دانلود در انتهای فصل
نيروي مگنت يكي از اجزاي مهم طبيعت است. كوچكترين مگنتها، الكترون و اتم هستند (شكل A 1-6). الكترونها داراي خواص مگنت هستند بهطوريكه دو قطب آنها سانتيمتر از هديگر فاصله دارند. گشتاور جاذبه اتم با حركت چرخشي الكترونهاي آن، ايجاد ميشود (شكل 1-6).
هر چه مگنت كوچكتر باشد قدرت كمتري دارد، چون شامل تعداد كمتري اجزاء مگنت است، كه بر روي قطب مخالف، تأثير ميگذارد. بايد بين طول و قطر مگنت نسبت 2 به 1 وجود داشته باشد. انرژي ذخيره شده بايد به اندازه كافي باشد كه بتواند بر روي واكنشهاي مخالف، غلبه نمايد.
در استفاده از مگنت مشكلي وجود دارد بهطوريكه، مگنتهاي طبيعي خاصيت خود را، در دماي اتاق از دست ميدهند. Pierre curie كه در بين سالهاي 1859 تا 1906 زندگي ميكرده است، گزارش داد، كه اگر مگنتها در معرض دماي خاصي قرار گيرند، خواص خود را از دست ميدهند، حرارت معين باعث ميشود مولكولهاي مگنت به حالت نامنظم درآيند. اين دما curie point ناميده ميشود. curie point آلياژ مگنت ALNICO به مقدار كافي بالا است و مانع برگشت مولكولها به حالت نامنظم ميگردد، اما مگنتهاي طبيعي مانند آنهايي كه در ارتودنسي استفاده ميشود، curie point پاييني دارند، بنابراين استريل كردن آنها با دماي زياد امكانپذير نيست. با استفاده از عناصر ديگر، ميتوان بر اين دماي خاص غلبه نمود. Neodymium-iron-boron ميتواند در دماي 100 درجه سانتيگراد به مدت 000/4 ساعت بدون از دست دادن انرژي مقاومت نمايد. عناصر ساختاري مگنت حتماً نبايد فلزي باشند (مثل boron).
مهمترين خصوصيت مگنت anisotropy (وضعيت قرار گرفتن كريستالها) ميباشد، كلمه anisotropy يك لغت يوناني است، يعني اينكه تمام نيروها در يك جهت فعال نميباشند. anisotropy ميتواند بهصورت طبيعي يا بهوسيله چكشخواري يا با غلطاندن (rolling)، يا با كشيده شدن ايجاد شود. ligature wire مثال خوبي از anisotropy است كه اگر آنرا به اندازه خاصي بكشيم، عليرغم اينكه توسط يك مگنت ديگر جذب نشده باشد، بهصورت مگنت درميآيد. خصوصيات مگنت بستيگ به ترتيب الكترونهاي قسمتهاي مختلف جسم دارد، و باعث منظم شدن آنها در يك مسير، ميشود.
اصطلاح مگنت دائم عنوان اشتباهي است، چون نهتنها قدرت مگنت بهطور تدريجي از دست داده ميشود، بلكه حتي قطب آنها بهطور برعكس جابهجا ميشود ولي در طي دو سال درمان ارتودنسي، كاهش انرژي مگنت قابل توجه نيست.
در قطبهاي همنام دور شدن خطوط ميدان از همديگر ديده ميشود، چون همديگر را، دفع ميكنند، در جلوي قطبهاي همنام، اثر منظم شدن خطوط ميدان وجود ندارد و باعث ميشود از هم دور شوند (شكل B 1-6). در ميدان مغناطيسي طرفي، دورتر از نواحي قطب علائم تحليل انرژي ديده ميشود، اين حالت در سيستم نيروهاي دافعه همانگونهكه Dellinger در vertical corrector استفاده كرده است، ميتواند مشكلآفرين باشد. براي جبران اين نقطه ضعف مقدار زيادي خطوط منظم ميدان، در ناحيه قطب مورد نياز است، بهطوريكه اين حالت با افزايش رابطه طول به قطر بهدست ميآيد. اين اثر بهطور قابل توجهاي با پخش برادههاي فلز در اطراف هر قطب مگنت ديده ميشود. خطوط نيروهاي مگنت هميشه موازي و برآمدهتر نسبت به فاصله هواي (air gap) موجود بين دو قطب است (شكل C 1-6).
مگنت طبيعي مانند انواعي كه در ارتودنسی بهكار ميرود، در مقابل كاهش قدرت مقاومت مينمايند. در مگنت طبيعي crystalline anisotropy يا پتانسيلي كه براساس نظم مولكولي ايجاد ميشود، پايدار است و درجه بالاي نقطه curie نيز، مشاهده ميگردد و نيروي فعال قابل توجهي خواهند داشت. براي مثال Alnico داراي نيروي برابر 630 oersteds ميباشد، در حاليكه samarium cobalt كه بيشتر مورد استفاده واقع ميشود، داراي 8500 oersteds و neodymium-iron-boron داراي نيروي 9250 oersteds است. اگر مگنت بهطور صحيح در حفره دهان استفاده شود و بهطور مناسب در مقابل خوردگي محافظت گردد، وجود گرما، مواد شيميايي و تحريكات فيزكي روي مگنت مؤثر نخواهد بود.
