ممکن است برای درمان و بهبود وضعیت دندان ها و فکین درمان ارتودنسی را انتخاب نمایید. اما در میان دو دستگاه ارتودنسی ثابت و متحرک کدام بهتر است و کدام گزینه مناسب تری است؟ برای این که بهترین انتخاب با توجه به شرایط بیمار انجام شود توصیه می شود درباره تفاوت ارتودنسی ثابت و متحرک مواردی را بدانید. در این صورت با کمک متخصص ارتودنسی خود می توانید بهترین انتخاب را داشته باشید.
ارتودنسی ثابت و ارتودنسی متحرک دو روش رایج ارتودنسی هستند. تفاوت ارتودنسی ثابت و متحرک در چند مورد اصلی خلاصه می شود که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. به همین دلیل متخصص ارتودنسی باتجربه با در نظر گرفتن وضعیت بیمار و تفاوت های روش های درمانی بهترین گزینه را برای بیمار تجویز می نماید.
باید دانست که مهمترین عامل نوع ناهنجاری بیمار است که مشخص می کند چه نوع دستگاه ارتودنسی باید به بیمار داد. در این خصوص باید گفت که خواست بیمار تایین کننده نوع دستگاه ارتودنسی ثابت یا ارتودنسی متحرک نیست.
دانستنی های ارتودنسی ثابت
ارتودنسی ثابت یک دستگاه متشکل از چند قطعه مختلف است که توسط ارتودنتیست روی سطح دندان ها ثابت و تنظیم می شود. بیمار نباید و نمی تواند ارتودنسی ثابت را از دهان خارج کند و یا به صورت خودسر اقدام به تنظیم آن نماید. در واقع دستگاه یکبار در دهان بیمار قرار داده می شود و تا پایان درمان خارج نمی گردد. بلکه فقط در طی فواصل زمانی معین توسط دندانپزشک تنظیم می شود یا قطعاتی از آن تعویض می گردد.
مزایای استفاده از ارتودنسی ثابت
مهمترین مزایای ارتودنسی ثابت شامل موارد زیر می شوند:
- با ارتودنسی ثابت می توان انواع ناهماهنگی ها و نامرتبی های دندانی را از موارد خفیف تا شدید درمان نمود.
- متخصص ارتودنسی تسلط بیشتری بر روند درمان دارد چرا که بیمار در تنظیم آن دخالت نمی کند.
- دارای رنگ ها، جنس ها و سبک های مختلف است.
- ناهماهنگی ها و نامرتبی های دندانی را با دقت بالاتری برطرف می نماید.
- روند درمان با ارتودنسی ثابت سریعتر می باشد.
معایب استفاده از ارتودنسی ثابت
- نمی توان آن را تا پایان دوره درمان از دهان خارج نمود.
- با وجود ارتودنسی ثابت مسواک زدن و نخ دندان کشیدن سخت تر می گردد و نیاز به صرف زمان و دقت بیشتری دارد.
- بیمار باید یک سری محدودیت های غذایی را بپذیرد و رژیم غذایی مناسب را رعایت کند. برای مثال، باید از مصرف مواد غذایی که به قطعات دستگاه (مخصوصا براکت ها) آسیب می زنند و یا بسیار چسبنده هستند پرهیز شود.
- آسیب به مینای دندان ها، بروز بیماری های پریودنتال، و جرم دندان در صورت عدم رعایت درست بهداشت دهان و دندان.
- هربار که دستگاه تنظیم می گردد بیمار ممکن است احساس ناراحتی یا درد کند. این وضعیت موقتی می باشد و با مصرف مسکن و گذر زمان رفع می گردد. همچنین در اوایل استفاده از ارتودنسی ثابت لثه ها ممکن است تحریک شوند.
دانستنی های ارتودنسی متحرک
ارتودنسی متحرک قابل برداشتن است و بیمار در صورت نیاز (مثلا هنگام غذا خوردن) می تواند آن را از دهان خود خارج نماید. این اولین و مهمترین تفاوت ارتودنسی ثابت با متحرک است. ارتودنسی متحرک به طور کلی دارای انواع ارتودنسی متحرک فعال و غیر فعال می باشد. نوع فعال به دندان ها و حتی فکین فشار وارد می کند و به مرتب شدن آنها کمک می کند. اما نوع غیر فعال بعد از درمان با ارتودنسی متحرک فعال برای مدتی استفاده می شود. این نوع ارتودنسی متحرک به دندان ها فشاری وارد نمی کنند بلکه مانع بازگشت آنها به حالت اولیه می شود. به این نوع دستگاه ارتودنسی متحرک ریتینر ارتودنسی گفته می شود.
