اصول بیومکانیک و درمان کانین های نهفته فصل7 قسمت1

دندانهای کانین ماگزیلا، هم از نظر زیبایی هم از نظر عملکرد، حائز اهمیت هستند. این دندان ها از نظر شیوع، دومین دندانهایی هستند که بعد از مولرهای سوم دچار نهفتگی می گردند.^1-6 شیوع دندانهای کانین رویش نیافته ، حدوداً 0.8% تا 2% در جمعیت کل متغیر بوده و دارای واریاسیون های نژادی نیز هست.⁴ وقوع نهفتگی کانین، در زن ها دو برابر مردها بوده؛ و در 85% موارد به صورت پالاتالی و 15% موارد به صورت باکالی روی می دهد.⁶ بیمارانی که دارای کانین های نهفته هستند، نیازمند درمان ارتودنسی دشوارتر و زمانبرتری نسبت به مال اکلوژنهای رایج، هستند.

محل کانین های نهفته و مکانیک های درمان ارتودنسی، دو عامل عمده ی اثر گذار بر کل زمان درمان و محل نهایی کانین ها در حفره ی دهان، هستند.^7،8 می توان محل کانین های نهفته را با استفاده از تکنولوژی های جدیدی از جمله cone beam computed tomography یا CBCT به دقت در سه بعد تعیین کرد.⁷ پس از این، یک سیستم نیروی بهینه برای درمان مورد نیاز خواهد بود. این سیستم، به صورت سیستمی تعریف می شود که منجر به پاسخ های بیولوژیک بیشتر همراه با حداقل آسیب بافتی شده؛ و منتج به حرکت سریع دندان با حداقل یا بدون هیچ اثر سوئی گردد.⁹

سیستم های نیروی رایج، در نتیجه ی deactivation حین حرکت دندان، یا به دلیل خصوصیات فیزیکی سیستم های اعمال نیرو، تضعیف می شوند.¹⁰ طراحی دستگاه بر بهبود اعمال نیرو متمرکز شده است. با وجود آنکه یک فنر ایده آل می تواند نیرویی مداوم را به طور روزانه اعمال نماید، ایجاد چنین ساختاری تنها یک امکان تئوری است. مکانیک های درون قوسی و بین قوسی متنوعی برای درمان موفق دندانهای کانین نهفته اختراع شده اند. Oppenhuizen ¹¹و Jacoby ¹² یک فنر اکستروژن را برای درمان کانین نهفته ی پالاتالی با استفاده از آرچ وایر های استنلس استیل 0.018-inch ساختند. Bowman و Carano ¹³ فنرهای directional force جدیدی به نام های Kilroy I و Kilroy II را اختراع کردند که به ترتیب برای کانینهای نهفته ی پالاتالی و باکالی به کار برده می شوند. Haydar و همکاران¹⁴ از micro-screw همره با یک elastic traction یا یک سیم لیگاچور برای درمان دندان نهفته استفاده کردند. Vardimon و همکاران استفاده از آهنرباها را به دلیل پروسه ی جراحی غیرتهاجمی تر، موثر بودن نیروها در فواصل کوتاه و هدایت فضایی کنترل شده، برای درمان کانین های نهفته توصیه نمودند.^14a

با این وجود، هیچ یک از این نویسندگان مکانیک های دخیل در استفاده از دستگاه هایشان را توضیح نداده اند. استفاده از مکانیک های نامناسب (جهت و میزان نیروی اعمال شده، جهت و میزان نیروی عکس العمل) حین درمان کانین های نهفته یا ectopic، باعث افزایش شانس تحلیل ریشه ی دندانهای مجاور می شود. دانش مکانیک، برای درمان موثر ضروری بوده و گامی مهم به سمت درمان پر پایه ی شواهد است.^10،15

تشخیص نهفتگی دندان کانین

تشخیص نهفتگی کانین بر اساس شواهد بالینی و معاینات رادیوگرافی دندان صورت می پذیرد.

