زیبایی در نمایش دندانها و طرح لبخند فصل3 قسمت1

حرفه ی ارتودنسی همواره در جستجوی دندانهایی ایده آل بوده است. ما در حال حاضر، در آستانه ی تغییری در پارادایمی هستیم که ظاهراً اساس مفاهیم بنیادی علم ارتودنسی و تاکید مرسوم بر تشخیص و طرح درمان را تغییر خواهد داد.^2،1 تاکید سابق بر اجزای دندانی و اسکلتی همچنان معتبر است؛ اما امروزه نسبت به گذشته ، توجه بیشتری بر جنبه های بافت نرم در ارتودنسی مورد نیاز است. ارتودنتیست باید برای ایجاد زیبایی طبیعی، تمامیت بیمار را در نظر بگیرد. ممکن است صفات منفرد یک دندان یا بخشی از دندانها، تنها قسمتی از ماجرا را روشن کند، چرا که دندانها به طور منفرد قرار نداشته و از بیماری که به آن تعلق دارند، نیز جدا نیستد. ترکیبی از موقعیت های دندانی قادر به ایجاد اثری است که بزرگتر از، معادل با، یا کمتر از جمع قسمت ها است.³ می توان اصول زیبایی در ارتودنسی را به حداقل چهار جزء تقسیم نمود: microesthetics (عناصری که باعث می شوند دندانها شبیه دندان به نظر برسند)، زیبایی لثه، macroesthetics (اصولی که حین در نظر گرفتن گروه هایی از دندانها به کار گرفته می شوند)، و زیبایی صورت.³ این فصل بر اصول macroesthetics و زیبایی صورت در ارتودنسی و چگونگی کاربرد بالینی آنها، تاکید می نماید. رابطه ی دینامیک بین دندانها و بافت نرم احاطه کننده ی آنها حین و پس از اصلاحات ارتودنتیک، و خصوصیات ظاهری بیماران مورد بحث قرار خواهد گرفت. نمایش دندانها (میزان و شکل ساختار تاجی که در نماهای مختلف و موقعیت های متفاوت لب مشاهده می شود) در ارتباط با سن، جنس، و خصوصیات چهره، توضیح داده خواهد شد. هدف، فراهم نمودن دستورالعمل هایی برای ارتودنتیست ها به منظور نشان دادن چگونگی آنالیز عوامل مرتبط در زیبایی از طریق مشاهده ی بیمار از روبه رو است. علاوه بر این مفاهیم جدیدی در نحوه ی دستیابی به خصوصیات مطلوب در نمایش دندانها در ابعاد عمودی و عرضی حین روابط اجتماعی نرمال نیز مورد بحث قرار خواهند گرفت.

ارزیابی زیبایی در صندلی دندانپزشک

Esthetics، از یک کلمه ی یونانی به معنی “ادراک” مشتق شده است که مربوط به زیبا و زیبایی است. می توان زیبایی را به دو بعد تقسیم کرد: زیبایی objective (قابل تحسین) و subjective (لذت بخش).⁴ زیبایی objective به این معنا است که شیئ خصوصیاتی دارد که آنرا بی تردید، ستودنی می سازد. زیبایی subjective، بار ارزشی داشته و به سلیقه ی فرد ارزیابی کننده مربوط است. روش های متداول در ارتودنسی باید از زیبایی objective در ارزیابی کل مجموعه ی اوروفاسیال استفاده کنند که شامل پیوستگی، شکل، ساختار، تعادل، رنگ، عملکرد، و نمایش دندان ها است. علاوه بر این، ایجاد زیبایی subjective بر اساس ترجیح فردی ارتودنتیست نیز می تواند ارزش زیبایی (cosmetic) درمانی که به بیمار ارائه شده است را افزایش دهد.

Lombardi ⁵ در توضیح اصول ادراک بینایی و کاربرد بالینی آن در زیبایی دنتوفاسیال، تاکید نمود که قضاوت های جزئی در زیبایی تنها از طریق دیدن بیمار از روبه رو، حین صحبت، و مشاهده ی حالات چهره و لبخند زدن، صورت می گیرد. نمای متعارف دندانپزشک از بالا و پشت سر بیمار، نمایی مایل بوده و به شدت با ادراک “حقیقی” از بیمار در آینه یا توسط سایر افراد در حین برخوردهای اجتماعی، متفاوت است. برای مثال، در صورت عدم مشاهده ی بیمار مستقیماً از روبه رو (تصویر 1-3،B) ، دستیابی به اطلاعات کافی در مورد جزئیاتی هم چون alignment میدلاین (میدلاین های ماگزیلا و مندیبل در رابطه با صورت) و قرینگی تورک تاج های کانین ها و پرمولرهای راست و چپ (تصویر 1-3،A) امکان پذیر نیست. در واقع می توان یک نمای مستقیم “چشم-در-چشم” از دندانها را در زمان نشستن بیمار در صندلی دندانپزشکی به دست آورد؛⁶ نکته این جا است که باید سر بیمار را به کنار تکیه گاه سر، حرکت داد (تصویر 1-3، B را ببینید). آنالیز عوامل مهم زیبایی با این روش، حین درمان امکان پذیر می گردد (تصویر 1-3، C و D):

