همه چیز درباره جراحی چانه و فک (ژنیوپلاستی)

جراحی چانه و فک یا ژنیوپلاستی (Genioplasty) که با نام منتوپلاستی نیز شناخته می شود. در دنیای پزشکی و دندانپزشکی امروز روشی بسیار رایج و شناخته شده است. بسیاری از ما در اطراف خود، شاهد دوستان و آشنایانی بوده ایم که از این روش درمانی و زیبایی، برای ترمیم و بهبود وضعیت فک و دندان خود استفاده می کنند. به این ترتیب ممکن است کنجکاو شوید که چه کسانی کاندید مناسب جراحی چانه و فک می باشند.

در طی عمل چانه و فک، آن دسته از مشکلاتی اصلاح می شوند که معمولا با ارتودنسی دندان یا سایر روش های درمانی و زیبایی قابل اصلاح نیستند. معمولا استخوان های فک بالا و پایین توسط پزشک متخصص، تراش می خورد و بی نظمی های آن اصلاح می شود. پزشک متخصص با به کارگیری تصاویر سفالومتری بیمار و تراز کردن آن با سفالومتری استاندارد، تلاش می کند تا یک فرم طبیعی و متناسب برای چانه و فک بیمار ایجاد کند. علاوه بر اهداف زیبایی شناسی، این اصلاحات درنهایت باعث بازیابی کاربرد طبیعی چانه و فک خواهد شد.

سه روش اصلی جراحی چانه یا ژنیوپلاستی — انواع روش های جراحی و اصلاح چانه

هدف از جراحی فک و چانه چیست؟

برای آن که بدانید چه کسانی کاندید مناسب این جراحی هستند لازم است بدانید که هدف از این روش درمانی و زیبایی چیست. معمولا عمل چانه با اهداف مختلفی انجام می گیرد. مهم ترین این اهداف شامل موارد زیر می باشد:

تسهیل جویدن و گرفتن غذا و کمک به سیستم پیچیده بلع.
اصلاح جلوزدگی فک و چانه یا عقب ماندگی فک و چانه.
مشکلات تکلم و تلفظ کلمات نیز بعد از اصلاح فک و چانه رفع می شود و ادای صحیح کلمات آسان می شود.
اصلاح عدم تقارن دو طرف صورت و انحراف چانه
اصلاح و درمان عدم بسته شدن دهان هنگام استراحت
تکمیل درمان های ارتودنسی یا جراحی بینی.
جلوگیری از ساییدگی زیاد دندان ها نیز جزو اهداف این عمل می باشد.

جراحی چانه چگونه انجام می شود

جراحی چانه بسته به نوع ناهنجاری فکی و دندانی به سه روش کلی انجام می شود. که در ادامه توضیح می دهیم:

ژنیوپلاستی افزایشی (افزایش حجم چانه): با استفاده از پروتزهای سیلیکونی یا مواد سیلیکونی دیگر انجام می شود و در استخوان فک و چانه برشی ایجاد نمی شود. مگر در مواقعی که با پیوند استخوان انجام شود. در برخی موارد نیز با تزریق ژل یا چربی افزایش حجم چانه انجام می شود.
ژنیوپلاستی کاهشی (reduction genioplasty): برای بیمارانی که چانه بسیار برجسته یا بیرون زده دارند وعقب بردن فک پایین با ارتودنسی اثری بر روی تغییر موقعیت فکین و چانه ندارد. این روش با تراشیدن یا برش بخشی از استخوان چانه انجام می شود.
ژنیوپلاستی لغزشی :(sliding genioplasty) استخوان چانه برش داده می شود و به جلو یا عقب و بالا و پایین جا به جا می شود. اغلب برای بیماران دچار انحراف فک و چانه انجام می شود. انواع جراحی چانه تحت بیهوشی انجام می شود. مگر روش های موضعی تزریق ژل که در دسته جراحی ها قرار نمی گیرد.

همچنین بسته به نوع جراحی برش از طریق داخلی (داخل دهان) یا خارجی (زیر چانه) انجام می شود. به همین دلیل نگران اسکار جراحی چانه نباشید.

مدت زمان عمل جراحی چانه از ۳۰ دقیقه تا ۶ ساعت متغییر است. اما به طور متوسط ۲ ساعت طول می کشد.

