در مورد ارتودنسی ثابت بیشتر بدانید

به طور کلی دستگاه های ارتودنسی به 2 دسته بزرگ،  دستگاه های ارتودنسی متحرک و دستگاه های ارتودنسی ثابت تقسیم می شوند. ارتودنسی ثابت برای جا به جایی و مرتب کردن دندان ها کاربرد دارد. این در حالی است که ارتودنسی متحرک برای حرکت دادن فکین کاربرد دارد. انواع ارتودنسی ثابت به منظور اصلاح فاصله بین دندان ها و صاف کردن دندان های کج کاربرد دارد. متخصص ارتودنسی بعد از تشخیص نوع ناهنجاری بهترین ابزار ارتودنسی را برای طرح درمان ارتودنسی بیمار انتخاب می کند.

دستگاه های ارتودنسی ثابت

دستگاههای ارتودنسی ثابت رایج عموماً نشئت گرفته از دستگاه Edgewise می باشند اجزاء اصلی دستگاه ارتودنسی ثابت شامل بند (Band) وبراکت (Bracket) واجزاء فرعی تر شامل تیوبهای هدگیر، باکال تیوب، قلابهای کمکی با کال ، Lingual Bottom و اتچمنتهای کمکی دیگرمی باشد. بند ها سمان می شوند ولی براکت و سایر اجزاء فرعی باند می شوند یا ممکن است بر روی بند ها لحیم گردند. بند Band بر روی دندانهای مولر اول دایم و در بعضی موارد بر روی دندانهای مولر دوم دائم به منظور افزایش انکوریج قرار می گیرد همچنین بند را می توان برای دندان های قدامی، کانین، پره مولر اول و دوم نیز به کار برد ولی آنچه به طور روتین در ارتودنسی ثابت انجام می شود این است که بند بر روی مولر اول دائم قرار داده می شود.

بند با سیمان زینگ فسفات یا پلی کربوکسیلات یا گلاس اینومر بر روی دندانها قرار داده می شود سایر اتچمنتها یا مستقیماً توسط کامپوزیت بر روی دندان قرار داده می شوند یا اینکه این اتچمنتها به بند متصل می گردند و بند بر روی دندان سیمان می شوند.

وقتی که استیل جای طلا را در ارتودنسی گرفت بند های ارتودنسی ار بند متریال استیل به دور دندان فرم داده شدند. اولین بند هایی که از جنس استیل به صورت پیش ساخته به بازار آمد، آنهایی بودند که برای پرکردن آناتومیک تاج دندان در کارهای ترمیمی فرم داده شده بودند,که برای ارتودنسی نیز به کار گرفته شدند. درطی سالهای 1960 بندهای پیش ساخته به فراوانی وارد بازار شدند و در حال حاضر با شکل صحیح آناتومیک برای تمامی دندانها در بازار وجود دارد.

مزایای باند کردن دندان در ارتودنسی ثابت

باند کردن مستقیم اتچمنت ها به دندان مزایای انکار ناپذیری دارد. اینها هیچ دنباله اینترپروگزیمالی ندارند لذا لازم نسیت برای دندانها Separation انجام گیرد لازم به توضیح است که برای قرار دادن بند باید دندانها Separate شوند. یعنی قبل از بند در ناحیه اینترپروگزیمال دندانها لاستیکهایی قرار داده شود یا Brass Wire قرار داده شود تا فاصله اینترپروگزیمال بیشتر شود تا در جلسه بعد بتوان بر روی آنها بند قرار داد. بنابراین اتچمنتهایی که مستقیم برروی سطح دندان باند می شوند نیاز به Separation ندارند. در نتیجه درد کمتری به بیماری وارد میشود چون Separation با درد توأم است. گذاشتن و برداشتن این اتچمنتها از بند راحت تر است و از نظر استتیک نیز بهتر می باشد.

وقتی که براکت بر روی دندان باشد چنانچه مشکل اندازه دندان وجود داشته باشد و نیاز به Strips کردن باشد تصحیح آن راحت تر است زیرا سطوح پروگزیمال آزاد هستند. اتچمنتهای باند شده لثه را کمتر تحریک می کنند و میزان پیدایش پوسیدگی و لکه های سفید White Spot روی دندانها کمتر می باشد، هرچند که با براکتها نیزاین مسئله به طور کامل منتفی نیست. درحال حاضربه صورت معمول برروی تمام دندانهایی که قرار است به آنها اتچمنت وصل شود، بند گذاشته نمی شود بلکه باند می شوند با این همه مواردی وجود دارد که ترجیح داده می شوند به جای باند از بند استفاده شود.

