استفاده از FFA های غیر نیازمند به همکاری بیمار، اولین بار در سال 1905 توسط Emil Herbst برای حذف همکاری بیمار در تصحیح  و ارتودنسی مشکل کلاس II، رواج داده شد. این دستگاه واقعاً نتوانست تا قبل از احیای مجددش در دهه ی 1970 توسط Pancherz، معروفیتی پیدا کند. پس از آن، مدیفیکاسیون های متعددی از این دستگاه  rigid Herbst 28 و سایر FFA های دیگر29-32 در منابع گزارش شده است. می توان این FFA ها را تحت عنوان دستگاه های rigid، flexible، و semirigid طبقه بندی نمود. تفاوت عمده بین دستگاه های فانکشنال و FFA ها در این است که با کاربرد FFA، مندیبل با کمک انکورج بین قوسی (با استفاده ازbase دندانهای ماگزیلا به عنوان واحد انکورج) به زور در یک موقعیت قدامی قرار داده می شود.

می توان با کمک دیدگاه تعادلی33 متوجه شد، که  در درمان ارتودنسی این دستگاه در زمان قرار دادن یک rigid FFA در دهان، در تعادل استاتیک قرار دارد. این حرف در واقع به آن معنا است که زمانیکه نیرویی با جهت مزیالی یا رو به قدام به قوس پایین وارد شود، نیروی برابر و با جهت مخالف رو به دیستال یا خلف بر روی قوس بالا اعمال می گردد. این اثر با مطالعات سفالومتری تحت عنوان “اثر هدگیری” اثبات شده است. دستگاه های FFA به غیر از اثرات “اسکلتی” بر روی base های دندانی، دارای اثراتی بر روی دندانها نیز هستند که شامل retroclination ثنایاهای ماگزیلا،36 proclination ثنایاهای مندیبل،36-38 دیستالی شدن مولرهای بالا و مزیالی شدن مولرهای پایین،38،37 و چرخش ساعتگرد پلان اکلوزال می شود. بنابرین طبق گزارشات تصحیح رابطه ی کلاس II با استفاده از FFA ها ناشی از ترکیبی از اثرات اسکلتی و دندانی است.

تشخیص و طرح درمان

برای تشخیص دقیق مشکل یک بیمار، باید اطلاعات مفصلی از طریق شکایت اصلی وی، تاریخچه ی پزشکی و دندانپزشکی، معاینات بالینی و مدارکی که شامل تصاویر خارج دهانی و داخل دهانی، مدل ها و تصاویر رادیوگرافیک است، جمع آوری شود. تفسیر دقیق داده های به دست آمده از تمام معاینات بالینی و مدارک تشخیصی، برای تشکیل لیستی از مشکلات (که اهداف درمانی بر پایه ی آن تعریف شده و طرح درمان شخصی هر بیمار نیز اساس آن ریخته می شود)  به کار می رود.

آنالیز سفالومتریک

ارتودنتیست ها معمولاً از طریق آنالیزهای سفالومتری (که در آن خصوصیات بیمار با مقادیر نرمالی سنجیده می شود که میزان آن بسته به سن، جنس، و نژاد در میان بیماران متفاوت است)، در مورد روابط اسکلتی و دندانی قضاوت می کنند. می توان آنالیز سفالومتری را برای ارزیابی قاعده ی جمجمه، اندازه و موقعیت مندیبل نسبت به قاعده ی جمجمه، رابطه ی بین ماگزیلا و مندیبل، ابعاد عمودی، دندانهای ماگزیلا و مندیبل، و بافت نرم. جدول 1-13 مثالی از چنین آنالیزی را فراهم می کند. با وجود آنکه مقادیر مطلق به دست آمده در آنالیز سفالومتری اطلاعات پایه ای را در رابطه با بیمار فراهم می سازد، ممکن است منحصر نمودن تشخیص تنها به اعداد به دست آمده، محدودیت هایی را ایجاد نماید. راهی آسان، سریع، و معتبر برای ارزیابی نتیجه ی یک دستگاه فانکشنال یا FFA، visualized treatment objective یا VTO است. از بیمار خواسته می شود مندیبل خود را به جلو حرکت داده و به نحوی بین دندانهای قدامی تماس برقرار نماید که دندانهای خلفی در رابطه ی کلاس I یا سوپرکلاس I قرار گیرند. در صورتیکه نیم رخ بیمار با این کار بهبود یابد، بیمار می تواند کاندید خوبی برای درمان ارتوپدی فکی فانکشنال به شمار رود (تصویر 1-13). در صورت عدم بهبود نیم رخ بیمار با جلو قرار گرفتن مندیبل، احتمالاً بیمار کاندید ایده آلی برای درمان فانکشنال نبوده و باید از روش های دیگری برای درمان وضعیت کلاس II استفاده شود یا یک فاز قبل از درمان فانکشنال مورد نیاز باشد (تصویر 2-13). به عنوان قانون کلی، دستگاه فانکشنال (FFA) به طور ایده آل برای بیماران کلاس II در حال رشدی توصیه می شود که لزوماً دارای نقائص مندیبل بوده، هم چنین زاویه ی پلان مندیبل متوسط تا مسطح داشته، دندانهای قدامی پایین آنها به صورت upright بر روی استخوان بازال مندیبل قرار گرفته و کراودینگ مختصر یا متوسطی داشته باشند.

