یکی از مشکلات شایع در مورد دندانها، آبسه دندان است که افراد زیادی در طول زندگی خود آن را تجربه می‌کنند. آبسه دندان، توده ای چرکی و عفونی است که در اطراف ریشه دندان آسیب دیده ایجاد می شود. این توده عفونی در صورتی بوجود می آید که دندان های پوسیده به موقع درمان نشده و در نتیجه امکان رسیدن عفونت به ریشه دندان و ایجاد آبسه دندان فراهم شود.
آبسه دندان باید توسط اندودنتیست یا همان دندانپزشک متخصص ریشه دندان، درمان شود. در صورت عدم مراجعه به دندانپزشک و کوتاهی در درمان، عفونت می تواند به تمامی صورت، گردن و در نهایت تمامی بدن سرایت کند.
محل آبسه در ریشه
بافت درونی دندان بر خلاف بخش خارجی و ظاهری دندان که سفت و نفوذ ناپذیر است، به دلیل وجود رگ های عصبی بسیار نرم و آسیب پذیر است. چنانچه سطح خارجی سفت و مقاوم دندان دچار پوسیدگی شده و از بین برود، عفونت می تواند به نسوج نرم داخلی دندانی راه پیدا کند. به این دلیل در صورت عدم درمان پوسیدگی های دندان، ورود عفونت به داخل می تواند یک آبسه دندانی عفونی را در زیر و اطراف ریشه دندان به وجود بیاورد.
بیماری های لثه یا همان بیماریهای پریودنتال، پوسیدگی های عمیق دندانی و ترک خوردگی و شکستگی های دندان از مهمترین دلایل شایع برای ایجاد آبسه دندانی بشمار می روند. این عوامل هر یک به تنهایی می توانند باعث سرایت عفونت به داخل دندان و در نهایت ایجاد آبسه در ریشه و اطراف دندان شوند. باید توجه داشت که آبسه ممکن است در هر محلی در لثه تشکیل شود اما هر آبسه فقط به دلیل عفونت در یک دندان ایجاد می شود.
به طور کلی سه نوع آبسه های دندانی وجود دارد که هر کدام بخش های مختلفی از بافت را درگیر می کنند.
از شایع ترین نوع آبسه، آبسه لثه (Gingival Abscess) است که در هر سنی ممکن است بوجود بیاید. این نوع آبسه در حد فاصل بین دندان و لثه ایجاد می‌شود. مثلا هنگام برخورد یک جسم خارجی مانند خلال دندان یا در صورتی که مواد غذایی بین دندان و لثه گیر کند، می تواند باعث ایجاد آبسه لثه یا ژنژیوال شود.
آبسه دندان ژنژیوال روی لثه فک بالا
آبسه پریودنتال (Periodontal Abscess) حفره یا ساختاری کیسه مانند از عفونت است که در بافت لثه بوجود می آید. این ساختار، به صورت یک برآمدگی براق و صاف ظاهر می‌شود که از لثه بیرون زده و به لمس حساس است. دندان های اطراف آبسه نیز ممکن است حساس یا لق شوند. آبسه پریودنتال در اثر تجمع باکتری ها در پاکت پریودنتال ایجاد می گردد و در بزرگسالان بیشتر از کودکان دیده می شود. این مشکل در افرادی که دچار بیماری های لثه هستند شایع تر است و نیاز به درمان سریع و طولانی مدت دارد. این نوع آبسه معمولا استخوان های مجاور دندان آسیب دیده را نیز درگیر نموده و می تواند از استخوان های فک عبور کند.
آبسه پریودنتال بر روی لثه فک پایین
آبسه پری اپیکال (Periapical Abscess) یکی دیگر از متداول ترین نوع آبسه های دندانی است که در نتیجه پوسیدگی دندان یا شکستگی دندان بوجود می آید. آبسه پری اپیکال در انتهای ریشه دندان پوسیده را درگیر می کند. به این صورت که باکتری ها از طریق پوسیدگی دندان یا ترک دندان وارد پالپ دندان می شود و باعث التهاب بافت های پالپ و تشکیل آبسه در انتهای ریشه می‌شوند.
آبسه پری اپیکال روی لثه
یکی ازبارزترین علائم آبسه دندان، ایجاد درد و التهاب لثه توسط آن است. این درد معمولا شدید و به صورت ضربانی است. درد به مرور زمان بیشتر می‌شود و گاهی ممکن است استخوان فک، گردن و گوش را نیز درگیر نماید. از علائم آبسه دندان می توان به موارد زیر اشاره کرد:
در برخی موارد هیچگونه علائم ظاهری برای تشخیص آبسه دندانی وجود ندارد ولی در هنگام مراجعه به متخصص دندانپزشکی، با استفاده از تصاویر رادیولوژی وجود و یا عدم وجود آبسه تشخیص داده می شود.