در درمانهاي ارتودنسي نيروهاي مگنت از 16 سال پيش مورد مطالعه قرار گرفتهاند ولي در تاريخ، استفاده آنها از زمانهاي بسيار قديم ذكر شده است. براساس نوشتههاي Matasa اولين كسي كه كتابي در رابطه با مگنت نوشت، William Gilbert پزشك مخصوص ملكه اليزابت بود، او اين نيرو را، به ارواح نسبت داد و لغت مقاربت coitus را، نسبت به جاذبه ترجيح داد. او ميدان مگنت را، orbis vertutis ناميد كه نمايانگر محدوده عمل مگنت است. قبل از آن در 23 تا 90 سال قبل از ميلاد pliny ادعا نمود كه اثرات مگنت، مانند اثرات جنسي مورد توجه قرار ميگيرد. در قرن 17، Balthazar در اسپانيا اظهار نمود كه همهچيز تحت تأثير مگنت قرار ميگيرد و باعث ايجاد هماهنگي، تحريك، ناسازگاري، سازش و تغييرات نفساني ميشود. اصطلاح mesmerize در حقيقت توسط Franz Anton Mesmer (1815-1734) عنوان گرديده است. او صفحات فلزي مگنت را، روي بدن انسانهاي عريان در مؤسسه مگنهت خود در پاريس بهكار ميبرده است، و بر روي حيوانات بااستفاده از مگنت فعاليت داشته است. او دوست صميمي Mozart بود، بهطوريكه Mozart از مگنت Mesmer در اپراي Cosi-Fan-Tutti استفاده كرد.
استفاده جدي از مگنت در پزشكي در اوايل قرن 19 گزارش داده شده است. يك مرد انگليسي بهنام Abraham با استفاده از مگنت در سال 1820 در پاريس در خارج كردن فولاد از چشم سوزن تيزكنها موفق بود.
استفاده وسيع از نيروهاي مگنت توسط جراحان ارتوپدي براي مقابله با عدم جوش خوردن استخوانهاي بلند مورد توجه قرار گرفته است، بهطوريكه با قرار دادن ميدان مگنت در مجاور محل شكستگي، فعاليت استئوبلاستها افزايش مييابد. شكستگيهاي استخوانهاي دراز تحت تأثير فشار و ميدان مغناطيسي، باعث بهبود سريع در دست و پا بدون ايجاد كالوس اوليه ميشود. serendipitously همراه با يك جراح ارتوپد در سيبري، در سال 1968 نشان دادند كه ترميم سريعتر و مطمئنتر شكستگيها با مگنت، در 000/39 بيمار انجام شده است.
متخصصين پروتز ارزش مگنت را، خيلي سريع تشخيص دادند، Behrman از مگنت بهعنوان افزايش گير در پروتز كامل در 1953 استفاده كرد. با پيشرفت و تكاملي كه در ايمپلنت و مگنت ايجاد گرديد، استفاده از مگنت براي ايجاد گير همراه پروتز كامل تحول اساسي بهوجود آورد و يك راهحل عملي براي درمانهاي پروتز كامل ايجاد نمود.
كارهاي اوليه توسط Kawata، Blechman، Smiley، Cerny بااستفاده از مگنت Alnico توانست راهي براي استفاده كلينيكي از مگنت در ارتودنسي در آينده بهوجود آورد. مگنتهاي اوليه مورد استفاده در ارتودنسي خيلي قوي نبودند. مگنتهاي بسيار كوچك از نوع طبيعي يا از جنس عنصر lanthanide بدون ايجاد كاهش نيروي ذخيره شده، وجود دارند.
بيشتر مگنتهاي طبيعي توسط فشرده شدن پودر آلياژهاي خاص sintering در يك قالب و ايجاد يك توده غيرمتخلخل چسبنده مانند روش ساخت براكتهاي ارتودنسي، تهيه ميگردند. با كمك ايمپلند براي بهدست آوردن يك تكيهگاه محكم و طولانيمدت، مگنتهاي در دستگاه متحرك ارتودنسي، مكمل هستند. در پروتز كامل باتوجه به كاهش تدرجي نيرو لازم است هر 4 يا 5 سال يكبار مگنتها تعويض شوند (شكل 2-6). محافظت دائم مگنت از خودرگي در مقابل هوا و مايعات ضروري است. مطالعات در مورد رابطه نيرو نسبت به فاصله، اندازه، شكل و نوع مگنت و نشاندهنده روابط قابل پيشبيني است كه براساس آن ميتوان از مگنت در ارتودنسي استفاده كرد (شكل B، A 3-6).
