ارتودنسی متحرک چیست؟

ارتودنسی متحرک یکی دیگر از انواع روش های ارتودنسی است که برای درمان ناهنجاری های دندان از آن استفاده می شود. اما با این تفاوت که دستگاه ارتودنسی متحرک برخلاف ارتودنسی ثابت، به دندان ها چسبانده نمی شود بنابراین بیمار هر زمان که بخواهد می تواند دستگاه ارتودنسی متحرک را از دهان خود خارج کند. آنها طوری طراحی شده اند که متناسب با سایز دهان شما باشد و به برنامه درمان ارتودنسی شما کمک می کند. توجه کنید که متخصص ارتودنسی شما برنامه درمان ارتودنسی شما را طرح ریزی می کند و اوست که در نهایت درباره استفاده از ارتودنسی متحرک در درمان ارتودنسی شما تصمیم می گیرد.

دستگاه های ارتودنسی متحرک به طور معمول به دو دسته تقسیم می شوند. گروه اول متناسب با حرکت های ساده دندانی می باشد. دومین گروه از دستگاه های ارتودنسی متحرک برای حرکت دادن فکین (مندیبل و ماگزیلا) یا همان فک بالا و پایین متناسب است. این دستگاه ها بدین منظور طراحی شده اند که نیروی معینی را با کمک فنرها و پیچ ها و دیگر اجزای مکانیکی خود به دندان ها و یا فکین وارد کنند.

ارتودنسی متحرک در چه شرایطی استفاده می شود

اگر چه ارتودنسی متحرک برای هر گروه سنی و هر شرایطی قابل اجرا است، ولی برخی از ناهنجاری ها با ارتودنسی متحرک درمان می شوند اما برخی از آنها نیاز به ارتودنسی ثابت دارند. از آنجایی که درمان با ارتودنسی متحرک به مراتب آسان تر از ارتودنسی ثابت به نظر می رسد، افراد بیشتر تمایل دارند که از این روش برای درمان استفاده کنند.

به صورت کلی ارتودنسی متحرک برای شرایطی که ناهنجاری های دندانی جزئی است گزینه مناسبی خواهد بود. افرادی که پیچیدگی دندان ها و فک آنها بیش از حد عادی است نمی توانند از این روش درمانی استفاده کنند و باید به سراغ ارتودنسی ثابت بروند. بنابراین معمولا برای درمان ناهنجاری های جزیی مانند رفع فاصله های بین دندانی، اصلاح دندان های ناصاف و کج با مشکل جزئی و برای گسترش فضای دهان از این روش استفاده می شود. ولی باید توجه داشت که انتخاب نهایی نوع ارتودنسی با توجه به مجموعه شرایط توسط متخصص ارتودنسی انجام می شود.

مزایای ارتودنسی متحرک

استفاده از دستگاه ارتودنسی متحرک به طور قابل ملاحظه نسبت به گذشته محدود گشته است. اما از جمله مزایای این دستگاه می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• برای تمیز کردن پلاک متحرک می توانید آن را از دهان خارج کنید و با مسواک نرم و مواد شوینده ملایم بشویید.
• برای حرکات کوچک دندانی از دستگاه ارتودنسی ثابت گزینه راحت تری است.
• در مواقعی که دچار درد کلافه کننده یا غیر قابل تحمل می شوید می توانید به طور موقت آنها را دربیاورید.
• در مراسم ها و اتفاقات خاص می توانید از آنها استفاده نکنید.
• به راحتی استفاده می شود و یک شخص عادی با آموزش های لازم می تواند به راحتی از آنها استفاده کند.
• دستگاه ارتودنسی متحرک در لابراتوار آماده می شود بنابراین زمان نشستن بیمار بر روی صندلی کوتاهتر می شود.
• هزینه ارتودنسی متحرک بالا نیست.

محدودیت های استفاده از ارتودنسی متحرک

ارتودنسی متحرک دارای محدودیت هایی است که در ادامه به برخی از آن ها می پردازیم:

• آنها برای ناهنجاری های ساده کاربردی اند.
• دستگاه ارتودنسی متحرک قابلیت اصلاح ناهنجاری ها و چرخش های چندگانه را ندارد.
• بیمارانی که همکاری لازم را ندارند ممکن است در طول درمان دستگاه متحرک خود را استفاده نکنند.
• دستگاه های بی کیفیت ارتودنسی متحرک راحت و قابل تحمل نیستند.

ارتودنسی متحرک کودکان

ارتودنسی متحرک برای کودکان به صورت مجزا برای فک بالا و فک پایین مورد استفاده قرار می گیرد. لازم به ذکر است که استفاده از ارتودنسی متحرک برای کودکان جنبه پیشگیری از بهم ریختگی دندانها را دارد و به رویش صحیح سایر دندان ها نیز کمک بسزایی می کند. موارد زیر از جمله رایج ترین نکات مثبت ارتودنسی متحرک کودکان محسوب می شوند:

• قیمت ارزان و مقرون به صرفه ای دارد.
• برای درمان می توان از سنین کم اقدام کرد.
• ارتودنسی متحرک به راحتی تعمیر می شود.
• در شرایط خاص قابلیت عکس برداری از آن وجود دارد.
• مراقبت از دندان مانند مسواک زدن به راحتی انجام می شود.

آیا ارتودنسی متحرک مناسب بزرگسالان هم می باشد؟

این موضوع کاملا به نظر متخصص ارتودنسی پس از بررسی های لازم جهت درمان نیازمند است. در اکثر مواقع درمان ارتودنسی متحرک برای کودکان و نوجوانان توصیه می شود اما در صورتیکه بزرگسالان نیز از این نوع درمان استفاده کنند، ممکن است به زمان بیشتری برای دست یابی به یک نتیجه مطلوب نیازمند باشند.

مراحل ارتودنسی متحرک

ارتودنسی متحرک درمانی است که برای اصلاح فکین و یا دندانها به کار می رود و انجام آن زمانی در حدود 6 ماه تا دو سال نیاز دارد. مراحل ارتودنسی متحرک به طور معمول برای افرادی اجرا می شود که در محدوده سنی پایین قرار دارند. آن ها این امکان را خواهند داشت تا دستگاه ارتودنسی متحرک را هر زمانی از دندان ها جدا کنند و سپس سرجایش قرار دهند. مراحل درمان ارتودنسی متحرک به شرح ذیل می باشد:

مشاوره و بررسی دندان ها توسط متخصص ارتودنسی

در اولین جلسه معمولا دندانپزشک و بیمار در مورد مراحل ارتودنسی متحرک صحبت خواهند کرد و متخصص ارتودنسی با توجه به اینکه فکین بیمار دارای ناهنجاری باشد یا خیر مدت زمان تقریبی درمان را برایش تعیین خواهد نمود. طی مراحل ارتودنسی متحرک، نوع ناهنجاری های فکین در مدت زمان درمان، به طور مستقیم تأثیر خواهد گذاشت. بهترین سن ارتودنسی متحرک برای مرتب کردن دندان ها و برطرف نمودن ناهنجاری های دندان، قبل از سن بلوغ می باشد.

قالب گیری دندان ها

برای استفاده از دستگاه ارتودنسی متحرک باید قالب گیری از دندان ها انجام شود. قالب گیری به زمانی حدود ده دقیقه نیاز دارد. پس از این مرحله، مراحل ساخت دستگاه ارتودنسی متحرک در آزمایشگاه انجام می شود و زمان مشخص برای شروع جلسه درمانی تعیین خواهد شد.

قرار دادن دستگاه ارتودنسی متحرک روی دندان ها

پلاک های ساخته شده توسط متخصص ارتودنسی بر روی دندان ها جایگذاری می شود و این آموزش به بیمار داده می شود که چگونه و در چه زمان هایی باید آن ها را روی دندان ها قرار داده و یا جدا نماید. در این مرحله از ارتودنسی متحرک، بیمار به دلیل قرار گیری یک جسم خارجی روی دندان هایش ممکن است کمی احساس ناراحتی داشته باشد. بدون شک طی روز های اولیه در حرف زدن و غیره احساس سختی خواهد داشت. در نظر داشته باشید که احساس درد نیز بسیار طبیعی است و به مرور کم می شود. اکثر متخصصین ارتودنسی برای اینکه به بیماران کمک کنند تا بهتر و زودتر به پلاک های روی دندانشان عادت کنند پیشنهاد می کنند که حرکات دهان خود را بیشتر نمایند برای مثال با صدای بلند شعر خواندن و حرف زدن در این امر تأثیر گذار خواهد بود.

بهداشت پلاک ها و نحوه نگهداری از آن ها اهمیت زیادی دارد. برای تمیز کردن پلاک ارتودنسی یا شستشو دادن آن ها نباید از آب با درجه حرارت بالا استفاده کرد چرا که سبب آسیب رساندن به آن خواهد شد. معمولا محلول های مناسب برای شستشوی پلاک ها به بیمار معرفی می شود تا از آن ها استفاده نماید.

قوس فک بالا با دستگاه ارتودنسی متحرک

در صورتی که از ارتودنسی متحرک پیچ دار استفاده می کنید لازم است تا از آچاری که توسط متخصص ارتودنسی به شما داده شده است برای ایجاد قوس در فک بالا به منظور افزایش فضای کام یا گسترش فضای فک بالا استفاده کنید. نحوه کار بدین شکل است که آچار را در درون سوراخی که در وسط پلاک تعبیه شده وارد کرده (نشان داده شده در تصویر پایین) و در جهت پیکان (فلش) زرد رنگ، یک چهارم دور از انتهای پیکان به سمت نوک پیکان حرکت دهید. اگر پیکان زرد رنگ مشخص نیست، باید آچار را از انتهای پلاک به سمت جلوی پلاک حرکت دهید. در پلاک های پیچ دار باید طبق دستور داده شده، در زمان های مشخص شده با آچار پیچ را باز کنید. معمولا این حرکت باید هفته ای یکبار ولی براساس شرایط بیمار ممکن است دو الی سه هفته یکبار انجام شود.

مراجعات منظم جهت بررسی روند درمان

به طور معمول هر یک ماه و نیم بیمار باید جهت بررسی و در صورت نیاز تنظیم دوباره پلاک ها به متخصص ارتودنسی مراجعه کرده و روند درمانی او مورد بررسی قرار گیرد. طی این مرحله پلاک توسط دندانپزشک بررسی می شود تا عیب و نقص احتمالی به وجود آمده را برطرف نموده و تمام جوانب سلامت آن را ارزیابی کند. در پایان زمان درمان، بیمار می تواند پلاک ها را کاملا خارج کند و طی این مدت تمام نامنظمی و ناهنجاری های دندان هایش از بین رفته است.

نکته حائز اهمیت در اثربخش بودن درمان طی مراحل ارتودنسی متحرک آن می باشد که فرد نباید به صورت مداوم پلاک ها را از دندان خارج نماید. این امر تنها در هنگام میل کردن وعده های غذایی باید اتفاق افتد. خارج کردن پلاک طی مدت های طولانی در طول روز سبب می شود که تأثیر مورد نظر روی دندان ها گذاشته نشود و طول درمان بسیار طولانی تر شود.

سوالات متداول ارتودنسی متحرک