دستگاه Twin Force Bite Corrector

دستگاه Twin Force bite corrector یا TFBC39-42 نوعی hybrid fixed push-type, semirigid FFA می باشد که به طور دو طرفه و در هر دو قوس بالا و پایین، به طور محکمی به آرچ وایرها بسته می شود. هر واحد از دو سیلندر موازی تلسکوپیک 15 میلیمتری تشکیل شده است (تصویر 3-13). یک coil spring نیکل تیتانیومی (Ni-Ti) درون هر سیلندر قرار دارد که زمان جویدن بیمار فعال می شود. در هر دو انتهای هر سیلندر، یک plunger به کار برده شده است. در انتهای هر plunger، مهره های 6 وجهی (hex nut) قرار گرفته اند که دستگاه را در مزیال مولرهای بالا و دیستال کانین پایین به آرچ وایر متصل می کنند. با فشرده سازی کامل coil spring، نیروی حدوداً 210 گرمی در هر طرف اعمال می شود. این نیرو با نیروی غیرمستقیم عضلات جویدن که به دلیل قرارگیری قدامی اجباری مندیبل اعمال می شود، سینرژیسم دارد.

با دقت کردن به اجزای تفکیک شده ی نیرویی که توسط دستگاه اعمال می گردد، می بینیم که یک مولفه ی نیروی دیستالی و اینتروزیو بر روی قسمت خلفی ماگزیلا و یک مولفه ی نیروی مزیالی و اینتروزیو بر روی قسمت قدامی مندیبل وجود دارد. از آنجا که نقطه ی اعمال نیرو دور از مرکز مقاومت تخمین زده شده ی base دندانهای ماگزیلا و مندیبل43 قرار دارد، گشتاور ساعتگردی ایجاد می شود (تصویر 4-13، A). یک ویژگی منحصر به فرد دستگاه TFBC، این است که از آنجا که نقطه ی اعمال نیرو در ماگزیلا نسبت به سایر دستگاه های FFA (که نقطه ی اعمال نیرو در دیستال مولر ماگزیلاست) به مرکز مقاومت آن نزدیکتر است (تصویر 4-13، B)، گشتاور ساعتگرد کوچکتری بر قوس ماگزیلا اعمال می شود. هم چنین از آنجا که دستگاه محکم به آرچ وایر متصل شده شده است، احتمالاً مولفه ی اینتروزیو نیروی فنر در طول کل قاعده ی دندانی مجدداً توزیع می شود. بعلاوه یک نیروی گسترش دهنده ی عرضی باکالی نیز به دلیل اعمال نیرو در باکال مرکز مقاومت مولر ماگزیلا (که تخمین زده می شود در مرکز ترایفورکیشن مولر ماگزیلا باشد) اعمال می گردد (تصویر 5-13).

تصویر 1-13 A، نمای نیم رخ قبل از درمان یک بیمار کلاس II. B، Visualized treatment objective (VTO). از بیمار خواسته می شود مندیبل خود را در موقعیت قدامی قرار دهد تا بتوان بهبود نیم رخ بافت نرم را ارزیابی نمود. به بهبود نیم رخ بافت نرم بیمار توجه نمایید.

 

تصویر 2-13 A، نمای نیم رخ قبل از درمان یک بیمار کلاس II. B، Visualized treatment objective (VTO) بیمار. دقت کنید که نیم رخ بافت نرم بیمار بهبود نیافته است و می تواند نشان دهنده ی این باشد که شاید این بیمار کاندید ایده آلی برای دستگاه های فانکشنال نباشد.

تصویر 3-13 اجزای دستگاه Twin Force bite corrector (TFBC)

تصویر 4-13 سیستم نیرو با (A)  دستگاه Twin Force bite corrector (TFBC) و (B) دستگاه فانکشنال متداول (FFA). F، نیروی کل؛ i، مولفه ی عمودی (اینتروزیو)؛ Ml، گشتاور ایجاد شده روی قوس پایین؛ Mu، گشتاور ایجاد شده بر روی قوس بالا؛ r، مولفه ی افقی.

تصویر 5-13 سیستم نیروی دستگاه Twin Force bite corrector (TFBC) در ابعاد عرضی. نیروی اعمال شده با دستگاه TFBC با رنگ قرمز نشان داده شده است. سیستم نیروی معادل در مرکز مقاومت مولر با رنگ آبی نشان داده شده است.

لینک دانلودتصحیح مال اکلوژن کلاس II با دستگاه ثابت فصل 13 قسمت 2 انتشارات آرتین طب

پروفسور جمیلیان

پروفسور جمیلیان، متخصص ارتودنسی دارای فلوشیپ تخصصی جراحی ارتودنسی و ناهنجاری های فک و صورت و استاد تمام بخش ارتودنسی دانشکده دندانپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی، دارای بورد تخصصی ایران و اروپا و عضو انجمن ارتودنتیست های ایران و آمریکا و اروپا هستند.

منتشر شده توسط
پروفسور جمیلیان

مقالات اخیر

همه چیز درباره اسپری دندان درد

اسپری دندان درد، محصولی برای تسکین سریع درد دندان است. این اسپری حاوی مواد بی‌…

2 هفته قبل

9 شایعه عجیب درباره ارتودنسی دندان

برخی از افراد با وجود ناهنجاری‌ های فک و دندان برای درمان ارتودنسی اقدام نمی‌…

1 ماه قبل

با دندان عقل نهفته چه کنیم؟

دندان عقل آخرین دندانی است که رویش کرده و در برخی مواقع نیز به صورت…

2 ماه قبل

اورینگ ارتودنسی چیست؟

اورینگ (O-ring) ارتودنسی کش کوچکی است که به دور براکت ارتودنسی پیچیده شده و وظیفه…

3 ماه قبل

واکنش آلرژیک به براکت های ارتودنسی

یکی از نگرانی های افراد قبل از اقدام برای ارتودنسی دندان، حساسیت و واکنش آلرژیک…

3 ماه قبل

9 راهکار کاهش درد ناشی از ارتودنسی

بعد از نصب براکت های ارتودنسی به روی دندان ها ممکن است، بیماران دچار درد…

5 ماه قبل