مهم ترین و اصلی ترین کار در زمان دیدن علائم آبسه این است که خود را به دندانپزشک برسانید. دندانپزشک با بررسی میزان وخامت آبسه یکی از روش های درمان را برای شما در پیش می گیرد. با این وجود اگر تب داشته و صورتتان متورم شد و به دندانپزشک نیز دسترسی نداشتید سریع به اورژانس مراجعه کنید. مواردی مانند دشواری در تنفس یا بلع نیز می تواند نشانه پیشرفت آبسه و درگیرکردن فک، گلو و حتی گردن باشد. این موارد را نیز باید با دندانپزشک و یا اورژانس در میان بگذارید.
عصب کشی یا درمان ریشه یکی از روش هایی است که دندانپزشک برای بهبود وضعیت دندان بیمار انجام داده و به موجب آن همه عصب های درگیر شده، بافت ملتهب و عفونت درون کانال های دندان تخلیه می‌شود. حال تحت یک سری شرایط ممکن است دندانی که قبلاً عصب کشی شده دچار آبسه شود. برای مثال در نظر داشته باشید که دندان پاک سازی شده همچنان مستعد آبسه دندان بوده و این مسئله در اثر مواردی مانند عصب کشی ناتمام و ناقص، ایجاد منافذ ریز در ریشه و ترک وغیره بروز می‌کند.
در بسیاری از روش های درمان دندان لازم است که دندان روکش شود. روکش کردن دندان نیز به این صورت است که همه نقاط را پوشش داده و از ورود باکتری و عوامل عفونی جلوگیری کند. با این حال اما اتفاقاتی مانند ایجاد ترک در روکش یا پوسیده شدن دندان در زیر روکش دور از انتظار نیست و همین مسائل می تواند باعث به وجود آمدن آبسه شوند. در چنین مواردی لازم است که درمورد درمان آبسه هرچه سریع تر به دندانپزشک مراجعه کنید.
شما باید این نکته را در نظر داشته باشید که آبسه دندان یکی از مشکلاتی است که بدون درمان تخصصی تحت نظر دندانپزشک از بین نمی رود. درصورتی که به متخصص مراجعه نکنید و بخواهید صبر کنید تا آبسه به صورت خود به خودی درمان شود ممکن است خود را در معرض خطرهای زیادی قرار دهید. در موارد زیادی آبسه پاره می شود و به صورت ظاهری درد فرد کاهش پیدا می کند! در این زمان وی متصور شده که آبسه درمان شده است درصورتی که درمان دندانپزشکی اجتناب ناپذیر است!
یک نکته بسیار اساسی درمورد این مشکل آن است که اگر سیستم دفاعی و ایمنی بدن شما ضعیف است هرگز آبسه را بدون درمان رها نکنید! در غیر این صورت آبسه دندان می تواند باعث گسترش عفونت در بدن شما بشود و نقاط بسیاری را با خود درگیر کند. سر، گلو، گردن و فضای میان چشم ها از خطرناک ترین محل هایی هستند که در معرض تهدید گسترش عفونت ناشی از آبسه قرار دارند.
آبسه مسئله ای است که به هیچ وجه محدود به سن و سال خاصی نیست و متأسفانه در کودکان نیز ممکن است رخ دهد. در صورت مشاهده آبسه در دهان کودک خود او را به نزد دندانپزشک ببرید و به هیچ وجه خودتان آن عارضه را فشار ندهید؛ چرا که این کار برای کودکان بسیار دردناک خواهد بود. بعد از مراجعه به دندانپزشک تا زمان بهبودی کامل آبسه، به کودک خود استراحت داده و به او کمک کنید تا آن محل را تمیز نگه دارد.
معاینه دندان
عفونتی که در دهان شما باعث ایجاد آبسه می‌شود نه تنها روی سلامت خودتان بلکه بر سلامت جنین نیز می تواند تأثیرگذار باشد. این تأثیر می تواند به شکل درد و استرس متوجه فرزند تان بشود و یا اینکه با به وجود آوردن تب و التهاب در بدن شما روی وضعیت تکامل و رشد جنین هم آثار منفی به جا بگذارد. دقت کنید که آبسه دندان در دوران بارداری می تواند ریسک های زیادی برای سلامتی جنین به وجود بیاورد پس نسبت به درمان آن بی تفاوت نباشید!