شكل 1-6 B: A، كوچكترين مگنتها، الكترون و اتم ميباشد، B، همانگونه كه با پخش برادههاي آهن ديده ميشود، در نواحي دورتر از قطب يعني در منطقه طرفي، علائم تحليل انرژي ديده ميشود. C، وجود قطبهاي مگنت taper از كاهش خطوط ميدان جلوگيري مينمايد.
ميدان مغناطيسي، اثرات قابل توجهي روي درمانهاي ارتودنسي بر استخوانهاي membranous دارد. همه تحقيقات بهجز يك يا دو مورد، نشان دادند. كه عكسالعمل بافتي همگي تأييدكننده عدم ايجاد عوارض نامطلوب ميباشد. Blechman تأكيد ميكند كه نيروهاي مگنت برايمدت 40 سال در رشته پزشكي مخصوصاً ارتوپدي بهكار برده شده است. اگرچه پتانسيل ميدان مغناطيسي توسط سه تحقيق اخير Angita Linder-Aronson و Lindskog مورد ارزيابي واقع گرديد و نتيجهگيري شد كه نيروي مغناطيسي باعث افزايش هيالينيزاسيون ميگردد. نتايج تحقيقات ديگر با اين ايده موافق نبوده، و به محدوديتهاي موجود در تحقيق Linder-Aronson اشاره مينمايد. عوارض Iatrogenic حتي مانند خودگي در مگنت، درصورتيكه در تماس با بافتهاي حفره دهان باشد، گزارش نشده است. بهطور معمول، براي جلوگيري از خوردگي پوشش حمايتي از جنس paralene، آكريل، استينلس استيل بر روي مگنت قرار داده ميشود. دلايل زيادي راجع به مزاياي ميدان مغناطيسي گزارش شده است.
تعدادي از آزمايشات روي حيوانات براي بررسي كارآيي و پتانسيل مكانيسم مگنت انجام گرديد. مخصوصاً تحقيقاتBlechman ، Bondemark، Cerny، Darendeliler، Slinclair، McDonald، Kalra، Camilieri، Evans، Papadopoulos، Sandler، Vardimon، Demarco، متفقالقول هستند، كه فعاليت استخوان سريع ميشود، درحاليكه مطالعه Linder-Aronson مدعي بر كاهش فعاليت است.
شكل 2-6: ممكن است مگنتهاي طبيعي با ايمپلنت يا همراه با دندان اندو شده بهكار برده شود. دراينصورت، حدود يك پوندگير براي پروتز متحرك ايجاد مينمايد.
باتوجه به پتانسيل خوردگي، مگنت طبيعي توسط، paralene، آكريل يا استينلس استيل پوشش داده ميشود، بنابراين خوردگي مانع استفاده كلينيكي از مگنت نميشود. تحقيقات توسط Bondemark و همكاران نشان داد كه حتي اگر پوششهاي مگنت در محيط دهان بكشند و در نتيجه مگنت دچار خوردگي شود و از بين برود، به بيمار آسيبي نميرسد. تحقيقات كاملي كه توسط Vardimon و Muller در آزمايشگاه مركز تحقيقاتي Farmington همراه با ايمپلنت در ميمونها و مطالعات هيستولوژيك بر روي آنها انجام گرفت، هيچگونه نشانهاي از عوارض نامطلوب به علت استفاده از Samarium Cobalt و Neodymium iron-boron و مگنت طبيعي گزارش نشده، گرچه Blechman اشاره كرد Neodymium تخريب بيشتري نشان ميدهد و باعث كاهش طول عمر مگنت ميگردد.
يكي از مزاياي مهم استفاده از مگنت طبيعي قابل پيشبيني بودن جهت و مقدار نيرو است (شكل B 3-6). مقدار نيرو با اندازه مگنت، شكل آن و فاصله هوايي (air-gap) بين قطبها متناسب است. بهعلت امكان پيشبيني مقدار نيرو در يك دوره زماني، استفاده از مگنت در بعضي درمانهاي ارتودنسي امكانپذير ميباشد. در يك مگنت با قطر 3 ميليمتر امكان توليد نيروي ارتودنسي بين 50 تا 200 گرم وجود دارد. مگنت بزرگتر، نيروي بيشتري توليد ميكند و ميدان مغناطيسي وسيعتري دارد بهطور كلي فاصله بين قطبهاي جاذبه يا دافعه مگنت (air-gap) بايد در حدود 2 الي 3 ميليمتر باشد قرار دادن 2 مگنت Neodymium-iron-boron به اندازه mm1×mm4×mm4 نشان ميدهد كه نيروي جاذبه اين مگنت در فاصلهاي بيش از 20 ميليمتر، مؤثر خواهد بود (شكل 3-6). حركت دادن يكي از مگنتها بهسوي مگنت دوم منجر به پرش و ايجاد تماس با مگنت مقابل ميگردد. براي نيروهاي دافعه اين محدوده حداقل 20 ميليمتر ميباشد.
مگنت با ايجاد يك نيروي مداوم و با شدت قابل ملاحظه، نياز كمتري به همكاري بيمار، دارد و پيشگويي طول درمان بهصورت صحيحتري وجود خواهد داشت.
