از نظر شیوع انسیزور لترال فک بالا دومین دندان غایب به حساب می آید. سه روش برای جایگزینی لترال های غایب در فک بالاوجود دارد: جایگزینی کانین، قرار دادن ایمپلنت، بریج.
شواهد موجود نشان می دهد که بیماران بستن فضا توسط ارتودنسی را به راحتی می پذیرند و این روش برای مفصل گیجگاهی فکی مخاطره آمیز نیست. همچنین، از نقطه نظر پریودنتال مشکلات کمتری نسبت به قرار دادن روکش دارد.
با ورود ایمپلنت های osseointegrated، محبوبیت بستن فضا کاهش یافت و قرار دادن ایمپلنت تبدیل به روش درمانی اصلی گردید. با اینکه ایمپلنت از لحاظ زیبایی و فانکشن ممکن است مطلوب تر به نظر آید، اما مطالعات اخیر نشان داده است که ایمپلنت ها در طولانی مدت ممکن است مشکلات بیولوژیک برای بیمار به همراه داشته باشند.16-28 از جمله این مشکلات عبارتند از: آبی شدن marginal gingiva پس از تحلیل لیبیالی استخوان آلوئول، التهاب اطراف ایمپلنت (Peri-implantitis)، تحلیل استخوان در اطراف دندان های مجاور، اکسپوز شدن پایه ایمپلنت به علت عقب رفتن لثه، و infraocclusion پیش رونده. به علت رویش دندان های مجاور، حتی در بیماران بزرگسال، ممکن است تاج ایمپلنت کوتاه تر از دندان ها دیگر به نظر آید. (شکل 1-25) زمان توقف و مقدار رشد عمودی دندان عملا غیر قابل پیش بینی می باشد. با اینکه برخی شواهد در بیمار می تواند انتهای رشد را نشان دهد، اما تفاوت های فردی بسیار زیاد می باشد و این تفاوت ها و تغییرات پیش بینی نشده، عملا پیش بینی درمان را غیر ممکن می سازد. همین یک مورد به تنهایی باعث می شود قرار دادن ایمپلنت در ناحیه esthetic به صلاح بیمار نباشد.
یکی دیگر از معایب ایمپلنت در بیماران نوجوان این است که مدت زمان زیادی می بایست از اتمام درمان ارتودنسی بگذرد تا بتوان ایمپلنت را قرار داد. پس از باز کردن فضا توسط ارتودنسی، ممکن است پس از ایجاد فضا برای قرار دادن ایمپلنت، ریشه دندان های سانترال و کانین به یکدیگر نزدیک شوند و مانع از قرار دادن ایمپلنت شوند. Olsen و Kokich گزارش کردند که 11% از بیماران نیاز به درمان مجدد برای دور کردن ریشه ها داشتند. در این مرحله ممکن است سوالات زیر مطرح شوند:
- بهترین نوع ریتنشن برای بیمار چه می باشد؟
- آیا برج موقت باند شده با رزین از نظر زیبایی مطلوب می باشد؟
- ایمپلنت چه زمانی پس از درمان می بایست قرار داده شود؟
- آیا استخوان آلوئول تازه تشکیل شده تحلیل نمی رود؟
- آیا پس از قرار دادن ایمپلنت نیاز به درمان مجدد ارتودنسی خواهد بود؟
در مقابل، مسلما جایگزینی دندان کانین این مزیت را دارد که کل درمان در یک مرحله انجام می شود و نتایج به دست آمده دائمی می باشد و همچنین درمان وابسته به رشد بیمار نمی باشد. این مزیت از این لحاظ حائز اهمیت می باشد که تشخیص اکثر بیمارانی که دارای دندان لترال غایب هستند در سنین پایین صورت می گیرد.
هرچند می بایست عنوان کرد که حتی اگر نتایج درمانی بستن فضا از لحاظ فانکشن، بیمار و والدین قابل قبول باشد ولی از نظر استانداردهای زیبایی امروز کافی نمی باشد. این امر دلایل بسیاری دارد:
- در روش بستن فضا لبه لثه ها ممکن است غیر طبیعی به نظر رسند. محل تلاقی طوق دندان و لثه در کانین نسبت به پرمولار اپیکال تر می باشد. (شکل 2-25)
- کانین ها معمولا زردتر از لترال ها هستند.