مزایای استفاده از ارتودنسی متحرک
مهمترین مزایای ارتودنسی متحرک شامل موارد زیر می گردد:
- اغلب به دلیل جنس مواد به کار رفته در ساخت آنها کمتر دیده می شوند. بنابراین از لحاظ زیبایی ظاهری مشکل کمتری ایجاد می کنند.
- بیمار استفاده کننده از دستگاه ارتودنسی متحرک لازم نیست رژیم غذایی خاصی را رعایت نماید چرا که قبل از غذا خوردن می تواند آنها را از دهان خارج نماید.
- رعایت بهداشت دهان و دندان با ارتودنسی متحرک آسان تر می باشد.
- در مقایسه با ارتودنسی ثابت کمتر ناحیه داخل دهان مانند لثه ها را اذیت می کند.
معایب استفاده از ارتودنسی متحرک
- برای استفاده نیازمند نظم و انضباط است و باید آن را 22-20 ساعت در روز استفاده کرد.
- برای بیمارانی که دارای دندان های با ناهماهنگی شدید هستند مناسب نیست.
- پس از خارج نمودن دستگاه از دهان، بیمار ممکن است آن را به صورت دقیق در دهان قرار ندهد یا گم کند.
- طول درمان ارتودنسی با دستگاه متحرک، معمولا بیشتر از دستگاه ثابت ارتودنسی می باشد.
6 تفاوت اصلی ارتودنسی ثابت با متحرک
اگر بخواهیم که تفاوت های اصلی دستگاه ارتودنسی ثابت با متحرک را در نظر بگیریم می توان به 6 مورد زیر اشاره نمود:
- ساختار و اجزا: اجزای ارتودنسی ثابت شامل براکت ها، سیم ها و حلقه هایی است که به دندان ها چسبانده می شوند و فقط توسط ارتودنتیست قابل نصب و برداشتن می باشند. بر خلاف ارتودنسی متحرک که بیمار می تواند آن ها را در دهان بگذارد و اجزای آن از قبل طراحی و قالب گیری شده است. اجزای ارتودنسی ثابت شامل پلاک های شفاف، یا پلاک هایی همراه با سیم و گاها با پیچ است.
- کاربرد: ارتودنسی ثابت برای تصحیح مشکلات دندانی مناسب است و ارتودنسی متحرک برای درمان مشکلات فکی در بیماران در حال رشد تجویز می شود.
- راحتی و بهداشت: تمیز کردن و مراقبت از ارتودنسی ثابت سخت تر از ارتودنسی متحرک می باشد.
- طول درمان: با ارتودنسی ثابت دقیق تر و سریع تر است و با ارتودنسی متحرک طول درمان طولانی تر و نتیجه نهایی ضعیف تر است.
- محدودیت سنی: ارتودنسی ثابت برای بزرگسالان استفاده می شود. به عبارت دیگر ارتودنسی ثابت در هنگامی که دندان های دایمی در دهان ظاهر می شوند مورد استفاده قرار می گیرد. این در حالی است که ارتودنسی متحرک برای کودکان و نوجوانان که صفحات رشد استخوان آنها بسته نشده است و نیاز به تغییرات فکی دارند کاربرد دارد. هرچند که ارتودنسی متحرک شفاف (اینویزیلاین) برای بزرگسالان هم وجود دارد.
- هزینه ارتودنسی: معمولا هزینه ارتودنسی ثابت بیشتر است و نیاز به ویزیت های بیشتری دارد تا دستگاه در صورت لزوم توسط ارتودنتیست تنظیم گردد.
کدام گزینه برای چه بیماری مناسب تر است؟
حال که با تفاوت ارتودنسی ثابت و متحرک آشنا شدید می توانید نگاه جامع تری به دستگاهای ارتودنسی داشته باشید. به طور کلی بسته به نوع ناهنجاری بیمار، سن بیمار، وجود مشکلات دندانی یا مشکلات فکی، و براساس معاینه کلینیکی بیمار، متخصص ارتودنسی، دستگاه متحرک یا ثابت را پیشنهاد می دهد. اگر هدف درمان به هم ریختگی دندانی مد نظر باشد قطعا ارتودنسی ثابت لازم است. اگر هدف درمان مشکلات فکی است، حتما ارتودنسی متحرک پیشنهاد می شود.
هرچند که اغلب کودکان در استفاده از دستگاه متحرک ارتودنسی سهل انگار می باشند و نیاز به پیگیری زیاد توسط والدین دارند.