دوران نقاهت این جراحی نیز بین ۷ تا ۱۴ روز است که بسته به نوع جراحی و میزان دقت بیمار در مراقبت ها متفاوت خواهد بود.

طی عمل، جراح فک را به محل اصلی خود بازمی‎گرداند. این کار به وسیله پیچ، پلاک و ابزارهای مخصوص و پلیمری انجام خواهد گرفت. در مواقعی که استخوان فک یا چانه دفرمه یا به اصطلاح خورده شده، جراح می تواند از سایر نقاط بدن برای دریافت استخوان استفاده کند(پیوند استخوان).

زمان مناسب برای جراحی چانه و فک

معمولا مناسب ترین زمان برای عمل چانه و فک، اندکی پس از اتمام دوران بلوغ و نوجوانی است. در این دوران، رشد فک و چانه به پایان رسیده و پزشک می تواند بدون نگرانی از بروز عوارض رشد، جراحی را شروع کند.

بهترین زمان معمولا از سنین 17 تا 21 سالگی برای پسران و از سنین 15 تا 18 سالگی برای دختران است. پس از بسته شدن صفحات رشد بیمار، بهترین زمان برای جراحی فک و چانه است و امکان بازگشت درمان وجود ندارد.

توصیه می شود قبل از اقدام به جراحی چانه و فک حتما با بهترین متخصص ارتودنسی در این زمینه که فلوشیپ جراحی فک و صورت نیز دارد مشورت کنید. پروفسور جمیلیان دارای بورد تخصصی ارتودنسی ایران، اروپا و انگلستان و فوق تخصص جراحی فک و صورت می باشند. برای اطلاع از زمان های حضور ایشان در کلینیک ارتودنسی واقع در تهران با تلفن های درج شده در بخش تماس با ما ارتباط بگیرید.

مراقبت های پس از جراحی چانه و فک بالا و پایین

بعد از عمل چانه و فک بدیهی است که برای تسریع در روند بهبود، می بایست به مراقبت های خاصی بپردازید. پزشک معالج شما معمولا در اولین معاینه پس از جراحی، لیستی از مراقبت های غذایی و بهداشتی را ارائه می‎دهد. این مراقبت ها شامل رژیم تغذیه ای، بهداشت دهان و دندان ها و لیست کارهای ممنوعه هستند. معمولا آنچه که می توانید بخورید، در روزهای اول شامل غذاهای آبکی مانند سوپ و غذاهای پوره شده هستند. بهتر است تا یک هفته اول، از مصرف غذاهای درشت، چرب و حاوی کربوهیدرات زیاد خودداری کنید.

طی جراحی فک بالا و پایین، رعایت بهداشت ثانویه اهمیت بسیار بالایی در پیشگیری از عفونت ها خواهد داشت. به این منظور لازم است برای بهداشت دهان و دندان خود از مصرف دهان شویه های حاوی فلوراید غافل نشوید. همچنین برای بهبود و درمان کوتاه مدت، می بایست از مصرف دخانیات و انجام فعالیت های شدید ورزشی اجتناب کنید. برای تحمل دردهای ناشی از جراحی، پزشک معمولا داروهای کنترل درد تجویز خواهد کرد. به خاطر داشته باشید که به هیچ عنوان نبایست خودسرانه و بدون مشورت با پزشک، دارو مصرف کنید.

از زمان جراحی چانه و فک تا زمان بهبود نسبی، معمولا به یک تا سه هفته زمان نیاز است. با این حال بهبودی کامل این جراحی ممکن است تا 12 هفته به طول بیانجامد. پس از گذشت یک دوره 4 ماهه، می بایست به پزشک مراجعه کنید تا او وضعیت دهانی شما را بررسی کند. با اتمام دوره نقاهت اولیه، درمان کامل شده و شما می توانید همانند یک فرد عادی، به زندگی‎ روزمره خود ادامه دهید.

عوارض جراحی چانه و فک

تحمل عوارض و مشکلات بعد از جراحی چانه و فک برای برخی بیماران بسیار دشوار است. به همین دلیل لازم است قبل از اقدام به جراحی برای داشتن چانه زیبا با عوارض آن آشنا شوید.