ترمیم دندان شکسته

شکستگی دندان رخدادی است که در اثر حوادث ناگوار پیش می آید و ممکن است برای هر فردی اتفاق بیافتد و عدم آگاهی در مورد اقدامات احتیاطی در شرایط خاص منجر به تکه شدن، ترک خوردن و شکستن دندان می شود. در بعضی موارد شکستگی دندان بدون درد است و مشکلی غیر از مسئله زیبایی و بهداشت ایجاد نمی کند. در سایر موارد به دلیل دردناک بودن دندان شکسته، ترمیم دندان شکسته یک فوریت پزشکی به حساب می آید و نیاز به توجه و درمان فوری دارد.

آشنایی با ساختار دندان سالم

برای درک بهتر عواقب دندانهای شکسته شده، باید علل بروز آن را بررسی کنیم. در اصل دندان از 3 لایه، مینا، عاج و پالپ ساخته شده است. لایه خارجی و بالایی مینا نامیده می شود که سخت ترین ماده در بدن انسان است و حتی قوی تر از استخوان هایی که اسکلت شما را تشکیل می دهند می باشد. مینا به رنگ سفید و لایه قابل مشاهده حفاظتی اطراف دندان است. به قسمتی از دندان که در بالای لثه قرار دارد و وقتی لبخند میزنیم مشاهده می شود تاج دندان گفته می شود. در زیر مینا بافت نرمی به نام عاج قرار دارد که بخش عمده ای از ساختار دندان را تشکیل می دهد و نقش محافظتی برای قسمت پالپ دندان که شامل رگهای خونی و اعصاب است را ایفا می کند. در واقع عاج و پالپ ریشه های دندان را در فک محکم نگه می دارند.

قسمت پایینی دندان از ریشه تشکیل شده است که در لثه و فک قرار دارند و توسط مینای دندان پوشیده نشده اند، بلکه توسط لایه دیگری به نام سمنتوم پوشیده شده اند. سمنتوم شبیه مینای دندان اما کمی نرم تر است. لایه سطحی مینای دندان است که در معرض آسیب و شکستن قرار دارد.

هنگامی که یک دندان خرد، ترک خورده یا شکسته می شود، در درجه اول بر لایه بیرونی یعنی مینای دندان تاثیر می گذارد. با این وجود، در شرایط خاص، آسیب و شکستگی ممکن است عاج و پالپ دندان را نیز درگیر کند. به عنوان مثال ممکن است صورت و دندان ها به عنوان بخشی از حادثه دچار ضربه شدید شوند. در مواقع معمولی، لایه های داخلی دندان تحت تأثیر شکستگی قرار نمی گیرند اما اگر ترمیم دندان شکسته به موقع انجام نشود، پالپ و ریشه دندان ممکن است تحریک یا آلوده شود.

روش های ترمیم دندان شکسته

روش های پیشنهادی مربوط به معالجه و بهترین روش ترمیم دندان شکسته به علت و میزان آسیب و پوسیدگی دندان بستگی دارد. در اینجا چند روش که دندانپزشکان برای ترمیم دندان شکسته استفاده می کنند را توضیح می دهیم.

کانتورینگ دندان از روشهای ترمیم دندان شکسته

اگر شکستگی بسیار جزئی و کوچک باشد کار ترمیم دندان شکسته شامل گرد کردن و شکل دادن لبه های تیز دندان و صیقل دادن و صاف کردن آن به طوریکه با سایر دندانها همخوانی پیدا کند و شکستگی دندان از نظر زیبایی طبیعی جلوه کند.

روش پر کردن یا چسباندن دندان شکسته

در این روش ترمیم دندان شکسته  از مواد دندانپزشکی مخصوص استفاده می شود  و در قسمت شکستگی یا ترک قرار می گیرنداین مواد می تواند امالگام یا کامپوزیت یا گلاس اینومر و غیره  باشد  و سپس توسط دندانپزشک آن را هم راستا با سایر دندانها فرم و شکل می دهد، بعد از آن مواد سفت و سخت می شود تا دندان شکسته طبیعی تر به نظر آید.

روکش برای ترمیم دندان شکسته

روکش کردن دندان یکی از روشهای ترمیم دندان شکسته است که معمولا  برای هر بیمار به طور اختصاصی ساخته می شوند تا بتوانند جایگزین قسمت شکسته دندان باشند و در این حالت قسمت های پایه و ساختار اصلی دندان سالم باقی می ماند. در این روش ، یک تاج دندان مصنوعی جزئی یا کامل ساخته می شود و سپس به دندان وصل می شود تا استحکام بیشتری داشته باشد و تا حد ممکن دندان طبیعی را حفظ کند. اغلب برای اطمینان از موفقیت در ترمیم دندان شکسته درمان کانال ریشه نیز لازم است.

درمان کانال ریشه روش ترمیم دندان شکسته

برای صدمات شدیدتر، وقتی که ساختار داخلی (پالپ) دندان آسیب دیده است، می توان با روند تمیز کردن و پر کردن، ریشه طبیعی دندان را نجات داد. با حفظ ریشه طبیعی دندان، تاج و مینای طبیعی دندان به طور کلی ضعیف شده و نیاز به تعبیه یک تاج مصنوعی وجود دارد.

کشیدن دندان راه حل نهایی برای ترمیم دندان شکسته

برای دندانهای بسیار آسیب دیده که توسط هیچ یک از روش های ترمیم دندان شکسته که در بالا ذکر شد امکان نجات آنها وجود نداشته باشد کشیدن دندان آخرین گزینه ممکن است. کشیدن دندان منجر به ایجاد شکاف و فاصله بین دندان ها خواهد شد. برای حفظ سلامت لثه و زیبایی لبخند و افزایش اعتماد به نفس شما نیاز به نوعی از دندان مصنوعی در این زمان احساس می شود. در این مواقع از روش های کاشت و ایمپلنت دندانی برای ترمیم دندان شکسته استفاده می شود.

سوالات متداول ترمیم دندان شکسته

1-اگر دندان به طور ناگهانی شکسته شد چه اقداماتی باید انجام دهیم؟

اگر تمام دندان شما شکسته شد ولی ریشه های دندان سالم بود بلافاصله دهان خود را با آب بشویید و دندان شکسته را در یک ظرف کوچک شیر، آب یا سرم نگهداری کنید. در صورت خونریزی با اعمال فشار خونریزی را متوقف کنید و اگر خونریزی بیش از حد است به اورژانس مراجعه کنید.

2-اگر دندان شکسته لبه های تیز ایجاد کرد چه اقدامی مناسب است؟

اگر دندان شکست و لبه های تیز دندان ناراحت کننده بود و باعث زخم شدن زبان شد می توانید آن را با آدامس، گاز یا موم بپوشانید. اگر درد زیادی را احساس می کنید، یک داروی ضد درد را امتحان کنید یا برای کاهش درد از کمپرس سرد استفاده کنید.

3-آیا دندان شکسته یا ترک خورده خود به خود ترمیم می شود؟

برخلاف استخوان های اسکلت بدن دندان ها در صورت آسیب به استخوان نمی توانند خود را ترمیم کنند و باید از اقدامات پزشکی برای ترمیم دندان شکسته استفاده شود.

4-اگر دندان شکسته ترمیم نشود چه عوارضی دارد؟

در بعضی موارد شکستگی و ترک دندان بسیار ناچیز است به طوری که فرد متوجه آن نمی شود و فقط با عکسبرداری تشخیص داده خواهد شد. در این مواقع خطری بیمار را تهدید نمی کند. اما در صورتیکه شکستگی واضح باشد و بدون درمان رها شود باعث آسیب به ریشه دندان در اثر پوسیدگی دندان خواهد شد.

5-آیا دندان شکسته شده دچار عفونت می شود؟

در صورت عدم ترمیم دندان شکسته، امکان ورود راحت تر باکتری ها به ریشه دندان در جایی که اعصاب و رگ های خونی وجود دارند تسهیل می شود. پس از رسیدن عفونت به قسمت اعصاب دندان، بیمار دچار علائم دندان درد و حساسیت شدید دندان ها می شود.