ممکن است متخصص ارتودنسی شما حین درمان ارتودنسی درباره دندان مولر با شما صحبت کرده باشد. برای آشنایی با دندان مولر، در ابتدا به ارائه توضیحات کلی در مورد دندان می پردازیم. دندان ها از سخت ترین ساختار در بین اجزای بدن برخوردار هستند و به عبارتی سخت ترین و سفت ترین جزء بدن محسوب می شوند. دندان ها در حفره دهانی و بر روی لثه ها در فک های بالا و پایین قرار گرفته اند و اولین نقش را در خوردن و هضم غذا ایفا می کنند.
انواع دندان های دائمی
عمده ترین کاربرد دندان ها خرد کردن و آسیاب کردن غذا یا هضم فیزیکی غذا می باشد. همچنین دندان ها در انسان، نقش بسیار مهمی در تکلم و ادای صحیح کلمات ایفا می کند.
دندان های دائمی به 4 نوع تقسیم بندی و نام گذاری شده اند. دندان های پیش یا اینسیزور برای بریدن و تکه تکه کردن، دندان های نیش یا کانین برای بریدن و پاره کردن، دندان های آسیاب کوچک یا پره مولر برای له کردن و ساییدن و دندان های آسیاب بزرگ یا مولر برای سایش بیشتر و جویدن اصلی است.
دندان مولر یا دندان آسیاب بزرگ
سه دندان آخر که در طرفین فک های بالا و پایین هستند، دندان های آسیاب بزرگ، آسیای بزرگ، مولار یا مولر نامیده می شوند. تعداد این دندان ها جمعا 12 عدد دندان مولر است که به ترتیب آسیاب اول، دوم و سوم نام دارند. دندان های آسیاب اول، درست در کنار دومین دندان آسیاب کوچک یا پره مولر قرار دارد.
دندان مولر از سطح وسیعی برای جویدن برخوردار است. همچنین بر روی سطح جونده این دندان ها که نقش اصلی در سایش و خرد کردن غذا را بر عهده دارند، چندین کاسپ یا برآمدگی نقطه‌ای وجود دارد که برای خرد کردن غذا استفاده می‌شوند.
ساختار دندان مولر چگونه است
ساختار آرواره و فک ها به گونه ای است که از طریق استخوان و ارتباط تاندون ها و عضلات، وارد آوردن نیروی زیاد با هدف جویدن و آسیاب کردن توسط هر دندان مولر را ممکن می سازد. رویش دندان مولر و نحوه قرارگیری آنها در ارتودنسی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
در گیاهخواران مانند گاو و اسب، دندان مولر مسطح و دارای لبه های نسبتا تیز می باشد. در این حیوانات سطح جوشی دندان های مولر بیشتر است و این دندان ها عمده وظیفه جویدن علوفه را بر عهده دارند. در واقع نوع دندان های مولر یا آسیاب بزرگ در گیاهخواران برای تغذیه با مواد سخت و خشک، سازش یافته است.
در گوشتخواران دندان های آسیاب بزرگ تیز تر هستند و سطح جوشی آنها نسبت به دندان های مولر گیاهخواران محدود تر است. این دندان ها نیز با توجه به نوع تغذیه گوشتخواران، با اولویت دریدن و پاره کردن گوشت و سپس جوش سریع، تمایز یافته است.
اهمیت دندان مولر در سلامت و زیبایی دهان
اولین دندان مولر، نقش مهمی در عمل جویدن بر عهده دارد. همچنین این دندان به عنوان راهنمای رویش سایر دندان های دائمی عمل کرده و وجود آن تأثیر قابل توجهی بر شکل طبیعی فک‌ها و در نهایت زیبایی ترکیب چهره دارد. چناچه اختلالی در رویش این دندان به وجود آید موجب نامرتبی دندان ها می شود.
اگر از خط وسط دندانی دندان‌های دو فک را بشماریم، ششمین دندان در هر ربع فکی (فک بالا و پایین در سمت راست و چپ)، دندان آسیای بزرگ اول، دندان مولر اول یا دندان شش نامیده می‌شود.
این دندان در حدود سن شش سالگی و به عنوان اولین دندان دائمی، در دهان کودکان رویش می یابد. به همین دلیل، از این دندان بعضا با عنوان دندان شش سالگی نیز یاد می شود.
اولین دندان مولر نقش مهمی در عمل جویدن ایفا می کند. علاوه بر آن، این دندان به عنوان راهنمای رویش سایر دندان های دائمی عمل کرده و وجود آن تاثیر بسزایی در شکل طبیعی دندان ها و به تبع شکل فک ها ایفا می کند.
از آنجا که انتظار می رود دندان های دائمی پس از لق شدن و افتادن دندان های شیری در دهان ظاهر شوند، گاهی والدین متوجه رویش این دندان و دائمی بودن آن نمی شوند و در بسیاری موارد، زمانی به وجود آن پی می برند و به طور کلی به دندان های مولر توجه می کنند که، دندانپزشک در معاینه دندان و دهان، پوسیدگی و لزوم ترمیم اولین دندان آسیای بزرگ را مطرح می کند.
سومین دندان مولر یا دندان عقل چیست؟
دندان های آسیاب بزرگ سوم به دندان عقل معروف هستند. این دندان ها در انتهای فک ها واقع شده و عمدتا در حدود 20 سالگي، رویش خود را آغاز می کنند.
دندان مولر سوم مشکلات بخصوصی دارد که علت اصلی آن، عدم وجود فضای کافی برای رشد و فشردگی دندان ها بر روی فک می باشد. دندان عقل زیر دندان های دیگر یا استخوان ها باقی مانده و پدیده ای به نام دندان عقل نهفته را سبب می شوند که با احساس درد و فشار در فک همراه بوده و گاها نیاز به جراحی دارد.