يكي از خصوصيات منحصر به فرد منگنت، ايجاد نيرو در سه بعد ميباشد اگر مگنتها روبروي هم قرار گيرند، نهتنها در راستاي عمودي و افقي نيرو اعمال ميكنند، بلكه در بعد سوم يعني در راستاي عرضي هم، فعال ميباشند اگر قطبهاي مگنت در محورهاي طولي در امتداد همديگر واقع نشوند، نيروهاي توليد شده دو مگنت براساس نيروهاي جاذبه يا دافعه از همديگر، در سه بعد دور يا نزديك ميشوند. اين بدين معني است كه درمانها ميتواند در جهت قدامي خلفي، ورتيكالي و عرضي (كراسبايت) همزمان انجام گيرد (شكل B، A 4-6) با توجه بهنظر متخصص ارتودنسي با منظور كنترل مسير عمودي و افقي و يا در يك جهت خاص، نيروهاي ارتودنسي ميتواند اعمال گردند متخصص ارتودنسي نوع دستگاه و محل قرار گرفتن مگنت را طرحريزي ميكند، اين موضوع به ساخت تجارتي مگنت، انتخاب وايرها و شكل آنها و عوامل ديگر بستگي دارد. بهعلت كاهش نيرو در كش، در بيشتر موارد از مگنت استفاده ميگردد.
شكل 3-6: A، رابطه نيرو و فاصله در مگنتهايي كه بهصورت عمودي از همديگر جدا ميباشند ودر يك مسير افقي و موازي، نسبت به محور مغناطيسي، قرار دارند، يك منحني هذلولي را درست ميكنند. نيرو بهطور معكوس با توان دوم فاصله رابطه دارد. (قانون coulomb ). با ايجاد فاصلهاي برابر 3 ميليمتر (habitual rest position) در مگنتهاي neodymium-iron-boron (منحني بالايي) نيروي برابر 160 گرم ايجاد ميشود كه بيش از 2 برابر مگنت samarium است. (مگنت samarium با ابعاد مربع مستطيل كه همانند مگنت neodymium ميباشد، نيروي برابر 75 گرم توليد مينمايد كه در منحني پاييني مشاهده ميگردد.) حداكثر نيروي جاذبه 385 گرم (ناحيه فلش) با مگنتهاي ديسك شكل nd ايجاد شده است كه در مطالعه Vardimon-Grabar با فاصله هوايي (air-gap) 2/1 ميليمتر كه برابر ضخامت پوشش ميباشد، بهكار برده شده است. (منحني وسط) B، تغيير د ر مقدار نيرو نسبت به فاصله در مگنت باند شده به دندان و مگنتي كه در آكريل دستگاه ارتودنسي قرار داده شده است. C، اين دو مگنت در فاصله تقريبي 5/2 سانتيمتري بر روي همديگر تأثير ميگذارند. حركت مگنتهاي mm4×mm4 بهسوي همديگر منجر به جذب سريع و تماس كامل آنها ميشود.
اين بخش از كتاب به استفاده كلينيكي از مگنت اختصاص داده شده است. مطالعات براساس كارهاي Blechman، Dellinger، Darendeliler، Joho، Hoehne، McNamara، Kalra، Burstone، Nanda، Vardimon Graber، Petrovic، Stutzmann، Voss و غيره، پايهگذاري شده است.
بيماراني كه در اين بخش نشان داده خواهد شد، شامل كنترل فضا، درمان openbite expansion، كنترل رشد و درمان دندانهاي نهته كانين و مولر ميباشند.
كنترل فضا
بهعلت وجود نيروي جاذبه با دافعه، مگنت ميتواند ماننديك coil spring يا كش براي كنترل فضا عمل نمايد. Blechman، Gianelly و همكارانش Bondemark، Rakosi، Steiger و ديگران توانستند توسط براكتهايي به اندازه مگنت، فضاي مورد نياز را، باز يا بسته نمايند. (شكل 4-6) نيروهاي مگنت، بيشتر در ديستاله كردن مولرها مفيد واقع گرديده است. مدارك نشان ميدهد كه سرعت حركت همراه با عدم لقي دندانها، بر اثر وجود ميدان مغناطيسي است. اين پديده مانند ترميم شكستگي استخوانهاي دراز است كه توسط ميدان مغناطيسي انجام ميشود (شكل 5-6). چون امكان كنترل فضا توسط coil spring ساخته شده از Niti وجود دارد، قيمت بالاي مگنت بهعنوان يك فاكتور محدودكننده مورد توجه، ميباشد.
شكل 4-6: مجموعه جديد و ساده مگنت Blechman براي كنترل فضا نشان داده ميشود. A، دو مگنت با ايجاد نيروي دافعه روي قسمتي از واير قرار دارند كه در بالاي تيوب مولر واقع شده، سپس گيره نگهدارنده دو مگنت به منظور فعال شدن نيروي دافعه (باز كردن فضا) برداشته ميشود. B، شش نماي كنترل فضا در قوسهاي بالا و پايين ديده ميشود. به تيوبهاي كمكي double توجه نماييد. palatal arch فك بالا در ناحيه پلاتال با پوشش آكريلي و lingual arch فك پايين با واير در سمت ليبال، باعث تقويت تكيهگاه بهصورت reciprocal ميگردد. جزئيات قسمتهاي سمت راست نشان داده شده است.
