با وجود اینکه برای موفقیت در درمان ارتودنسی، رعایت نکاتی در طول درمان مانند مراقبت های ارتودنسی ثابت لازم می باشد ولی بعد از اتمام درمان ارتودنسی، مراقبت از دندان ها برای حفظ نتایج درمان ضروری است. دندان ها پس از جابجایی و تثبیت در موقعیت جدید، نیاز به محافظت و مراقبت دقیق دارند تا به حالت قبلی برنگردند. عدم رعایت مراقبت های توصیه شده می تواند به سرعت دندان ها را جابجا کرده و نتایج درمان را از بین ببرد. پیروی از نکات و راهکارهای لازم پس از ارتودنسی، علاوه بر کمک به حفظ سلامت دندان ها، از هزینه های مجدد درمان نیز جلوگیری می کند. مراقبت های بعد از ارتودنسی برای هر بیمار توسط متخصص ارتودنسی و با در نظر گرفتن شرایط خاص هر بیمار تعیین می گردد. در این مطلب از وب سایت دکتر جمیلیان درباره مراقبت های بعد از برداشتن ارتودنسی صحبت می کنیم.
1- استفاده از ریتینر
یکی از سوالات متداولی که بیماران پس از اتمام درمان ارتودنسی می پرسند اینست که بعد از برداشتن ارتودنسی چه باید کرد؟ پس از پایان طول درمان ارتودنسی، متخصص ارتودنسی با برداشتن براکت ها، اتصالات و سایر سیم ها برای بیمار ریتینر یا پلاک نگهدارنده بعد از ارتودنسی تجویز می کند. بطور کلی دو نوع ریتینر ارتودنسی وجود دارد که در ادامه به اختصار به آنها می پردازیم:
1.1 ریتینر متحرک
نگهدارنده ارتودنسی متحرک، پلاکی است که براساس تشخیص متخصص ارتودنسی و وضعیت دندان های بیمار پس از درمان ارتودنسی بصورت جداگانه برای فک بالا و پایین ساخته شده و قابلیت خارج کردن از دهان توسط بیمار حین انجام فعالیت های مانند غذا خوردن و مسواک زدن را دارد. شخص باید به مدت یک سال بعد از ارتودنسی به صورت شبانه روزی از این پلاک ها استفاده کرده و آن ها را از دهان خارج نکند. برای تهیه این پلاک متحرک، متخصص ارتودنسی از دندان های بیمار قالب گیری می کند. برای اطلاعات بیشتر در مورد نحوه تمیز کردن پلاک های ارتودنسی مطلب چگونه ریتینر ارتودنسی را تمیز کنیم؟ را مطالعه کنید.
به علت استفاده ازمواد پلیمر در ساخت ریتینر متحرک، هر وقفه از استفاده از پلاک توسط بیمار موجب تغییرات حجمی در ابعاد پلاک شده و استفاده مجدد آنها ممکن است باعث جابجایی در دندان ها شوند. بنابراین در مواردی که پلاک تغییر شکل یافته، شکسته و یا مفقود شده باشند می بایستی در اولین فرصت به ارتودنتیست مراجعه و نسبت به ساخت پلاک جدید اقدام شود.
1.2 ریتینر ثابت
در برخی از بیماران که نیاز به تثبیت بیشتر در دندان های قدامی دارند، بجای ریتینر متحرک می توان از ریتینر ثابت استفاده کرد. در مورد ریتینرهای ثابت نواحی پشت (سطح زبانی) دندان های قدامی بالا و پایین که قابل رویت نمی باشد با سیمی باریک بهم بسته می شوند که اصطلاحا به آن Splinting می گویند و معمولا حدود یک سال این سیم ها در نواحی ذکر شده باقی می مانند و در صورت صدمه و یا جدا شدن، مجددا چسبانده و ترمیم شوند. ریتینر ثابت را بعد از این که سیم و براکت های ارتودنسی باز می شوند، پشت دندان ها قرار می دهند. نکته مهم این است که به دلیل تجمع مواد غذایی، مسواک زدن مکرر در نواحی مذکور ضروریست.
2- بررسی موقعیت رویش دندان عقل
رویش دندان عقل پس از درمان ارتودنسی می تواند عاملی موثر در حرکت دندان های قدامی و بهم خوردن نظم ایجاد شده پس از نگهداری درمان باشد. دندان عقل در صورتی که جای کافی برای رویش نداشته باشد و یا در پشت دندان های آسیاب دوم گیر کرده باشد، می تواند با انتقال نیروهای رویشی به دندان های آسیاب موجب بهم ریختگی دندان های جلو شود. لذا بیماران پس از درمان ارتودنسی باید همواره مراقب دندان های جلوی خود بوده و در صورت بروز تغییرات و بی نظمی، ابتدا به متخصص ارتودنسی خود و سپس به جراح متخصص فک و صورت مراجعه نموده و دندان های عقلی را که فضای برای رویش ندارند را خارج نماید.
3- استفاده از محصولات دهان و دندان
استفاده از یکسری محصولات مراقبت از دندان ها بعد از ارتودنسی اکیدا توصیه می شود.
- خمیردندان فلوراید دار: استفده از خمیردندان فلوراید دار باعث جلوگیری از پوسیدگی دندان ها می شود، بخصوص افرادی که بعد از ارتودنسی دندان هایشان مساعد پوسیدگی نسبت به سایر افراد است.
- استفاده از محافظ دهان حین ورزش: ورزش هایی که تماس فیزیکی یا ضربات مستقیم به دهان و دندان ها وجود دارد باید از محافظ دهان یا نایت گارد استفاده نمایند تا از آسیب به دندان ها و بازگشت بعد از درمان ارتودنسی جلوگیری کند.
4- ترک عاداتی که به دندان آسیب می زنند
اگر عادت هایی مانند جویدن ناخن، خودکار و بریدن با دندان دارید بهتر است هر چه زودتر آنها را کنار بگذارید تا سبب آسیب بیشتر و جابجایی دندان هایتان نشود و در هزینه های دندانپزشکی و ارتودنسی صرفه جویی نمایید.
5- پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های اثرگذار به وضعیت دندان ها
برخی از بیماری ها نظیر بیماری قند، پوکی استخوان، ارتروز و بیماری های غدد درون ریز تأثیرات ویژه‌ای بر بهم ریختگی و آسیب دندان ها دارند. یکی از مهم ترین اقدامات مراقبت بعد از ارتودنسی، پیشگیری از ابتلا به این قبیل از بیماری ها است. برای مثال، اختلال در فعالیت غدد تیرویید و پاراتیرویید موجب تحلیل در استخوان، تحلیل ریشه دندان ها، و تحلیل لثه بیماران می شود. در نتیجه به بیمارانی که دوره درمان ارتودنسی آنها خاتمه یافته است توصیه می کنیم، تا همواره با مراجعه منظم به متخصصان مربوطه از سلامت عمومی خود اطمینان حاصل نمایند.
در این مطلب از وب سایت دکتر جمیلیان درباره مراقبت های بعد از برداشتن ارتودنسی صحبت کرده و اطلاعاتی در اختیارتان گذاشتیم. بهتر است با رعایت نکات عنوان شده از تناسب و نظم دندان های خود مراقبت کرده و در صورت لزوم به متخصص ارتودنسی مراجعه کنید.