یکی از روش های پیشگیری از آبسه های دندانی، رعایت بهداشت دهان و دندان و استفاده منظم و مرتب از مسواک، دهانشویه و نخ دندان است. انجام معاینات دوره ای دندانپزشکی و درمان به موقع دندان های پوسیده از راههای جلوگیری از آبسه دندان است. بنابراین اگر دندان پوسیده به موقع درمان نشود، احتمال ایجاد آبسه پری آپیکال وجود دارد. کنترل مصرف قند و شیرینی جات و نوشابه که سبب سوراخ شدن و پوسیدگی دندان می شود، به منظور کنترل سلامت دندان ها و پیشگیری از آبسه های دندانی بسیار موثر است.
اگر عفونت خیلی حاد نباشد با مصرف آنتی بیوتیک می توان میزان عفونت را کم نمود. و دندان نیاز به عصب کشی هم دارد. اگر دندان به طور کامل عفونی شده باشد، و شرایط به گونه ای باشدکه دندان قابل نگهداری نباشد دندانپزشک ناچار به کشیدن دندان عفونی می شود. همچنین در شرایط حاد باید عفونت درناژ شود.
یکی دیگر از روش های تهاجمی برای درمان کردن آبسه دندان این است که با تیغ تیزی پوست رویه آبسه را خراش دهند تا مواد عفونی داخل آن تخلیه شود. این کار که درناژ نامیده می‌شود باید با وسایل کاملاً استریل و در محل تمیز و به دست دندانپزشک انجام شود. به هیچ وجه سعی نکنید خودتان در خانه این کار را انجام دهید؛ چرا که ممکن است نتایج وخیم تری برای شما به دنبال داشته باشد!
1- آیا آبسه دندان باید به صورت اورژانس درمان شود؟
آبسه دندان یک وضعیت خطرناک دندانی است که منجر به عفونت دندان می شود. این شرایط اورژانسی است زیرا عفونت می تواند به فک، بافت اطراف و سایر نواحی بدن سرایت کند.
2- آیا در درمان آبسه باید از آنتی بیوتیک استفاده کرد؟
معمولا برای درمان آبسه از آنتی بیوتیک ها استفاده می شود. البته باید توجه داشت که مصرف آنتی بیوتیک فقط عفونت را از بین برده و برای درمان اساسی آن باید اقدامات دیگری از قبیل عصب کشی ریشه دندان را نیز انجام داد. در موارد عفونت بسیار وسیع، ممکن است تخلیه و درناژ آبسه دندان نیز علاوه بر آنتی بیوتیک تراپی توسط دندانپزشک متخصص امری ضروری باشد.
3- آیا دندان آبسه کرده را می توان کشید؟
معمولاً پاسخ به این سؤال را باید از دندانپزشک بعد از معاینه دقیق پرسید. بنابراین بهترین راه برای از بین بردن عفونت دندان عصب کشی است در صورتی که دندان قابل نگهداری نیست ابتدا باید بیمار دارو دریافت کند تا میزان عفونت کنترل شود و سپس دندان کشیده شود.
دندان عقل آخرین دندانی است که رویش کرده و در برخی مواقع نیز به صورت…
اورینگ (O-ring) ارتودنسی کش کوچکی است که به دور براکت ارتودنسی پیچیده شده و وظیفه…
یکی از نگرانی های افراد قبل از اقدام برای ارتودنسی دندان، حساسیت و واکنش آلرژیک…
بعد از نصب براکت های ارتودنسی به روی دندان ها ممکن است، بیماران دچار درد…
در حالیکه براکت های ارتودنسی برای کمک به رفع ناهنجاری های دهان و دندان طراحی…
هوش مصنوعی (Artificial Intelligence) در دندانپزشکی به استفاده از الگوریتم ها و تکنیک های پیشرفته…
نمایش دیدگاه ها
با عرض سلام و درود، ممنون از کلینیک ارتودنسی «دکتر جمیلیان» بابت انتشار یه مقاله خوب و مفید. مقاله شما رو کامل و مفید میدونم و به دوستان توصیه میکنم که مقاله رو بخونن تا اطلاعاتشون در مورد آبسه دندان بیشتر بشه.
سپاس و درود بر حسن توجه شما.