موارد استفاده بند به جای باند شامل قسمتهای زیر است

1. ارتودنسی دندانهایی که قرار است نیروهای سنگین متناوب (Intermittent-Heavy ) به آنها وارد آید. یک مثال عالی برای این مورد، مولر های بالا است که قرار است به آنها هدگیر متصل شود. نیروهای Shearing و Twisting که به هنگام گذاشت و برداشت هدگیر اعمال می شوند بوسیله بند بهترتحمل می گردند تا باند.
2. ارتودنسی دندانهایی که نیاز به اتچمنت، هم در سطح لبیال و هم در سطح لینگوال دارند، مخصوصاً اگرکه اتچمنت لینگوال به جای دیگری متصل نگردد. گرچه این امکان وجود دارد که به هر دوطرف دندان در سطح باکال و لینگوال اتچمنت باند نمود ولی هم برای بیمار و هم برای نددانپزشک راحت تر این است که یک بند حاوی دو اتچمنت گذاشته شود تا نصب دو اتچمنت به طور جداگانه، نکته مهم تر این است که در مورد اتچمنتهای متصل به بند احتمال کنده شدن و بلعیدن کمتر میباشد.
3. ارتودنسی دندانهای دارای تاج کلینیکی کوتاه.به طور کلی لبه بند یا باید مختصری زیر لثه برود یا اینکه حداقل 2 میلیمتر با لثه فاصله داشته باشد، به طوریکه ناحیه عریان را بتوان تمیز نمود. اگر اتچمنت ها (تیوب یا براکت) به بند متصل باشند.وقتی که بند در محل قرارمی گیرد می تواند کمی لثه را جابجا نماید. اتچمنتهایی که باند می شود، به سختی می توانند این کار را انجام دهند. تصمیم گیری در خصوص بند گذاری یا باند کردن پره مولرهای دوم در نوجوانان اغلب به طول تاج کلینیکی دندان بستگی دارد.
4. ارتودنسی دندانهایی که سطح آنها برای باند کردن مناسب نیست.تقریباً غیر ممکن است برای دندانهایی که سطح آنها با آمالگام یا فلز قیمتی پر شده است بتوان اتچمنت باند نمود. چنین دندانهایی نیاز به بند گذاری دارند. باند کردن روی ترمیم های پرسلن مشکل می باشد، گرچه می توان این کار را با شکستن جلای روز سطح پرسلن و به کارگیری یک Coupling Agent برای بهبود چسبندگی ماده باندینگ انجام داد. حتی تحت بهترین شرایط استحکام باند (Bond Strength) اتچمنت به پرسلن ضعیف است و آماده سازی بعضی از سطوح ترمیم نشده نیز برای باندینگ بی نهایت مشکل است نمونه این موارد فلوروزیس می باشد. در این موارد گذاشتن یک بند در همان ابتدای کار بهتر از یک سری باند کردنهای ناموفق است.
   گرچه استثناءهایی در ارتودنسی وجود دارد ولی در ارتودنسی امروزی برای دندانهای قدامی تقریباً همیشه باندینگ اتچمنت ها ترجیح داده میشود روز دندانهای پره مولربند یا براکت به کار برده میشود که این به طول تاج کلینیکی آنها و اینکه آیا این دندانها نیاز به اتچمنت لینگوال دارند یا نه بستگی دارد و برای مولرها مخصوصاً اگر سطوح باکال و لینگوال هردو،نیاز به اتچمنت داشته باشند معمولا، بند ترجیح داده میشود به این ترتیب معلوم میشود که در ارتودنسی حال حاضر،برای دندانهای پره های مولر و مولر باید بندهای حاضر و آماده در اختیار داشته باشیم. دندانهای قدامی و کانین بندرت نیاز به بند گذاری دارند در موارد استثنایی که نیاز به ساختن بند باشد، می توان با استفاده از بند متریال این عمل را انجام داد.

Separation یا جداسازی دندانها هنگام ارتودنسی ثابت

به دلیل تماس محکم سطوح پروگزیمال دندانها با یکدیگر، معمولا گذاشتن بند به خوبی و به راحتی ممکن نمیباشد،لذا باید به طریقی این دندانها را قبل از بند گذاری از هم جدا نمود گرچه انواع سپاراتور وجود دارد ولی در همه موارد اصول یکی است. سپاراتور وسیله ای ایست که برای جداسازی دندانها از یکدیگر به کار می رود. تا حرکت اولیه دندانی انجام گیرد و دندانها برای بندگذاری در جلسه بعد آماده شوند.جداسازی دندانها از یکدیگر مخصوصاً برای دندانهای قدامی، می تواند دردناک باشد لذا نسبت به باندینگ، این یک عیب محسوب میشود.

سه راه اساسی برای جداسازی دندانهای خلفی از یکدیگر وجود دارد

1. سیم برنجی که به محکمی دور محل تماس دندانها پیچیده می شود و به مدت 5 تا 7 روز در محل باقی می ماند.
2. فنر های جداکننده که در قسمت بالا و پایین نقطه تماس همانند قیچی عمل کرده و معمولا فضای کافی برای بندگذاری را طی یک هفته فراهم می سازد.
3. جدا کننده های الاستومریک حلقوی Doughnuts که دور نقطه تماس دندان قرار میگیرد و با اقباض خود، دندانها را طی 24 ساعت ازهم جدا می نماید.