معاینات بالینی

علائم بالینی زیر می توانند در کنار تشخیص رادیوگرافی، نشانه ی کانین های نهفته باشند:

1. تاخیر رویش یا مهاجرت دندان لترال ماگزیلا
2. تاخیر رویش کانین دائمی (بیشتر از 14 تا 15 سالگی)
3. باقی ماندن طولانی مدت کانین های شیری (بیشتر از 14 تا 15 سالگی)
4. غیاب برجستگی طبیعی کانین
5. خصور برجستگی کانین در سمت کام

تشخیص رادیوگرافی

روشهای رادیوگرافیک متعددی برای تعیین محل واقعی کانین های نهفته پیشنهاد شده اند:

1. فیلم های پری اپیکال: یک فیلم پری اپیکال منفرد، یک نمای دو بعدی از کانین های نهفته و دندان های اطرافش را به ارتودنتیست می دهد.¹⁶ برای ارزیابی موقعیت باکولینگوالی دندان کانین باید یک فیلم پری اپیکال دوم را از طریق یکی از روش های زیر تهیه نمود:

• قانون Clark ( یا همان قانون same lingual opposite buccal {SLOB}): دو فیلم پری اپیکال با تغییر زوایه ی افقی از یک ناحیه گرفته می شوند. اگر در فیلم دوم، دندان نهفته هم جهت با سر دستگاه رادیوگرافی حرکت کرد در سمت لینگوال قرار دارد. اگر دندان نهفته در جهت مخالف حرکت کند به منبع تشعشع نزدیک تر بوده و بنابرین در سمت باکال قرار دارد.
• قانون جسم باکال: فرضیه ی این روش با forshotening و elongation تصاویر بر روی فیلم ها سر و کار دارد. در صورت تغییر زاویه ی عمودی سر دستگاه، به میزان حدوداً 20 درجه در دو فیلم متوالی، جسم باکال در جهت مخالف منبع تشعشع حرکت می کند. از سوی دیگر، جسم لینگوال هم جهت با منبع تشعشع حرکت خواهد کرد.

2. فیلم های اکلوزال: این ها در کنار فیلم های پری اپیکال در تعیین محل باکولینگوال کانین نهفته به کار می روند.¹⁶
3. CBCT: CBCT قادر به تعیین دقیق محل کانین های نهفته در سه بعد فضا است. این روش تصویربرداری سه بعدی می تواند هر گونه آسیب به ریشه ی دندان های مجاور و کمیت و کیفیت استخوان احاطه کننده ی هر دندان را نیز ارزیابی کند.

اکسپوژر جراحی

تحقیقات و بحث های متعددی حول مزایای روش های جراحی باز در مقابل روش های جراحی بسته، صورت گرفته است. تفاوت های اندکی از نظر دوره ی درمان و اثرات سوء بر بافت پریودونشیوم بین دو روش رویشی وجود دارد. دو مکتب فکری در رابطه با روش های رویش وجود دارند؛ با این وجود، انتخاب بین استفاده از یک تکنیک رویش باز یا بسته معمولاً وابسته به ترجیح شخصی کلنسین است. یک نهفتگی معمول در سمت پالاتال ( نوک کاسپ کانین هم سطح با cement-enamel junction دندان لترال یا سانترال) معمولاً نیازمند اکسپوژر جراحی باز است؛ در حالیکه اکسپوژر جراحی بسته معمولاً زمانی ترجیح داده می شود که دندان به طور عمقی تری در استخوان نهفته شده باشد؛ چرا که اکسپوژر جراحی باز می تواند باعث برداشتن قابل ملاحظه ی استخوان اطراف شود. کانین های نهفته ی پالاتالی منفرد، می توانند بعد از پروسه جراحی باز، خود به خود رویش یابند؛ با این وجود، منابع ارتودنسی از شواهد کافی در مورد اینکه کانین های نهفته ی پالاتالی به کدام روش رویش بهتر پاسخ می دهند، برخوردار نیستند.^19-21 تکنیک بسته ی رویش، به میزان زیادی به خاطر جهت رویش دندان (جهت نیرو) و اثرات سوء آن (تحلیل ریشه ی لترال) مورد انتقاد قرار گرفته است. با این وجود، با ظهور رادیوگرافی سه بعدی (CBCT) می توان محل دقیق دندان نهفته را شناسایی کرد و سیستم نیروی بهینه ای را به کار گرفت که قادر است منجر به حرکت سریع دندان به همراه حداقل اثرات سوء بر روی دندان نهفته و دندانهای مجاورش شود.^20،21

لینک دانلود اصول بیومکانیک و درمان کانین های نهفته فصل7 قسمت1 انتشارات آرتین طب