- گاهی اوقات ممکن است کانین بیمار بزرگ باشد و تراشیدن آن برای اینکه به شکل لترال در آید و با هماهنگ شدن آن با دندان های مجاور ممکن است بسیار دشوار باشد.
- فضای بسته شده ممکن است مجددا در برخی بیماران باز شود.
در دهه اخیر، با استفاده از درمان ارتودنسی و دندان پزشکی ترمیمی، روش های کلینیکی بسیاری برای بهبود زیبایی و اکلوژن در جایگزینی کانین پیشنهاد شده است. با استفاده از درمان بین رشته ایی می توان ظاهر دندانی طبیعی و مناسب همراه با ثبات درمانی طولانی مدت به دست آورد. (شکل 3-25 و 4-25) به همین دلیل مولفین بستن فضا را روش مطلوب تری نسبت به روش های دیگر می دانند.
هدف این فصل موارد زیر می باشد:
- شرح روش های بستن فضا
- تعیین اولویت های درمانی
- موارد تجویز و عدم تجویز انواع روش های درمانی
- تشخیص و رفع مشکلات متداولی که ممکن است در حالت معمول مشخص نباشند
- بررسی روش های جایگزین درمانی
- بررسی مواردی که در آینده نیاز به بهبود دارند.
روش های کلینیکی برای بستن فضا
هنگامیکه هدف درمان به دست آوردن فانکشن و زیبایی مطلوب است، بیمار نیازمند همکاری دو متخصص ارتودنسی و ترمیمی جهت درمان می باشد.
درمان ارتودنسی
هدف کلی درمان ارتودنسی علاوه بر بستن فضا و تصحیح مال اکلوژن، ایجاد بالانس مناسب در دندان هایی که در زیبایی لبخند نقش دارند نیز می باشند؛ به طوریکه، متخصص ترمیمی بتواند با کمترین روش های تهاجمی بهترین نتایج درمانی را کسب کند.
اهداف فاز نهایی درمان ارتودنسی شامل موارد زیر می باشد:
- بر روی دندان های خلفی:
- ایجاد اکلوژن با ثبات بدون تماس زودرس و بدون وجود اختلاف بین centric occlusion و centric relation
- رابطه کلاس I و یا II مولرها (با توجه به نیاز به درآوردن دندان در فک پایین) (به شکل های 3-25 و 4-25 رجوع شود؛ شکل 5-25 الی 7-25)
- بر روی دندان های قدامی:
- Align کردن لبه انسیزال سانترال های فک بالا با کاسپ کانین و کاسپ باکال پرمولارهای اول ترمیم شده (کانین جدید). (به شکل 7-25 N رجوع شود؛ شکل 8-25 و 9-25)
- تامین زیبایی مناسب از نمای فرونتال. عرض سانترال و کانین می بایست به ترتیب 160% و 70% عرض دندان لترال باشد.
- Level کردن شش دندان قدامی با استفاده از کنترل torque به منظور دست یافتن به خط لثه ایی مناسب که در اصطلاح به آن “High-Low-High” گفته می شود. به عبارت دیگر، level لثه ایی کانین جدید (پرمولار اول) میبایست برابر با level سانترال باشد و level لترال های جدید (کانین) پایین تر باشند. (به شکل 6-25 رجوع شود) این تنظیمات را می توان با دادن Bend در داخل وایر و یا بالاتر قرار دادن براکت های کانین (نزدیک تر به لثه) و یا پایین تر قرار دادن براکت های پرمولار (نزدیک تر به لبه انسیزال) انجام داد. Level لثه در بیمارانی که هنگام لبخند لثه بیشتری از آن ها دیده می شود دارای اهمیت بسیاری می باشد.
لینک دانلود غیبت انسیزورهای لترال فک بالا اندیکاسیون های بستن فضا توسط ارتودنسی فصل 25 انتشارات آرتین طب