مراقبتهای لازم پس از درمان ارتودنسی

حفظ نظم دندانها و اصلاح ناهنجاریهای فکین پس از خاتمه دوران معالجه ارتودنسی با تثبیت موقعیت آنان توسط وسایل و اتصالاتی انجام می شود که بنام دستگاه یا پلاک های نگهدارنده ثابت و متحرک شناخته می شود. این گونه پلاک های ارتودنسی برای مدتی معین استفاده شده و به انساج ” دندانی – استخوانی ” فرصت بازسازی در موقعیت جدید را داده و سپس حذف میگردند.

موارد مهم بعد از درمان ارتودنسی

بعد از دوران طولانی درمان ارتودنسی برای داشتن دندان های سالم و نتیجه بهتر رعایت موارد ذیل ضروری است:

1-بلافاصه بعد از اتمام درمان ارتودنسی و برداشتن اتصالات و سیم ها، به بیمار پلاک های نگهدارنده متحرک:Retainer برای دندانهای فکین بالا و پایین و برای مدت حدود یکسال داده می شود که می بایستی به صورت شبانه روزی و مستمر استفاده نموده و تنها در موقع غذا خوردن و مسواک زدن از دهان خارج نمایند. هر نوع وقفه در استفاده از این دستگاه ها چون از مواد پلیمر میباشند، موجب تغییرات حجمی در ابعاد پلاک شده و استفاده مجدد آنها ممکن است موجب جابجایی در دندانها شوند و لذا در مواردی که پلاک تغییر شکل یافته، شکسته و یا مفقود شده باشند میبایستی در اولین فرصت به ارتودنتیست مراجعه و نسبت به ساخت پلاک جدید اقدام شود.

2-در برخی از بیماران نیاز به تثبیت بیشتر در دندانهای قدامی دارند که علاوه بر استفاده از پلاک های نگهدارنده، دندانهای جلوی بیمار از نواحی پشت (سطح زبانی)که قابل رویت نمیباشد با سیمی باریک بهم بسته می شوند که اصطلاحا به ان Splinting میگویند و معمولا حدود دو سال و در بعضی از بیماران تا زمان خاتمه رشد میبایستی در آن مکان باقی بمانند و در صورت صدمه و یا جدا شدن، مجددا چسبانده و ترمیم شوند. (نکته مهم آنستکه به دلیل تجمع مواد غذایی ، مسواک زدن مکرر در نواحی مذکور ضروریست).

3-از جمله عوامل مهم دیگر که در ایجاد تغییرات در نظم دندانهای قدامی متعاقب اتمام درمان ارتودنسی و بخصوص در دندانهای فک پایین نقش دارد ، موقعیت و نحوه رویش : دندان عقل است. این دندان در صورتی که جای کافی برای رویش نداشته باشد و یا در پشت دندان های کرسی دوم گیر کرده باشند ، میتوانند با انتقال نیروهای رویشی به دندانهای کرسی موجب بهم ریختگی دندان های جلو بیماران شوند. لذا از سنین حدود 16 سالگی، بیمار میبایستی همواره مراقب دندان های جلوی خود بوده و در صورت بروز تغییرات و بی نظمی به جراح متخصص فک و دهان و صورت مراجعه نموده ودندان های عقلی را که جا برای رویش ندارند  را خارج نماید.

4-بیمارانی که مبتلا به ناهنجاری های “دندانی-فکی” بوده و درمان های مشترک “ارتودنسی و جراحی ” را در طرح درمان خود داشته اند و یک مرحله درمان ارتودنسی را در سنین پایین تر سپری نموده اند ، می توانند بعد از زمانه خاتمه رشد که حدودا در 18 سالگی می باشد به ارتودنتیست مراجعه نموده و مرحله آماده سازی کوتاه مدت برای عمل جراحی را با نظارت ایشان انجام داده و سپس با صلاحدید و راهنماییهای ایشان و معرفی جراح ، نسبت به عمل جراحی فکین خود اقدام نمایند.

5-از جمله عوامل مهم و تاثیر گذار در سلامت انساج دندانی و نسوج نگهدارنده آنها وجود بیماری های داخلی نظیر بیماری قند، پوکی استخوان، ارتروز و بیماری های غدد درون ریز میباشد. از انجمله اختلال در فعالیت غدد تیرویید و پاراتیرویید است که چنانچه دیر تشخیص داده شده و یا درمان صحیح انجام نپذیرد می تواند موجب تحلیل در استخوان، تحلیل ریشه دندانها ، و تحلیل لثه بیماران شود. لذا به بیمارانی که دوره درمان ارتودنسی آنها خاتمه یافته است توصیه میگردد، تا در طول زندگی با مراجعه منظم به متخصصان مربوطه از سلامت عمومی خود اطمینان حاصل نمایند.