Intrusion دندانهاي خلفي
يكي از مشكلترين درمانهاي ارتودنسي، Intrude كردن دندانهاي خلفي است. بستن بايت با استفاده از كشهاي عمودي براي مدت طولاني انجام ميشد. عارضه اين روش، رويش بيش از حد دندانهاي قدامي همراه با intrusion كم در مولرها و پره مولرها بود (شكل 6-6). اين عمل برخلاف نياز واقعي يعني intrusion دندانهاي خلفي، انجام ميشود. مكيدن انگشت و وجود نقص در فعاليت زبان، باعث رويش بيش از حد دندانهاي خلفي ميگردد. استفاده از كش عمودي در بيماران مبتلا به open bite ناموفق بوده است. استفاده از step-down در واير فك بالا به مقدار زياد مؤثر نيست. استفاده از bite block توسط Graber، Melsen و تعدادي از طرفداران دستگاههاي فانكشنال براي جلوگيري از رويش دندانهاي خلفي توصيه گرديد اما intrusion بسيار كمي ايجاد ميشود.
Dellinger با دستگاه تصحيحكننده عمودي خيلي سريع و بهطور مؤثري با تأمين ثبات طولانيمدت و حداقل عوارض توانست دندانهاي بيش از حد رويش ياتفه خلفي را، intrude نمايد. از مزاياي اين دستگاه، چرخش مطلوب فك پايين به بالا و جلو در جهت درمان CIII اسكلتال مخصوصاً درم ورد بيماراني كه رشد عمودي دارند، ميباشد. اين درمان نياز به جراحي ارتوگناتيك مثل Lefort I براي impact كردن فك بالا همراه با sagittal split فك پايين را، كاهش ميدهد و عوارض ناشي از جراحي در مقايسه با intrusion توسط مگنت، بهعنوان يكي از موفقيتهاي برجسته اين روش شناخته ميشود.
شكل 5-6: كنترل فضا توسط مگنت بااستفاده از دستگاه اوليه Blechman نشان داده شده است. A، مگنتها با پوشش آكريل بهمنظور ديتاليه كردن مولرها، استفاده ميشود. B، دستگاه در زمان تحويل به بيمار C، 6 هفته بعد، پوشش پالاتالي آكريل باعث تقويت تكيهگاه ميگردد.
يكي از عوارض نامطلوب، استفاده از نيروهاي دافعه مگنت، وجود نيروهايي طرفي يا shearing است. اين نيروها در هنگامي كه دو قطب همنام مگنت در مقابل هم قرار ميگيرند، مورد توجه است. اين اثر در مطالعه اوليه Hoenie و Mcnamara، با نيروهاي intrusive غيرقابل كنترل، نشان داده شده است. اين نيروها باعث ايجاد آسيمتري، در بعضي از حيوانات گرديد Dellinger دستگاه تصحيحكننده و رتيكالي را، با اضافه كردن flange طرفي اصلاح نمود و باعث حذف اين عارضه ناخواسته شد Dellinger، Karla و Nanda، Noar، Woods و ديگران با اين روش از مزاياي impaction حقيقي در دندانهاي خلفي حيوانات و صدها بيمار استفاده كردند كه با درمانهاي آرتوپديك امكانپذير نيست.
Palatal expansion
Vordimon و Graber و همكاران تعداد قابل توجهي تحقياقت در رابطه با مگنت در مركز تحقيقاتي ADA انجام دادند. بعد از اينكه مشخص گرديد كه مگنت عوارضي ايجاد نمينمايد و زيانآور نيست، يك پروژه تحقيقاتي براي مقايسه expansion با روش معمولي توسط پيچ و استفادهاز مگنت مطرح گرديد. اين پروژه تحقيقاتي در ژورنال Ajo 1987 چاپ شده است و نتايج آن در گزارشات بعدي شرح داده شده است. نتيجه نهايي اين بود كه expansion با نيروهاي دافعه مگنت قابل انجام است و خيلي كندتر از expansion با پيچ انجام ميگيرد، در اين روش با نيروي بسيار كمي كه در روي بافتها اعمال ميشود، عوارضي مثل dehiscence، fenestration وجود ريلاپس، تحليل لثه كه در روش RPE ديده ميشود، در استفاده از مگنت، مشاهده نميشود (اشكال 7-6 و 10-6). دستگاه expansion يا مگنت برخلاف vertical corrector بهصورت تجاري در دسترس نيست.
