در این روزهایی که مردم کل دنیا با بیماری کرونا دست به گریبان می باشند بروز آنفولانزای فصلی نیز یک مشکل مضاعف عموم مردم شده است. زیرا آنفولانزا علائمی شبیه به علائم کرونا دارد و موجب نگرانی بیمار و از همه مهمتر تضعیف سیستم ایمنی بیمار می گردد. به همین دلیل پیشگیری از آنفولانزا و تزریق واکسن آنفولانزا یکی از موضوعات مهم و مرتبط با پیشگیری از آلودگی با ویروس کووید 19 می باشد.
آنچه که مسلم است تقاضای بالایی برای تزریق واکسن آنفولانزا از طرف عموم مردم در این شرایط خاص وجود دارد. پس در این شرایط طبقه بندی جمعیت نیازمند به تزریق واکسن آنفولانزا یک امر ضروری است. بر اساس توصیه های بین المللی و تصمیمات کمیته علمی کشوری آنفولانزا، دریافت و تزریق واکسن آنفولانزا در دو گروه الف و ب طبقه بندی شده است.
در این میان کادر پزشکی و دندانپزشکی از جمله متخصصین ارتودنسی و دیگر همکاران آنها به دلیل ارتباط مستقیمی که با بیماران و ناقلین دارند در گروه الف تزریق و دریافت واکسن آنفولانزا جای گرفته اند.
واکسن رایگان آنفولانزای فصلی انسانی
دریافت و تزریق واکسن رایگان آنفولانزا برای گروه الف تعریف شده است. این گروه شامل پرسنل و شاغلین بیمارستان ها می باشند. به علاوه دانشجویان گروه های پزشکی و دندانپزشکی که در شروع فصل آنفولانزا در بخش ها حضور دارند در گروه دریافت رایگان واکسن آنفولانزای فصلی انسانی قرار می گیرند. بنابراین دندانپزشکان بیمارستان ها نیز در این گروه جای می گیرند. دیگر افرادی که در گروه دریافت رایگان واکسن آنفولانزا جای می گیرند شامل:
- زنان باردار در اولویت بسیار بالایی قرار دارند و تا دو هفته بعد از بارداری نیز مشمول این گروه می باشند.
- پرسنل بیمارستان های غیر دولتی، خیریه و خصوصی
- تمامی پرسنل نظام بهداشتی و مستقر در مراکز مراقبت بهداشت مرزی و اورژانس پیش بیمارستانی (115)
- پرسنل بهداشت مستقر در ادارات با هماهنگی و معرفی نامه دستگاه مربوطه
- پرسنل سازمان حفاظت از محیط زیست که با پرندگان ارتباط دارند و پرسنل سازمان دامپزشکی
- کارمندان بخش های امنینی و انتظامی با اجازه و دستور ستاد کل نیروهای مسلح
- بیماران مبتلا به ایدز، نقص و ضعف سیستم ایمنی با هماهنگی دانشگاه علوم پزشکی. در این مورد اولویت با بیماران دچار بدخیمی با یا بدون شیمی درمانی یا رادیوتراپی، گیرندگان پیوند دیالیزی، تالاسمی ماژور، انمی، سیکل سل و هموفیلی می باشد.
- گروه های جانبازان و ایثارگران
گروه دوم دریافت واکسن آنفولانزا و دندانپزشکی
گروه دوم دریافت واکسن آنفولانزا افرادی می باشند که دارای بیماری های زمینه ای و مزمن می باشند و با درخواست خود می توانند از داروخانه ها این واکسن را دریافت کنند. توصیه می شود مطب ها و کلینیک های دندانپزشکی خصوصی برای ارتقای سطح بهداشت دندانپزشک و کادر دندانپزشکی، واکسن آنفولانزای فصلی انسانی را تهیه بفرمایند. در این صورت از انتقال بیماری آنفولانزا از طریق کادر درمان و مراجعه کنندگان به دندانپزشکی خصوصی نیز تا حد زیادی جلوگیری به عمل می آید.