از نقطه نظر بیمار، بهتریت سپاراتورها از جهت قابل تحمل بودن، چه هنگام گذاشتن و در آوردن و چه هنگام جداسازی دندانها از یکدیگر، فنرها میباشند. این فنر ها تمایل به شل شدن دارند و ممکن است وقتی که کار خود را انجام دادند از جال خارج شوند که این عیب اصلی انها محسوب می شود و به همین جهت فقط چند روز در محل گذاشته می شوند.گذاشتن سیم برنجی و جدا کننده های الاستیکی مشکل تر میباشد ولی وقتی که دور نقطه تماس قرار میگیرند بخوبی در محل باقی میمانند و بنابراین ممکن است قدری بیشتر در محل باقی بمانند.

از آنجایی که جدا کننده های الاستومریک رادیولوسنت هستند اگر در فضای اینتر پروگزیمال گم شوند میتوانند مشکلات جدی ایجاد نمایند. عاقلانه است که برای قابل دیدن بودن بهتر است الاستیک های جدا کننده از انواع رنگی که رنگ مشخص تری داشته باشند و از انواع جدید الاستومریک ها که رادیو اپک هستند، استفاده شود. این الاستیک ها نباید بیش از دو هفته در محل باقی گذاشته شوند.
بند Band : امکان تهیه بند و اتصال اتچمنت به آنها در کلینیک وجود دارد با این همه از نظر اقتصادی مقرون به صرفه تر این است که بند های حاظر و آماده اتچمنت مخصوصا برای سیستم Edgewise که اتچمنت با زوایای دقیق ضرورت دارند، تهیه شود. چرا که برای اتصال دقیق اتچمنت ها، ابزار کمکی لازم است. فیت کردن یک بند پیش ساخته مستلزم قرار دادن بند با حالت حداکثر تحدب بر روی دندان می باشد .

این کار سبب میشود که بند متریالی که در ابتدا نسبتاً نرم می باشد هم زمان هم حالت بگیرد و هم سخت گردد.به دنبال این کار باید با اعمال نیرو و تحت کشش قرار دادن بند ، آن را بطور کامل دور دندان قرار داد. نیروی لازم باید از عضلات جونده بیمار گرفته شود نه اینکه دندانپزشک یا دستیار از قدرت دست و بازوی خود استفاده کند. بیماران می توانند شدید تر و با کنترل به مراتب بهتر،با بستن دهان و گاز گرفتن، نیرو وارد کنند این واقعیت به خوبی در موارد نادری که بیمار قادر نباشد با بستن و گاز گرفتن بند را به محل هدایت کند درک و لمس می گردد.

بند های پیش ساخته طوری طراحی شده اند که باید به ترتیب معینی فیت گردند و حائز اهمیت است که دستورالعمل سازنده به هنگام فیت کردن انها رعایت گردد. بعنوان مثال یک بند معمولی فک بالا طوری طراحی شده است که لازم است ابتدا با فشار دست روی سطوح مزیال و دیستالی قرار داده می شود و تا رسیدن به حد لبه های مارجینال پایین رانده شود و سپس با اعمال فشار به گوشه های مزیوباکال و دیستولینگوال به محل رانده شود معمولا استقرار نهایی بند با گاز گرفتن شدید روی سطح دیستولینگوال آن انجام میگیرد بند های مولر پایین طوری طراحی شده اند که ابتدا با فشار دست روی سطح پروگزیمال قرار می گیرند سپس با اعمال نیروی سنگین به لبه باکال نه لینگوال پایین رانده می شوند.

بندهای پره مولر های ماگزیلا با وارد آوردن فشار به طور متناوب به لبه های باکال و لینگوال جاگذاری می شوند، در حالیکه بند های پره مولر پایین، مانند مولر های پایین طوری طراحی شده اند که لازم است تنها به لبه باکال نیز وارد آید ساختن بند برای دندانهای قدامی به دلیل دسترسی بیشتر به طرف لینگوال راحت تر از دندانهای خلفی می باشد امروزه این کار به ندرت و تنها هنگامی که در موارد خاص ، باندینگ دندان ممکن نباشد ، انجام میگیرد.

سمان کردن بند های ارتودنسی

سمان کردن بند های ارتودنسی همانند سمان کردن رستوریشن های ریختگی می باشد ولی از نظر جزئیات عمده ، باهم فرق دارند.تفاوتها به این واقعیت برمیگردد که در دندانپزشکی ترمیمی ، قسمت اعظم مینا ، برداشته میشود و سمان با عاج تماس می یابد در حالیکه در درمان ارتودنسی سمان تماما روی مینا قرار می گیرد.برای مصارف ارتودنسی هنوز هم سمان زینگ فسفات خوب است.این نوع سمان با سمانی که برای ترمیمی به کار می رود از جهت مقدار اسید فسفریک آزاد، تفاوت دارد .مایع سمان ارتودنسی اسید آزاد بیشتری دارد.