شكل 6-6: A، نيروي intrusive مورد نياز است كه توسط نطروي دافعه مگنت براي تصحيح open bite قدامي اعمال ميشود. B، C، دستگاههاي متحرك فك بالا و پاين همراه مگنتهاي طبيعي با نيروي دفعكننده نشان داده ميشود. توجه نماييد كه صفحه آكريلي در سطح باكال از نيروي shearing ناشي از جابجايي مگنتها در سمت لترال جلوگيري بهعمل ميآورد. طرحهاي معمولي، شامل مگنتهاي كوچك ميباشد.
شكل 7-6: A، دستگاه vardimon شامل نواحي زير است ناحيه sliding (A)، ناحيه stationary (B)، محفظه آكريلي براي قرار گرفتن مگنتهاي با پوشش آكريل در سطح اكلوزال (C) كه به دندانهاي bond ميگردد، ناحيه تيوبهاي افقي (D) براي جاسازي انتهاي آزاد ميلههاي u-shaped (E)، سوراخهاي عمودي (F) براي نگهداري holderها (G) و حلقههاي تفلوني (H) بهعنوان سدي در هنگام فعال شدن عمل ميكند. B، وقتيكه فاصلهاي، بين مگنتها ايجاد شد، عمل فعال شدن انجام شده است. ناحيه sliding (A) و ناحيه (B) stationary در تماس كامل با همديگر واقع ميشوند و بهطور موقت با نگهدارندهها (G) ثابت ميگردند. اين قسمتها بعد از باندينگ دستگاه، از محل برداشته شده در نواحي كه باندينگ وجود ندارد بهتدريج آكريل self-curing در سمت لترال حلقه تفلوني (H) اضافه ميگردد.
كنترل رشد
باتوجه به اهميت درمان در دوره دندانهاي مختلط (Mixed) و لزوم استفاده از پتانسيل رشد، اخيراً دستگاههاي فانكشنال در آمريكا مورد توجه قرار گرفتند. تحقيقات گسترده Vardimon، Petrovic، Stutzmann، Verusio و Graber بهطور واضح نشان داد كه اين دستگاهها، ميتوانند رشد را، به مقدار زياد، تحريك نمايند. اين تحريك توسط دستگاههاي ثابت معمولي و CIII مكانيك كمتر ايجاد ميشو. فرانكل تحقيقاتي در مورد دستگاه (FR) function regulator انجام داده، ولي بعداً، استفاده از دستگاههاي فانكشنال و فرانكل كاهش يافت. با وجود بزرگي و حجيم بودن دستگاه فرانكل و ساير دستگاههاي فانكشنال، بيماران اين دستگاهها را ميپذيرند. استفاده از دستگاههاي حجيم فانكشنال براي بچههايي كه به مدرسه ميروند، بازي ميكنند، يا غذا ميخورند، سخت است. استفاده از دستگاه فانكشنال در ساعات خواب براي بهدست آوردن تغييرات در رشد كافي نيست.
دستگاه فانكشنال همراه با مگنت و بدون مگنت، باعث تسريع و هدايت رشد در بيماران CIII ميشود. براي اولين بار طراحي مناسب دستگاه متحرك فك بالا و پايين همراه با مگنت براي بيماران انجام شد و ترم Functional orthopedic را، ميتوان براي آن بهكار برد.
Karal، Bustone و Nanda نشان دادند كه تحريك رشد با مگنت، به علت ايجاد condylar distraction ايجاد ميشود. ايجاد چهار ميليمتر رشد، در فك پايين در خلال چهار ماه، بيشتر از مقدار طبيعي، به حساب ميآيد، حذف فشار از روي كنديل، باعث رشد بيشتر در ناحيه كنديل ميگردد كه در سال 1972 توسط Melanson و Van Dyken در دانشگاه ميشيگان نشان داده شده است. مگنت يك مكانيك ساده مؤثر براي ايجاد اين تحريك به حساب ميآيد و احتمالاً ميدان مغناطيسي بهعنوان يك عامل ناخواسته در افزايش اين تحرك مشاركت دارد. (اشكال 8-6 و 9-6)
شكل 7-6: (دامه شكل قبل): C، قبل و بعد از Expansion با مگنت نشان داده شده است. به افزايش اورجت و افزايش در bilateral overexpansion توجه نماييد. protraction فك بالا در ميممون احتمالاً به premaxillary suture و transverse palatine suture نسبت داده ميشود. D، نماي زائده استخوان آلوئول در ميموني كه قوس فك بالا به طريقه مگنت expand شده است. تخريب استخواني در ساختمان اين استخوان وجود ندارد. E، ناحيه مشابهاي كه بهطور مكانيكي از طريق پيچ expand شده است وجود fenestration در استخوان آلوئول را، نشان ميدهند. F، در expand كردن قوس در حيوانات به طريقه مگنت و RPE، تحليل در furca ديده ميشود. همانگونهكه مطالعات اخير نشان داده، اين حالت را ميتوان در انسانها تعميم داد. gingival dehiscence در اثر RPE ايجاد ميشود اما در expansion به طريقه مگنت كه آهستهتر انجام ميگردد، ديده نميشود.