در گروه دوم دریافت واکسن آنفولانزا نیز می توان به ترتیب زیر دریافت کنندگان را اولویت بندی کرد:
- بیماران قلبی و عروقی و تنفسی مثل آسم
- بیماران کلیوی، کبدی، نورولوژیک، هماتولوژیک، غدد، و اختلالات متابولیک
- بیماران دارای ضایعات عصبی و اختلال روانی
- گروه سنی 6 تا 18 سال که تحت درمان با آسپرین قرار دارند.
- بیماران دچار چاقی مفرط که شاخص توده بدنی بالای 40 دارند.
- مسافرینی که قصد سفر به کشورهای خارجی دارند دو هفته قبل از سفر
نباید های واکسن آنفولانزا و دندانپزشکی
اگر کادر درمان و دندانپزشکی یا هر یک از افراد در گروه اول یا دوم دارای سابقه هرگونه حساسیت می باشند باید در مورد تزریق واکسن آنفولانزا احتیاط کنند. افرادی که دارای واکنش های شدید آلرژیک مثل آنافیلاکسی می باشند هرگز نباید واکسن آنفولانزا را تزریق کنند.
بیماران و دندانپزشکانی که به تخم مرغ حساسیت شدید دارند دقت کنند که با انجام آزمایشات لازم و در یک کلینیک مجهز اقدام به تزریق واکسن آنفولانزا نمایند. همچنین تا نیم ساعت بعد از تزریق واکسن در کلینیک یا بیمارستان تحت نظر باقی بمانند. لازم است این گروه تا 15 دقیقه بعد از تزریق واکسن در حالت نشسته یا خوابیده به پشت باقی بمانند.
بیماران دارای سابقه گیلن باره طی 6 هفته پس از دریافت واکسن آنفولانزای قبلی و بیماران دارای بیماری حاد یا شدید با یا بدون تب. در این بیماران انجام عمل واکسیناسیون تا بهبودی حال عمومی بیمار به تعویق می افتد.
همچنین بیمارانی که علائم بیماری کرونا را دارند نباید واکسن آنفولانزا را تا زمان بهبودی کامل تزریق کنند.
سوالات متداول واکسن آنفولانزا و دندانپزشکی
1-آیا تزریق واکسن آنفولانزا برای زنان شیرده منع دارد؟
خیر تزریق واکسن آنفولانزای غیر فعال برای زنان باردار و حتی شیرده منعی ندارد. به علاوه زنان باردار در اولویت اول تزریق این واکسن قرار دارند.
2-آیا تزریق واکسن آنفولانزا همزمان با مصرف داروهای ضد ویروسی مشکلی دارد؟
واکسن آنفولانزایی که در ایران استفاده می شود از نوع غیر فعال است بنابراین استفاده از آن با داروهای ضد ویروسی منعی ندارد. همچنین اگر بیمار از واکسن های دیگر نیز استفاده می کند تزریق این واکسن منع و اشکالی ندارد.
3-شرایط نگهداری واکسن آنفولانزا چگونه است؟
این واکسن نباید یخ بزند و اگر این اتفاق رخ دهد باید واکسن را دور بریزید. واکسن آنفولانزا را در طبقه میانی یخچال و در دمای بین 2 تا 8 درجه سانتی گراد نگهداری کنید.
4-شرایط تزریق واکسن آنفولانزا به چه صورت است؟
واکسن آنفولانزا باید در مکانی تزریق شود که مجهز به دستگاه احیای قلب و دستگاه تنفسی است. همچنین محتویات واکسن باید با سرنگ یک بار مصرف تزریق شود. دقت کنید که نباید هوای سر سوزن به طور کامل تخلیه شود و مراقب باشید محتویات واکسن بیرون نریزد. بدین ترتیب دوز تعیین شده به طور دقیق به کاندیدا تزریق می شود.
5-دوز تزریق واکسن آنفولانزا به کودکان چقدر است؟
برای کودکان 6 ماه تا زیر 9 سال دوز توصیه شده تزریق واکسن آنفولانزا 0.5ml می باشد. نحوه تزریق عضلانی است و بهتر است به عضله دلتوئید (سطح قدامی خارجی ران) کودک تزریق شود.