برای اهداف ترمیمی سمان نسبتا ضعیفی لازم است چراکه اسید آزاد از طریق توبولهای باز عاجی پالپ را، تحریک می کند.برای اهداف ارتودنسی یک سمان نسبتا اسیدی لازم است به طوریکه سطح مینا تقریبا حالتAcid-Etch پیدا کند (البته نه دقیقا همانند حالتی که قبل از باندینگ سطح مینا اچ میگردد) به این ترتیب به گیر بند کمک می شود.بعلاوه، سمان ارتودنسی غلیظ تر از سمان Inlay یا کراون تهیه میشود ، چراکه فرار سمان اضافی از لبه های بند همانند سمان کردن اینله یا کراون مشکل ساز نمی باشد و مخلوط غلیظ تر استحکام بیشتری ایجاد می کند.نشان داده شده است که یا سمان حاوی گلاس اینومر،گیربندهای مولر بهتر از سمان زینگ فسفات می باشد.سمان گلاس اینومر همچنین تا چند ماه قابلیت رها سازی فلوراید را دارد و اگر سمان بشکند تمایل دارد که روی دندان باقی بماند تا بیفتد یا روی بند قرار گیرد.

هردوی این خواص سبب می شوند که دندان در مقابل دکلسیفیکاسیون و زیر بند مقاوم شود. عیب عمده سمان گلاس اینومر طولانی بودن زمان گرفتن آن (Slow Setting Time) و در نتیجه مشکل تر بودن ایزولیشن می باشد.با این همه به نظر می رسد که این سمان، جای سمان زینگ فسفات را برای سمان کردن بند های ارتودنسی بگیرد.هم با زینگ فسفات وهم با گلاس اینومر، استفاده از صفحه Slab سرد برای سمان کردن چند بند باهم ،خیلی کار را راحت میکند یک Slab سرد و همچنین این امکان را فراهم می سازد که پودر بیشتری با مایع مخلوط شود و سمان محکم تری ساخته شود نگاه داشته Slab درون فریزر (تکنیک Slab سرد) روش ترجیحی می باشد.

قبل از قرار دادن بند روی دندان، تمام سطح داخلی آن می بایست با سمان آغشته گردد به طوریکه هیچ قسمت از بند عریان نباشد. از لحاظ خواص هندسی سیم ها با مقطع گرد Round یا مقطع چهارگوش Rectangular دارند. در سیم های با مقطع گرد فقط مسئله Bending مطرح است درحالیکه در مورد سیم های با مقطع چهارگوش هم Bending وهم Torsion مورد نظراست. منظور از Bending ایجاد خمی است که دندان در جهت مزیودیستالی بچرخد ولی منظور از Torsion ایجاد خمی در وایر است که دندان در جهت باکولینگوالی بچرخد

.Torsion مخصوصا وایر چهارگوش است. در دستگاه های متحرک وایر Round استفاده میشود ولی در دستگاه ثابت هم وایر Round و هم Rectangular استفاده می شود.برای چرخش و برای حرکت ریشه از وایر Rectangular استفاده می شود.دستگاه ثابت دستگاهی است که می توان با آن ریشه را حرکت داد ولی با دستگاه متحرک فقط تاج دندان Tip می شود ولی نمی توان ریشه را حرکت داد.بنابراین وقتی نیاز به حرکت Bodily داریم از وایر Rectangularدر دستگاه ثابت استفاده می کنیم.

از اجزاء دیگر دستگاه ثابت براکتها هستند.ابتدا دندان با اسید فسفریک به مدت 1 دقیقه اچ می شود دندان خشک می شود روی آن باندینگ زده می شود و روی آن کامپوزیت می گذاریم و روی کامپوزیت براکت قرار میدهیم بنابراین براکت به سطح دندان توسط کامپوزیت می چسبد براکتها بر روی سطح باکال دندانهای خلفی و لیبال قدامی قرار میگیرند بر اساس case می توان به وایر، فرم های مختلفی بدهیم مثلا حلقه بسازیم.Loop های مختلف ایجاد کنیم وایر توسط پلاستیک خایی به نام Oring به براکت متصل می شود. وایر می تواند توسط Ligature Wire هم , به براکت متصل شود.هنگامیکه براکت ها بر روی دندانها قرار داده می شوند.می گویند عمل Bonding انجام شده اگر براکت هارا از روی دندان خارج کنیم میگویند عمل Debonding انجام شده است.اگربر روی دندان ها حلقه یا Band قرار دهیم میگوییم Banding انجام شده و اگرBand را برداریم میگوییم Debanding انجام شده است. Molar Band معمولا در فک پایین دارای یک تیوب است که محل رد شدن Wire است ودر فک بالا دو تیوب وجود دارد که یکی محل رد شدن وایر و یکی محل رد شدن هدگیر است.البته ممکن است در فک بالا مولر بند دارای سه تیوب و در فک پایین 2 تیوب باشد.

دستگاه خارجی دهانی مثل هدگیر دارای Inner Bow است که Inner Bow داخل Molar Band قرار میگیرد جایی از دستگاه Inner Bow که داخل Molar Band قرار میگیرند به نام Head Gear Tube معروف است.Molar Band دارای Hook است که به آن کش یا الاستیک متصل میشود هنگامی که کش از کانین بالا به مولر پایین وصل می شود به آن Cl II Elastic میگویند که برای تصحیح ناهنجاری Cl II استفاده میشود اگر کش از کانین پایین به مولر بالا وصل شود برای تصحیح ناهنجاری Cl III استفاده میشود که به آن Cl III Elastic میگویند. اگر کش روی یک فک قرار گیرد به آن Intra Maxillary و اگر از یک فک به فک دیگر وصل شود به آن Inter Maxillary می گویند.

Wire های در ارتودنسی ثابت

Wire های ارتودنسی ثابت از شماره پایین به بالا شروع میشود در مرحله اول درمان باید وایرهای شماره پایین را در شیار براکت قرار داد وایرهای شماره پایین مثل وایر Twist می باشد که بسیار انعطاف پذیر است هرچه وایر شماره پایین تری داشته باشد انعطاف پذیری بیشتری دارد و در مرحله اول درمان که دندانها بسیار Crowded هستند, بهتر قرار میگیرد سپس وایر 12 سپس وایر 14 و 16 و 18 و 20 را میگذاریم بنابراین هرچه به انتهای درمان نزدیک میشویم شماره وایر بالاتر می رود(منظور از وایر 12 وایری است که قطرش دوازده هزارم اینچ است)

در سالهای اولیه ارتودنسی ثابت سیستم Begg معرفی گردید در سیستم Begg شیار براکت ها حالت 90 درجه یا عمودی دارند ولی در سیستم Edgewise شیار براکت افقی است.

وایرTwist یک نوع وایر بسیار انعطاف پذیر میباشد که در هنگام ابتدای درمان ارتودنسی ثابت برای بیمار قرار داده میشود چون در مرحله اول درمان ارتودنسی ثابت دندان ها بسیار Crowded می باشند, نیاز به وایری داریم که بسیار انعطاف پذیر باشد بنابراین از وایرTwist استفاده می شود.

چرا در هنگام شروع درمان های ارتودنسی ثابت از سیم های شماره پایین استفاده می شود

اصولاً چه نوع آرچ وایری باید به کار برد. در هنگام شروع درمان های ارتودنسی ثابت متخصص ارتودنسی به دلایل زیر از سیم های شماره پایین استفاده می نماید:

1. از آنجاکه Arch Wire های اولیه باید نیروهای سبک وارد کنند و بتوانند بر روی دندان های Crowded قرار داده شوند. بنابراین در مرحله اول درمان از سیم های با شماره پایین استفاده می شود.
2. آرچ وایر باید بتواند به آزادی درون براکت حرکت کند 2 میلی متر فاصله بین ارچ وایر و براکت لازم ولی 4 میلی متر مطلوب است.پس در سیستم Slot 18 –Edgewise سیم 16 قطور ترین سیمی است که می توان برای حرکت دندان ها به کار برد.و در اچ وایز با Slot22 ، حداکثر سیمی که برای حرکت دندان می توان به کار برد سیم شماره 20 است ولی سیم 18 ایده آل می باشد.منظور از سیستم 18 همان هیجده هزارم اینچ است که به اختصار 18 گفته می شود یا وایر 16 همان شانزده هزارم اینچ است که به اختصار 16 گفته می شود.
3. در مرجله اول درمان باید از به کار بردن آرچ وایر چهارگوش خودداری شود.چون انطباق زیادی بین وایر و براکت ایجاد می کند با وایر چهارگوش موقعیت Apex تحت تاثیر قرار میگیرد.(در حالیکه در طی عمل ردیف کردن اولیه دندان های اصل حرکت Tipping و جابجایی تاج است نه جابجایی ریشه).

در ارتباط با براکت دو نوع سیستم داریم

1. سیستم -018 منظور هیجده هزارم اینچ است.
2. سیستم -022 منظور بیست و دو هزارم اینچ است.

منظور از 018 و 022 ارتفاع شیار براکت است بعضی از پزشکان متخصص ارتودنسی با سیستم 018 و برخی با 022 کار میکنند.یک متخصص نمیتواند مدام نوع براکت خود را عوض کند.
در سیستم 22 ارتفاع شیار براکت یا به عبارتی دیگر فاصله اکلوزوژنژیوالی در شیار براکت برابر 022/0 اینچ و در سیستم 18 ارتفاع شیار براکت یا به عبارت دیگر فاصله اکلوزوژنژیوالی در شیار براکت برابر 018/0 اینچ است و عمق شیار در هر دو سیستم برابر 028/0 اینچ است بنابراین بر اساس ارتفاع شیار براکت ،براکت ها به دو سیستم 18 و 22 تقسیم میشوند اگر متخصص ارتودنسی شیار براکت 22 را انتخاب کند وقتی که در ابتدای درمان میبایست از وایر با قطر کم استفاده کند ،این وایر در سیستم 22 باعث حرکت بهتری نسبت به همان وایر در سیستم 18 می شود.

به عبارت دیگر در مرحله اول درمان باید قطر سیم کم باشد مثلا وایر 12 استفاده شود بنابراین در سیستم براکت 18 وایر 12 در حدود 6mm Clearance دارد ولی در سیستم 22 در حدود 10 mm Clearance وجود دارد پس جابجایی دندان در سیستم 22 در مرحله اول درمان بهتر صورت میگیرد با برطرف شدن شلوغی دندانها قطر سیستم را، میتوان بالا برد در سیستم 18 حاکثر سیمی که متخصص ارتودنسی میتواند برای حرکت دندانها استفاده کند 16 و در سیستم 22 سیم 20 است ولی سیستم 22 این عیب را دارد که در هنگامی که از وایر چهارگوش در مرحله انتهایی درمان قرار است استفاده شود به علت شماره ی بالای وایر چهارگوش ،وایر بسیار Stiff میشود یعنی وایر غیر قابل انعطاف است و در براکت به سختی قرار میگیرد ولی در سیستم 18 وایر چهارگوش به اندازه وایر چهارگوش در سیستم 22 دچار Stiffnessنمی شود و راحت تر در براکت 18 قرار میگیرد.

بر اساس معایب و مزایایی که گفته شد هر متخصص ارتودنسی یکی از دو سیم را انتخاب میکند به عبارت دیگر انتخاب سیستم 22 باعث میشود که در مرحله اول درمان وقتی که از وایر ها با قطر کم استفاده میشود؛دندان بهتر جابجا میشود و انتخاب سیستم 18 به متخصص این اجازه میدهد که وایر های چهارگوش را؛بتواند راحت تر از سیستم 22 در داخل براکت قرار دهد وقتی متخصص ارتودنسی یک سیستم را انتخاب کرده باید همیشه از آن سیستم استفتده کند.بعلت اینکه وایر باید mm2 کوچکتر از شیار براکت باشد پس متخصص همیشه باید آگاه باشد که با چه سیستمی کار میکند تا بتواند از وایر ها با قطر متفاوت استفاده کند و وایر های خودش را انتخاب نماید.

براکت ها یا Double هستند یا Single. نوع Double دو جفت Wing و نوع Single یک جفت Wing دارد. امروزه از براکتی که Double است بیشتر استفاده میشود. اسلاید نشان دهنده نمای پشتی یک براکت است که به آن Mesh می گویند.کامپوزیت پشت براکت به این Mesh گیر میکند و بدین ترتیب براکت روی دندان باند میشود.براکت ها یا از جنس سرامیک یا Metal یا پلاستیک می باشند که هر کدام از آنها دارای معایب و مزایایی می باشند

اشکال براکتهای سرامیکی در ارتودنسی ثابت:

1. اصطکاک (Friction) در انها زیاد است چون Wire با Solt سرامیکی هماهنگی ندارد پس سایش زیاد است.
2. براکت بر سطح باکال دندان قرار داده میشود گاهی اوقات ممکن است به علت ناهنجاری براکت با دندان آنتاگونیست تداخل داشته باشد. این نوع براکت باعث سایش زیاد دندان آنتاگونیست می شود.
3. د ر هنگام Deband کردن و جدا کردن احتمال وارد شدن ضربه بر سطح مینا وجود دارد و برداشتن آن سخت است.
4. در اثر قهوه، چای و سیگار تغییر رنگ ایجاد میشود ولی براکت فلزی تغییر رنگ نمیدهد.
5. بیشتر بیماران خواهان براکت هایی هستند که دیده نمیشوند، ولی به مرور زمان براکت سرامیکی مثل کامپوزیت تغییر رنگ میدهد. البته سیستمی هم وجود دارد که در ان براکت ها در سطح لینگوال دندان باند میشوند که دیده نمی شوند.
6. این براکت ها برای دندان هایی که Symptomatic هستند و نشانه هایی از ضایعات پاتولوژیکی در انتهای ریشه دارند و دارای Crack بر سطح مینا هستند توصیه نمیشود.

براکتهای فلزی

این براکت ها از جنس Stainless Still ساخته می شوند:

گاهی اوقات از تیتانیوم و آلیاژ های بتاتیتانیم نیز ساخته می شود حتی جنس آنها از کروم و کبالت هم میتواند باشد.اشکال اینها این است که Visible هستند و مریضهایی که دوست ندارند براکتهای آنها،دیده شوند ازین بابت ناراحت هستند: حساسیت و آلرژی به نیکل یکی از علل جایگزینی براکتهای فلزی با سرامیکی است. یکی از دلایلی که باعث شده است براکت های فلزی را در سطح لینگوال دندانها قرار داد، اصرار بیماران برای دیده نشدن براکت می باشد این امر چندین اشکال به همراه دارد که در ذیل شرح داده می شود:

اشکال موجود در بکارگیری براکتها در سطح لینگوال:

1. عمده ترین مشکل کمبود فاصله بین براکتی است.
2. قابلیت انعطاف کم دستگاه های لینگوالی نیاز مند به Adjustment کردن زود به زود دستگاه است.
3. گرچه انجام درمان های Comprehensive ساده با دستگاه های لینگوال مقدور است ولی طول مدت درمان و مخارج آن بیش از دستگاه های لبیال است.

براکت های پلاستیکی:

براکت های پلاستیکی نسل اول از جنس پلی کربنات و پلاستیک مولدینگ پودر درست شده اند.

اشکال براکت های پلاستیکی:

1. بسیار رنگ پذیر هستند در اثر نوشیدن زیاد قهوه و چای تغییر رنگ می یابند.
2. بسیار شکننده هستند و در اثر غذا خوردن و گذشت زمان دچار شکستگی می شوند.به عبارت در مقابل Wire، Slot خیلی شکننده است.

نسل بعدی همان جنس پلی کربنات را دارد ولی slot داخل فلزی است و Wing پلاستیکی است. به عبارت دیگر کل براکت؛ پلاستیکی است ولی Slot داخل فلزی است.
Slot فلزی داخل براکت سرامیکی باعث می شود سیم داخل بستر فلزی قرار گرفته و در نتیجه همگن شود و میزان اصطکاک پایین بیاید.به سرامیک 30-15% فیلر اضافه کرده اند که قدرتش زیاد شود و در مقابل شکستن مقاوم تر گردد.

پلاک های متحرک در ارتودنسی

گاهی از پلاک های متحرک برای Expand کردن فک بالا استفاده میکنیم.در پلاک متحرک حرکت دنتالی است.ولی در مورد دستگاه های فیکس: بند روی مولر و پره پولر اول قرار میگیرد و پیچ در روز اول، دو بار فعال می شود یک بار در صبح یم بار بعد از ظهر و در روز های بعد فقط یک بار فعال می گردد. و موجب Rapid Palatal Expansion می شود. در این دستگاه سوچر باز می شود یعنی Base ماگزیلا تحت تاَثیر قرار میگیرد در اینجا بعلت نیروی بسیار زیادی که در ناحیۀ دندان های مولر و پره مولر وارد می شود Undermining Resorption داریم.

اگر در سطح باکال این دندان ها حرکت نمی کنند این نیرو باعث می شود Suture شکسته شود. یعنی نیرو مداوم وارد می شود ولی باعث حرکت دندان نمی شود چون در سطح باکال دندانها به علت فشار زیاد Undermining Resorption ایجاد شده است که این پدیده ای مخرب است. اینجا از این پدیده مخرب سود برده می شود بنابراین بعلت وجود Undermining Resotption دندان حرکت نمی کند ولی نیرو در حال وارد شدن است بنابراین با وارد شدن نیرو،شیار Suture شکسته می شود و Palate باز می گردد.

هد گیر Headgear در ارتودنسی چیست

مولر ها دارای باکال تیوب هستند.Face Bow و Inner Bow است.Inner Bow(داخل باکال Tube می رود) در هدگیر نیرو از گردن یا سر به Outer Bow انتقال داده می شود. و از Outer Bow به Inner Bow انتقال داده می شود.در نتیجه مولر بر اساس نوع هدگیر حرکت میکند .سرویکال هدگیر یا Low Pull Headgear برای دیستالی کردن دندان ها استفاده می شود.اگر مولر ها دیستالی شوند بایت باز می شود. بنابراین برای بیماران Deepbite مناسب است یعنی هرچه دندان عقب تر برود،باعث باز شدن بایت می شود در هدگیر نیرو یا از گردن گرفته می شود یا از سر گرفته می شود اگر کش از گردن گرفته شود به آن Cervical Headgear یا Low Pull Headgear می گویند اگر نیرو یا کش از سر گرفته شود به آن High Pull Headgear یا Occipital Headgear می گویند.

در این نوع هدگیر مولر های اول فک بالا Intrude می شود و این برای Case های Open Bite مناسب است.
با کوتاه و بلند کردن Outer Bow و اینکه نیرو نسبت به مرکز مقاومت فک بالا از کجا رد بشود.یعنی از قدام مرکز مقاومت فک بالا رد شود یا از خلف مرکز مقاومت فک بالا رد شود.چرخشهای متفاوتی را در ماگزیلا خواهیم داشت. اگر مریض Deep بایت باشد. نمی توانیم از Occipital Headgear دستگاه استفاده کنیم چون مولر های فک بالا Intrude می کند و مریض بدتر خواهد شد.

البته انتخاب نوع هدگیر به خیلی مسائل دیگر از قبیل پروفایل و نحوه رشدی اسکلتی بیمار و غیره بستگی دارد مثلاً اکر مسیر رشدی Vertical باشد.دستگاه Occipital Headgear خوب است و اگر Horizontal باشد بد است.در افراد Horizontal Grower از Low Pull Headgear استفاده می شود. هدگیر یا از سرویکال یا از سر نیرو میگیرد حال اگر ترکیبی از هردو را داشته باشیم به آن Combi Headgear می گویند که باعث می شود دندان Bodily به عقب حرکت کند.

سوالات متداول در مورد ارتودنسی ثابت بیشتر بدانید

1-درمان با ارتودنسی ثابت معمولا چه مدت زمان لازم دارد؟

طول درمان ارتودنسی ثابت به عوامل مختلفی بستگی دارد و ممکن است برای هر بیمار متفاوت باشد. نوع ارتودنسی بیمار، شدت عوارض دندان ها و فک، سن بیمار و شرایط فیزیکی بیمار از جمله مواردی هستند که در تعیین طول درمان با ارتودنسی تاثیر بسزایی دارند. با این حال به صورت میانگین و در نرمال ترین شرایط، طول درمان ارتودنسی ثابت حدود 1/5 الی 2 سال طول می کشد.

2-آیا انجام درمان ارتودنسی ثابت دردناک است؟

ارتودنسی زیر نظر متخصص  ارتودنسی انجام می شود و در صورتی که حین انجام ارتودنسی ثابت بیمار احساس درد یا ناراحتی داشته باشد، از داروهایی که می توانند درد را تسکین دهند استفاده می کند. با این وجود درد ارتودنسی ثابت برای اغلب بیماران قابل تحمل است. پس از درمان ارتودنسی ثابت، بیمار ممکن است حین فعالیت های روزانه خود مانند غذا خوردن درد های خفیفی را احساس کنند که پس از مدتی برطرف خواهند شد.

3-هزینه انجام ارتودنسی ثابت چقدر است؟

انجام ارتودنسی ثابت ممکن است هزینه های مختلفی برای هر بیمار داشته باشد. هزینه های درمان با توجه به عواملی چون طول درمان، وسایل مورد نیاز در درمان، شرایط بیمار و ابزارهای مورد استفاده در طول درمان بستگی دارد.

4-آیا بزرگسالان هم می تواند از ارتودنسی ثابت برای درمان دندان های خود استفاده کنند؟

بله، البته درمان اردتودنسی ثابت در بزرگسالان ممکن است تا حدی پیچیده تر از درمان ارتودنسی ثابت در کودکان باشد. بزرگسالان ممکن است علاوه بر مشکلات فک و دندان، به بیماری های لثه نیز مبتلا باشند و باید ابتدا این مشکلات را زیر نظر یک متخصص لثه برطرف کنند. از طرفی استحکام استخوان های فک و دندان های بزرگسالان بیشتر از کودکان است و از همین رو ممکن است طول درمان طولانی تری نیز داشته باشند.

5-روند انجام ارتودنسی ثابت چگونه است؟

فک، دندان ها و لثه های بیمار از طریق معاینه و با استفاده از تصاویر رادیوگرافی با دقت بررسی شده تا مشکلات آن به صورت کامل مشخص شوند. پس از معاینه دقیق دندان ها، متخصص ارتودنسی مشکلات احتمالی در دندان ها را با استفاده از جرم گیری، کشیدن دندان یا پر کردن راهنمایی کرده و بیمار را برای درمان آماده می کند. پس از مشخص کردن طرح درمان شما، متخصص ارتودنسی، می تواند دستگاه مناسب ارتودنسی مورد نیاز برای شما را استفاده کند.

6-چرا جدا شدن براکت از دندان از اهمیت بالایی برخوردار است؟

جدا شدن براکت از دندان به معنای توقف موقت درمان ارتودنسی ثابت می باشد. به علت آنکه در درمان ارتودنسی ثابت به تدریج به سختی و ضخامت سیم های ارتودنسی افزوده می شود جدا شدن براکت ها باعث ایجاد زخم یا ناراحتی در دهان و کند شدن روند درمان می شود.