با دستگاه اصلاح شده monobloc همراه با مگنت (دستگاه حجيم يك پارچه همراه با آكريل و واير) نتايج بسيار درخشاني بهدست آمده است (شكلهاي 10-6 و 11-6). بايد توجه نمود كه نيروهاي جاذبه مگنت خيلي زياد نباشد، چون دو قطعه دستگاه توسط مگنت بهصورت يك قطعه درميآيد و كارآيي ساختار دوتكهاي، مختل ميشود. زمانيكه دستگاه با حجم كنتر ساخته شد استفاده روزانه، همراه به تكلم و غذا خوردن، همانند استفاده از دستگاه ريتينرهالي بالا و پايين آسان گرديد. William clark دستگاه دو قطعهاي خود را، بههمين شيوه با اضافه كردن مگنت بهمنظور تسريع هدايت فانكشنال، بهكار برد.
Games Moss از نيروهاي دافعه مگنت براي قرار دادن فك پايين در جهت قدام استفاده نمود. در اين دستگاه تماس واقعي بين مگنتها وجود ندارد، چون يك لايه آكريلي روي سطح مگنت فك پايين موجود است. در اين دستگاه حداكثر تحريك فانكشنال ايجاد گرديد. (شكل 13-6) بعضي از طرحهاي مگنت بهصورت تجاري وجود دارد و پيشبيني ميشود كه اين طرحها قابل افزايش باشد.
شكل 8-6: دستگاه condylar distraction همراه با مگنت، كه توسط Kalra و Burstone و Nanda طراحي شده است. A، طرح دستگاه بر روي قوس فك بالا، كه به دندانهاي خلفي همراه با وجود مگنت باند شده است واير در سمت لينگوال به دندانهاي قدامي باند شده و يك تكه كوچك splint در قوس فك پايين بهكار برده شده است. B، splintهاي آكريلي در مدل مطالعه ديده ميشود. توجه شود كه مگنتهاي مربع مستطيل با نيروي دافعه در سطح اكلوزال واقع شدهاند. C، D، E سفالومتريهاي قبل، در خلال و بعد از 5/3 ماه درمان ديده ميشود شكل 9-6 تغييراتي كه توسط condylar distraction ايجاد شده را، نشان ميدهد در ضمن مقداري autorotation مشاهده ميگردد.
درمان دندانهاي نهفته
استفاده از مگنت، بستگي به طرح دستگاه و مهارت عملكننده دارد. بهعلت اينكه مگنت بهعنوان دستگاه ارتودنسي، در بازار بهصورت آماده، وجود ندارد، استفاده از آن براي متخصص ارتودنسي با مشكلاتي همراه است. اين مشكلات مخصوصاً در رابطه با درمان دندانهاي نهفته وجود دارد. در تلاشهاي اوليه، استفاده از دستگاههاي متعدد، مخصوصاً در رابطه با كانين نهفته كام، موفقيتآميز بوده است. رويش مطمئن و بدون اشكال اين دندانها در مقايسه با روشهاي متداول ديگر، در زمان كمتري، انجام ميشود. در اين روش، از كش زنجيرهاي، كش، ligature كه از پاليت عبور ميكند، استفاده نميشود. تورم، عفونت، امكان انكيلوز و فقدان كانتور مناسب لثه و درمانهاي اضافي در اين روش ديده نميشود. عريان ساختن كانين نهفته عميق در ناحيه پاليت و باند كردن دندان با مگنتي كه توسط paralene پوشش داده شده، و بخيه فلپ به منظور بهبودي ناحيه، يك روش خيلي ساده است (اشكال 14-6 و 15-6). سپس بااستفاده از يك مگنت ديگر، كه در مقابل دندان نهفته واقع ميشود، به رويش آن دندان همراه با بافتهاي طبيعي كمك ميكند. در اين روش دندان لق نميگردد دو حركت دندان در سه جهت امكانپذير است. بعد از اينكه دندان به مقدار كافي به محل طبيعي خود در قوس حركت نمود دستگاه ثابت به منظور ايجاد روابط طبيعي استفاده ميشود (شكل 16-6).
درمان دندانهاي نهفته قدامي، پره مولرها و مولرها ميتواند با اين روش به راحتي انجامپذير باشد. چون درمان در جهت عمودي انجام ميشود نتايج موفقيتآميز است و معمولاً زمان كمتري نياز دارد، sandler و همكارانش اين گزارشات را تأييد نمودند.
نتيجهگيري
براي استفاده از دستگاه مگنت، نياز به فضا وجود دارد. استفاده از مگنت در splint براي جابهجا كردن كنديل در بيماراني كه ناراحتي TMj دارند جالب است و در آينده بهصورت مقاله چاپ خواهد شد گرچه مطالب گفته شده نشان ميدهد كه آينده خيلي روشني براي متخصصيني كه قدرت ابتكار دارند، وجود دارد اصطلاحي در ارتودنسي است كه بايد مورد توجه قرار گيرد “راحتترين راه را اانتخاب كن”، مگنت طبيعي فرصتي را جهت مقابله با پيچيدگيهاي دستگاه ثابت بهوجود ميآورد. اين دستگاهها بهصورت خودكار تمام مراحل را، انجام ميدهند كه ممكن است با عوارض نامطلوب همراه باشد.