• طول تاج دندانهای ثنایای بالا و پایین
• کانتور لبه ی انسیزال (قبل و بعد از recountouring)
• موقعیت و قرینگی ارتفاع مارژین های لثه بر روی دندانهای قدامی بالا و پایین
• تمایل محوری تمام دندانهای قدامی
• میدلاین ها (میدلاین ماگزیلا نسبت به مندیبل و صورت)
• نواحی connector (ناحیه ای که در آن به نظر می رسد دو دندان با یکدیگر تماس دارند)
• قرینگی و درجه ی تورک تاج کانین ها و پرمولرها
• هماهنگی قوس نمایش دندانی از جلو-به-عقب

کلنسین برای دستیابی به یک نتیجه ی موفقیت آمیز باید آموخته باشد که به تمام این موارد توجه کند و توانایی ایجاد اصلاحات ضروری را در زمانی داشته باشد که دستگاه ها هنوز در دهان بیمار قرار دارند؛ چرا که “تنها چیزهایی را می توانید تغییر دهید که آنها را دیده باشید”.⁷ ارتودنتیست می تواند پس از بررسی دقیق دندانهای بیمار، خم های لازم را در آرچ وایرهای finishing تعبیه کرده و هر گونه پروسه ی زیبایی مورد نیاز دیگری را نیز انجام دهد. نمای بهتر برای ارزیابی نمایش دندانها حین صحبت کردن و لبخند زدن، زمانی به دست می آید که بیمار راست نشسته باشد یا اینکه در مقابل دندانپزشک ایستاده باشد.^6،5

استانداردهای تعیین کننده ی حالت طبیعی

استفاده از بازسازی های دهانی زیبا، در توصیف برخی خصوصیات مطلوب متوسط لبخند کمک کننده است. می توان این استانداردها را به عنوان راهنمایی در بهبود زیبایی دندانهای قدامی به کار برد.

نوع لبخند: نمایش دندانهای ثنایا و لثه

میزان پوشش لب بر روی ثنایاهای ماگزیلا در لبخند کامل عموماً به سه نوع تقسیم می شود: لبخند های پایین (low)، متوسط (average) و بالا (high).⁸ شایعترین نوع^9،8 (که در %70 از جمعیت بالغین جوان دیده می شود) لبخند متوسط است که %75 تا %100 از دندانهای ثنایای بالا را نشان می دهد. لبخند پایین (low) کمتر از %75 از ثنایای ماگزیلا را در حالت لبخند کامل نشان داده و در %20 از جمعیت دیده می شود، درحالیکه لبخند بالا (high) تمام طول سرویکوانسیزال ثنایاهای بالا را همراه با نوار لثه ی مجاورش نشان داده و در 10% از جمعیت U.S. دیده می شود.⁸ نوع چهارم ارتفاع خط لب را می توان تحت عنوان لبخند “gummy” طبقه بندی نمود که زمانی رخ می دهد که بیمار حین لبخند بیش از 4 میلیمتر لثه را نشان دهد (در ادامه ی فصل توضیح داده شده است).^11،10

میزان پوشش لب بالا بر روی دندانها همیشه با سن افزایش می یابد و به این ترتیب درصد  لبخندهای بالا در گروه های سنی جوانتر، بیشتر^13،12 و در میان بالغین مسنتر، کمتر است.^14،9 در این رابطه یک دیمورفیسم جنسیتی نیز دخیل است، به نحوی که خطوط لبخند پایین (low) عمدتاً یک ویژگی مردانه و لبخندهای بالا (high) عمدتاً یک ویژگی زنانه به شمار می روند.⁸

دقت به این نکته نیز حائز اهمیت است که نمایش میزانی از لثه ی ژنژیوال برای افراد عادی تا آن حدی که ارتودنتیست ممکن است تصوّر کند غیرقابل قبول نیست.^13،10بنابرین نگاه ما به نوع لبخند نسبتاً بالا، باید به صورت یک واریاسیون آناتومیک قابل قبول باشد که به خوبی در محدوده ی طبیعی روابط لب-دندان-فک قرار دارد (خصوصاً در میان خانم ها).^13،12

دانلود زیبایی در نمایش دندانها و طرح لبخند قسمت1 انتشارات آرتین طب