با سلام. عوامل ژنتیکی و محیطی می توانند در بروز شکاف لب و کام موثر باشند. عوامل محیطی می توان به مصرف بعضی از داروها در دوران حاملگی، بیماریهای دوران حاملگی و مصرف سیگار و الکل و کمبود فولیک اسید در دوران بارداری اشاره کرد. سن بالای پدر وجود استرس در دوران بارداری از عوامل دیگر ایجاد کننده شکاف لب و کام می باشد. عوامل ناشناخته ای مثل جهش ژنی نیز در بروز این مشکل نقش دارند. مطالعه بیشتر مراجعه به این لینک آیا تشخیص شکاف کام قبل از تولد امکان پذیر است

  12. Avatar زهرا گفت:

    با سلام
    من در سونو آنومالی سونوگرافیست گفت هنوز قسمت بالای لب بهم نرسیده و گفت دوباره سونو در هفته ۲۴ بارداری تکرار بشه.الان من باید چیکار کنم؟
    در صورتی که همه آزمایشات و غربالگریام خوب بوده و ارثی و ازدواج فامیلی هم نداریم

    1. دکتر جمیلیان دکتر جمیلیان گفت:

      با سلام. شما باید تحت درمان پزشک متخصص زنان و زایمان باشید و در زمان های مربوطه سونوگرافی را انجام و تحت نظارت و کنترل باشید.

  13. Avatar شبنم گفت:

    سلاااام دکتر من امروز زایمان کردم و بچم لب شکریه ولی کامش سالمه باید چیکار کنم خوزستان هستم

    1. دکتر جمیلیان دکتر جمیلیان گفت:

      با سلام. جراحی توسط جراح فک و صورت انجام می شود معمولاً لب ها در 10 هفتگی بعد از زایمان و کام قبل از یک سالگی توسط جراح فک و صورت بسته می شود. این بیماران نیاز به درمان های ارتودنسی متحرک و ثابت دارند. درمان ارتودنسی متحرک معمولاً از سن 5 و 6 سالگی شروع می شود و تا حدود 12 سالگی ادامه می یابد.مطالعه بیشتر مراجعه به این لینک ها در وب سایت شکاف لب و کام و درمان شکاف کام و لب و زمان ارتودنسی بیماران شکاف لب و کام و ارتودنسی شکاف کام و لب

  14. Avatar مریم گفت:

    سلام آقای دکتر.من بچه ی اولم الحمدالله سالمه.روی بچه ی دومم بیشتر ازمایشام نرمال بود جز اونیکه مایع دور گردن جنین رومشخص میکنه عددش یکم ازحدنرمال بالاتر بود واینکه ویتامین بشدت پایبن بود.ولی ۲۶سالم بود ونه اینکه اهل دود وسیگار بودم ونه خانوادم ولی مهمانی میرفتیم یا کسی میومدکه سیگاری بود ماهم اجبارا درمعرض دودش قرارمیگرفتیم.برای مایع دور جنین آزمایش غربالگری دوم روبرام نوشتن وگفتن که مشکلی نداره وهمه چیز اوکیه.وقتی برای سونوی۱۶هفتگی رفتم سونوی رنگی گفت که شکاف کام ودوطرفه لب داره وسقط شد.میخواستم ببینم من اگربخوام بارداربشم باید چکارکنم واینکه ریسکش هنوزوجودداره؟

    1. دکتر جمیلیان دکتر جمیلیان گفت:

      با سلام. شما باید در 16 هفتگی بارداری آزمایش غربالگری را انجام دهید و تحت کنترل متخصص زنان باشید. مطالب این لینک را مطالعه نمایید جلوگیری از شکاف کام و لب کودکان

  15. Avatar زهرا گفت:

    سلام خسته نباشید من بچه اولم سالم بودبچه دومم درماه اول بارداری اطلاعی ازبارداریم نداشتم عکس دندان پزشکی انداختم وجراحی ایمپلنت کردم ویکبار اویل ماه بارداری ازصندلی خیلی بد افتادم زمین سرماخوردگی هم داشتم رفتم دکتر امپول هم زدن حالا نمیدونم دلیلش کدوم یکی ازاینهاست که بچم هم شکاف کام داشت هم لب شکری بود واینکه بندنافش تک شریانی بود درهفته ۲۰ بارداری مجوز سقط دادن گفتن که احتمال بروز اختلالات دیگه ای هم شاید دراینده وجود داشته باشه بخاطر همین سقط کردیم بعد شش ماه میخام دوباره حامله شم خیلی استرس دارم میترسم دوباره این اتفاق برام بیوفته راهکاری هست که بهم پیشنهاد بدید ممنون

    1. دکتر جمیلیان دکتر جمیلیان گفت:

      با سلام . برای تشخیص شکاف کام قبل از تولد با متخصص زنان معالج خود مشورت کنید و باید در برایتان تست آمنیو سنتز نوشته شود و انجام دهید. اطلاعات بیشتر مراجعه به این لینک ها آیا تشخیص شکاف کام قبل از تولد امکان پذیر است و جلوگیری از شکاف کام و لب کودکان و شکاف لب و کام

  16. Avatar نرگس گفت:

    سلام من همسرم لب شکری هستش ایا ازمایشی هست قبل بارداری که نشون بده بچه هم لب شکری میشه؟ لطفا زاهنمایی کنید

    1. دکتر جمیلیان دکتر جمیلیان گفت:

      با سلام. برای شکاف لب و کام در دوران حامگی تست دارد. در 14 تا 16 ماهگی بارداری تست آمنیو سنتز می توان انجام داد. با متخصص زنان خود هماهنگ باشید.

  17. Avatar سولمازهستم گفت:

    با سلام آقای دکتر خواهرم تو هفته ی ۲۴ بارداریه و تو سونوگرافیش متوجه شدن که جنین لب شکریه و احتمالا عمیقم هست…و بهش گفتن که احتمالش هست که تا هفته ی ۳۲ جوش بخوره!خیلی استرس داریم احتمال خوب شدن داره تا قبل به دنیا اومدن؟و این که چه کار کنیم؟😭😭😭آخه دختره…و اگه با این مشکل بدنیا بیاد میشه همون روز اول عملش کنن؟

    1. دکتر جمیلیان دکتر جمیلیان گفت:

      با سلام. امکان دارد تا هفته سی و دوم بارداری جوش بخورد ، ولی اگر جوش نخورد و نوزاد با شکاف لب و کام بدنیا آمد در ده هفتگی نوزاد باید لب جراحی شود و در یکسالگی کام باید جراحی شود.

      1. Avatar سمينا گفت:

        سلام اقاي دكتر
        تروخدا پياممو جواب بديد
        امكانش هست بسته بشه بوده موردي كه بسته شده براي منم تشخيص همين بوده ولي فقط لبش هست
        ميشه اميدوار بود

        1. دکتر جمیلیان دکتر جمیلیان گفت:

          با سلام. پرسش شما نامفهوم است. لطفا سوال خود را دقیق تر مطرح نمایید.

          1. Avatar سمينا گفت:

            ببخشيد يه مقدار استرس داشتم الان دقيق تر سوال مطرح ميكنم
            هفته ١٩هستم تو سونوتشخيص دادن كه جنين شكاف لب داره (فقط شكاف لب)
            يه پيام ديدم ازتون پرسيدن كه بچه شون اين مشكلو داره بهشون گفتن احتمال داره هفته ٢٤بسته بشه
            شما هم در جواب گفتيد احتمال داره بسته بشه
            خواستم ببينم احتمال داره شكاف بسته بشه
            من با باهمسرم نه فاميل هستم نه چيزي مصرف ميكنم
            خواستم بدون ميشه كه بسته بشه اين احتمال هست

          2. دکتر جمیلیان دکتر جمیلیان گفت:

            با سلام. احتمال دارد بسته شود ولی به طور قطع نمی توان گفت. شما برای اطمینان بیشتر می توانید در هفته ۳۴ یک سونوگرافی دیگر بگیرید. از سوی دیگر درمان شکاف لب بسیار راحت تر از شکاف کام است.

    2. Avatar لیانا گفت:

      سلام ببخشید من15 سالمه و موقع تولدم شکاف کام و لب داشتم یه طرفه و عمل کردم الان فقط ارتودنسی و عمل زیبایی مونده ایا حرف زدنم برطرف میشه؟

      1. دکتر جمیلیان دکتر جمیلیان گفت:

        با سلام. برای اینکه جواب درستی به سوال شما داده شود باید معاینه کلینیکی انجام شود. می توانید با شماره تلفن مطب 22011892 جهت گرفتن وقت قبلی تماس بگیرید.لازم به ذکر است حتما می بایستی در انتخاب متخصص ارتودنسی خود دقت فراوان کرد زیرا ارتودنتیست تاثیرات بسزایی در انجام زیبایی دندانهای شما دارد .

  18. Avatar سارا گفت:

    سلام من من موقع تولد شکاف کام داشتم ولی خداروشکر عمل کردم و الان هیچ معلوم نیس حتی درصحبت کردنم.داخل خانواده هیچ کس شکاف کام یا لب شکری نداره فقط من.الان ۳۱سالم هست و هفته ۱۴بارداری هستم…ازدواجمون فامیلی نیست ولی خیلی استرس دارم ک نکنه جنین هم شکاف کام بگیره..لطفا راهنماییم کنید

    1. دکتر جمیلیان دکتر جمیلیان گفت:

      با سلام. شما باید به متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید. با انجام سونوگرافی های خاص میتوانن بگویند که جنین شکاف کام و لب را دارد یا خیر.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *