اهداف عمودی دندانهای ثنایا و مولر
همانطور که در بالا گفته شد، موقعیت عمودی نهایی دندانهای ثنایای بالا و پایین تحت تاثیر اکلوژن (اوربایت) و زیبایی (میزان نمایش دندانهای ثنایا) قرار دارد. موقعیت عمودی دندانهای ثنایا در ترکیب با موقعیت قدامی خلفی آنها، نقاط رفرنس آغازین خوبی برای تهیه طرح درمان هستند. می توان موقعیت عمودی دندانهای ثنایا را به آسانی با محدودیت هایی تعیین کرد که از سوی میزان نمایش دندانهای ثنایا و اوربایت تحمیل می شوند.
تاثیر موقعیت عمودی دندانهای مولر بر اهداف اسکلتوفاسیال، این دندانها را مبدل به عاملی کلیدی در ابعاد عمودی و قدامی خلفی می سازد. می توان دندانهای مولر را در مقابل رشد در محل خود نگه داشت (اینتروژن نسبی) یا اینکه آنها با استفاده از ایمپلنت های دندان به طور مطلق اینترود نمود. می توان این دندانها را برای تصحیح اوربایت، اکسترود نیز نمود. با این وجود، ثبات دراز مدت چنین اکستروژنی در بیماران بالغ سوال برانگیز است. علاوه بر این باید اکستروژن مولرها را به دقت از نظر تاثیرشان در چرخش ساعتگرد مندیبل بررسی نمود، چرا که این چرخش قادر به خنثی کردن هر گونه تغییر مثبتی است که حین رشد مندیبل در دوره ی نوجوانی روی می دهد.
دینامیک های طرح درمان
باید بر این نکته تاکید نمود که طرح های درمانی و اهداف اختصاصی، موارد استاتیک و ثابتی نیستند.26 ممکن است نتیجه ی نامطلوبی حین درمان ارتودنسی، در اثر دشواری در پیش بینی دقیق رشد باقی مانده، روی دهد. علاوه بر این، ممکن است پاسخ بیولوژیک ایجاد شده در اثر محرک مکانیکی نیز نامطلوب باشد. باید مشخص نمود که نتیجه ی نامطلوب ناشی از مکانیک های ضعیف بوده است یا رشد نامطلوب یا هردو. نهایتاً باید اهداف درمانی را پس از ارزیابی مجدد یک مشکل بالینی جدید، تنظیم نمود.
اکلوزوگرام، Visualized treatment objective، و 3D virtual planning
اکلوزوگرام و visualized treatment objective (VTO)، دو ابزار قدیمی در عینی نمودن طرح درمان هستند. انجام این دو روش با ظهور کامپیوتر ها تسهیل شده است.27 اکلوزوگرام یک آنالیز دو بعدی (2D) از یک مدل مومی تشخیصی است.28 از آنجا که این آنالیز بر روی کاغذ یا یک صفحه صورت می گیرد، امکان تجسم مشکل اولیه ی بیمار را در مقایسه با اصلاحات مطلوب دندانی و اسکلتوفاسیال فراهم می سازد. اکلوزوگرام و VTO از طریق بعد قدامی خلفی با یکدیگر مرتبط بوده و اهداف عینی سه بعدی (3D) درمان را می سازند.29
ظهور برنامه ریزی های سه بعدی مشتق از cone beam computed tomography (CBCT) توانایی های طرح درمانهای مجازی را با فراهم نمودن آنالیز دقیقتری از اجزای اسکلتی، دندانی و بافت نرم افزایش داده و اهداف اختصاصی درمان را به طور دقیقی مشخص می کنند. این امکانات خصوصاً در بیماران جراحی و بیماران مبتلا به ناهنجاری های دنتوفاسیال حائز اهمیت هستند.30-32 علاوه بر این، می توان طرح درمان 3D دیجیتالی را مستقیماً برای ساختن اسپلینت های جراحی به کار برد بدون آنکه نیازی به استفاده از model surgery های متداول وجود داشته باشد.
گزارش های موردی
سه بیمار برای نمایش استراتژی های مختلف در تشخیص و طرح درمان، آورده شده اند.
گزارش موردی 1
پروفایل بیمار (تصاویر 1-2 و 2-2)
- خانم 17.10 ساله ی پس از بلوغ
- شکایت اصلی: “دندانهای قدامی من بیرون زده اند و می خواهم صاف شوند.”
تاریخچه ی پزشکی
- سابقه ی سیگار کشیدن؛ بیمار از سن 10 سالگی روزی 2 عدد سیگار می کشیده است.
- هیچ آلرژی نداشته و هیچ دارویی مصرف نمی کند.
تاریخچه ی دندانپزشکی
- بیمار به صورت منظمی مراقبت های دندانی را دریافت می کند.
- دارای دندانهای دائمی از مولر دوم تا مولر دوم سمت دیگر در هر دو قوس است.
- ترمیم های اکلوزال کوچکی بر روی دندانهای خلفی خود دارد.
- سابقه ی دندانهای supernumerary مشابه پرمولری را بین مولر دوم و مولر اول ماگزیلا اعلام می نماید.
پروفایل روانی اجتماعی
مشتاق دریافت درمان ارتودنسی است.
خلاصه ی سفالومتریک (تصویر 3-2 و جداول 1-2 تا 4-2)
رابطه ی اسکلتی کلاس II همراه با نیم رخ اسکلتی محدبی دارد که شامل موارد زیر است:
- مندیبل رتروگناتیک
- طول کوتاه body مندیبل
- دندانهای ثنایای بالا و پایین بیرون زده
- نیم رخ بافت نرم محدب
- لب بالای پروتروزیو و لب پایین رتروزیو
تصویر 1-2 بیمار شماره ی 1. A، نمای فرونتال خارج دهانی. شکل سر ovoid؛ استرین مختصر عضله ی منتالیس در بستن دهان؛ غیاب پاتولوژی واضح؛
interlabial gap 3 میلیمتری؛ %20 نمایش دندانهای ثنایا در حالت rest؛ میدلاین آسیمتری قابل توجهی ندارد؛ یک پنجم های عرضی صورت و عرض intercommissural در حالت rest طبیعی هستند؛ یک سوم های عموی صورت نرمال هستند؛ mentolabial fold در این نما قابل مشاهده است. B، لبخند خارج دهانی. %90 نمایش دندانها در لبخند؛ نمایش بیش از حد ثنایاهای مندیبل؛ میدلاین ماگزیلا نسبت به میدلاین صورت 0.5 به راست منحرف است و میدلاین مندیبل منطبق با میدلاین صورت است؛ لبخند باریک. C، نیم رخ خارج دهانی. نیم رخ محدب؛ لب بالای پروتروزیو؛ لب پایین رتروزیو؛ ارتفاع تحتانی صورت: عمق گلو در محدوده ی نرمال (WNL) قرار دارد. D، نمای فرونتال داخل دهانی. انحراف 0.5 میلیمتری میدلاین ماگزیلا به سمت راست؛ انطباق میدلاین مندیبل با صورت؛ %40 اوربایت؛ بهداشت خوب دهان؛ بیوتایپ لثه ای ناحیه ی ثنایای پایین اندکی نازک است. نماهای داخل دهانی باکال (E) راست و (F) چپ. رابطه ی مولری و کانینی کلاس II (در سمت چپ شدیدتر است)؛ اورجت 7 میلیمتری؛ ثنایای بالا و پایین پروتروزیو. G، نمای اکلوزال ماگزیلا. دندانهای 7-7 همراه با دندانهای supernumerary مجاور مولرها وجود دارند؛ قوس U شکل؛ کراودینگ متوسط (5 میلیمتر)؛ عدم وجود پوسیدگی همراه با مقادیری staining شیارها. H، نمای اکلوزال مندیبل. دندانهای 7-7 وجود دارند؛ قوس U شکل؛ کراودینگ مختصر (3 میلیمتر)؛ ترمیم های کامپوزیتی کوچک بر روی مولرهای اول پایین و staining شیارها.
دانلود طرح درمان ارتودنسی فصل2 قسمت3 انتشارات آرتین طب