شكل 9-6: تغييرات ايجاد شده در خلال درمان با مگنت، با گروه كنترل مقايسه ميگردد. A، condylare-pogonion، B، Apical base change، C، Angle of facial convexity به كاهش قابل توجه مقدار تغييرات بعد از درمان توجه نماييد.
همراه با مگنت كه توسط Joho, Darendeliler طراحي شده است
شكل 10-6: دستگاه اكتيويتور MAD همراه با مگنت كه توسط Joho, Darendeliler طراحي شده است، و قسمتهاي بالا و پايين دستگاه، به همراه مگنتها بهصورت دوطرفه، دو ناحيه وستيبول نشان داده شده است.
شكل 11-6: تريسنگهاي سفالومتري، زوايا و قرارگيري دستگاه مگنت MAD را، ن شان ميدهد. A، به فاصله موجود بين مگنتها در دستگاه ارتودنسي توجه نماييد. B، فك پايين در اثر نيروي جاذبه مگنتها به جلو آورده ميشود.
شكل 12-6: در اين بيمار درمان توسط مگنت انجام شده است. دستگاههاي مگنت در فك بالا و پايين در طرح هالي (Hawley) باعث جلو آمدگي فك پايين در اثر نيروي جاذبه ميگردد. C، به زاويه مگنتها در شكل A، B توجه نماييد. بهجاي اينكه مگنتها در يك دستگاه بهصورت يكپارچه باشند، اين طراحي، باعث تحريك فانكشنال ميگردد.
شكل 13-6: دستگاههاي فانكشنال مگنت Moss بااستفاده از نيروهاي دافعه نشان داده ميشود. A، B زواياي موجود در اين دستگاه شبيه دستگاه Vardimon Foma است. دستگاه فك پايين داراي دو ميليمتر پوشش آكريلي براي جلوگيري از تماس واقعي سطح مگنت است. يك واير در سطح لبيال به دستگاه فك بالا براي گير بيشتر ميتواند اضافه گردد. C، Blechman از نيروي دافعه مگنت در دستگاههاي ثابت براي تحريك حركت قدامي فك پايين در افراد CIII استفاده نمود. نيروي ديستالهكننده برابر و در خلاف جهت حركت قدامي، دو فك بالا اعمال ميگردد.
شكل 14-6: درمان كائين نهفته با مگنت نشان داده شده است. A، B جراحي بهمنظور expose كردن كانين سمت راست فك بالا انجام شده است.
شكل 14-6: (ادامه شكل قبل) C، مگنت بر روي كانين باند شده است. D، E، spacer و مگنت در محل قرار داده شده است و آماده براي اتصال به دستگاه فك بالا است. F، در فيلم سفالومتري، مگنتها و فاصله بين آنها، مشاهده ميشود.
شكل 14-6: (ادامه شكل قبل) C، H، كارديوگرافي پانوركس قبل و بعد از آوردن دندانهاي نهفته را، نشان ميدهد.
شكل 15-6: در اينجا بيمار شكل 14-6 ديده ميشود. كانينها در محل خودشان در قوس آورده شدها ند. دستگاههاي ثابت براي كامل كردن درمان، بهكار برده ميشود. لترالها ترميم شدهاند، دياستم بسته شده و كانينها در محل طبيعي خود قرار گرفتهاند.
شكل 16-6: هر 2 كانين در سمت پالاتال نهتفه است. A، مگنتها در راديوگرافي پانوركس ديده ميشوند. B، شروع جراحي را، نشان ميدهد، كانينها expose شدهاند و مگنتها به آنها باند گرديدهاند و در محل فلپ پالاتال بهمنظور ترميم، بخيه شده است. C، D، مگنتهاي طبيعي توسط دستگاه متحرك فك بالا در مقابل هم قرار گرفتهاند.
شكل 16-6: (ادامه شكل قبل)
E، كانينها از ميان بافت عبور كردهاند و به موقعيت صحيح خود، توسط دستگاه ثابت برده شدهاند. F، G، اين شكل نتيجه درمان را، نشان ميدهد، به موقعيت صحيح كانين توجه نماييد.
دانلود فصل ششم (نيروهاي مگنت در درمانهاي ارتودنسي) از کتاب اصول بیومکانیک ناندا در دستگاههای ارتودنسی انتشارات جعفری
سلام دکتر جان. خسته نباشید. انشالله که سلامت و تندرست باشید همیشه. دکتر جان، دختر من ۱۳ ساله است و در فک بالا دندانهای قدامی، دارای دو دندان اضافه است که متاسفانه شبیه دندانهای جلو نمی باشد میشه لطفا راهنمایی بفرمایید؟ متشکرم
سلام. دختر شما نیاز به ارتودنسی ثابت دارد. با ارتودنسی ثابت مشکل شما حل می شود در ضمن دو دندان اضافه باید کشیده شود.