سلام.من دیروز دندون درد گرفتم شدید ، امروز آبسه کرده.فکم برآمده شده.اموکسی سیلین و استامینوفن خوردم از دیشب،امروز آبسه کرده.همینطور ادامه بدم مسکن خوردن رو یا باید دکتر برم ؟
باسلام. به دندانپزشک مراجعه نمایید و از خوردن آنتی بیوتیک بصورت خودسرانه خودداری نمایید.
سلام دکتر آبسه دندان با آنتی بیوتیک درمان میشه؟
باسلام. بعد از مصرف آنی بیونیک حهت درمان باید دندان عصب کشی و درمان ریشه شود.
سلام آقای دکتر بالای لثم یه برآمدگی داشت و عفونت کرده بود
دکتر ک رفتم گفت باید جراحی بشه فقط دندونم کشید بعد بخیه کرد. من پیش خودم فک کردم الان بالای لثمو با تیغ پاره میکنه اول عفونت بر طرف میکنه بعد میکشه
ولی این کار انجام نداد فقط کشید الان بعد ۲ ماه یکم جای برآمدگی هسن درد هم نداره قبلش هم درد نمی‌کرد
اولش من ب دکتر گفتم دندونم آبسه کرده دکتر گفت آبسه نکرده
بعد بهش گفتم ی چیزی برآمدگی رو لثم هست
ولی من قبلش ک هنوز نرفتم پیش دکتر لپم باد کرده بود وقتی رفتم پیش دکتر بعد چند وقت بادش خوابید واسه همین من بهش گفتم آبسه 🤷🏼♀️
حالا میخوام ببینم درست دندونم رو کشیده یا ن
باسلام. درمان دندان عفونی بستگی به شدت عفونت دندان دارد. به طور معمول در مواردی که میزان عفونت دندان زیاد نباشد، داروهای آنتی بیوتیک برای خشک کردن عفونت تجویز می‌شوند. اما اگر عفونت پیشرفته باشد، دندانپزشکمجبور است که دندان را بکشد. دندانپزشک ابتدا با تجویز آنتی بیوتیک و همچنین تخلیه نواحی عفونی اقدام به از بین بردن عفونت کرده و سپس اقدام به کشیدن دندان می‌کند.
سلام اقای دکتر،خسته نباشید
بنده یه چن ساعتی میشه که دندان پنجمی سمت چپ از پایین،ابسه پری اپیکال زده ،دندونم پوسیده هست ،ایا بلافاصله باید دندونمو بکشم یا باید از انتی بیوتیک استفاده کنم تا عفونت دندان کمی فروکش کنه؟
لطفا راهنماییم کنید،ممنون!
باسلام. بله، دندانپزشک برای شما آنتی بیوتیک تجویز می کند و پس از استفاده از آنتی بیوتیک دندان کشیده می شود.
سلام،ازمقاله عالیتون خیلی مطالب یادگرفتم،ممنون.لطفا و خواهشا سوالمو بخونین🙏
من یه دندون آسیاب داشتم که سالهاریشه ش آبسه داشته ولی قابل دیدنبودواصلا اذیت نمیشدم.دوهفته پیش شکست وچون دوبار پرش کرده بودم اینبارخواستم بکشمش و ایمپلنت کنم.دکترریشه رفتم باوجود آبسه،همون موقع دندونوکشیدوگفت باکشیدن آبسه هم خارج میشه و هیچ دارویی بهم نداد.البته بشدت کشیدنش سخت بود و گفت دندونت به فک چسبیده و انیکلوزشده.خلاصه بازدن چکش هردوریشه رو دراورد،الان دوهفته گذشته و بخاطردردزیاد آمپول دگزا زدمو آروم شدم.ولی استخون فکم بنظرم دیده میشه،سوراخ خیلی بزرگی ایجاد شده،و فکم فقط یکسانت بازمیشه،ورم ندارم.آمپول بتوکاربامول زدم اما فایده ای نداشت.دکتر دیگه ای رفتم گفتن دوماه شاید طول بکشه تا فکت باز شه.لطفا و خواهشا راهنماییم کنین🙏
باسلام. از توجه شما سپاسگزارم. باید معاینه کلینیکی از محل کشیدگی دندان انجام شود تا تشخیص درمان مناسب داده شود.
سلام و عرض ادب چند ماه پیش دندان پنج سمت راست پایینمو عصب کشی کردم و توشو پر کردم دکتر گفت یه هفته دیگه بیا برا روکش من نشد برم و هعی کم کم دندونم شکست لازم بذکره که این چیزای سوزنی شکلی که کرده بود تو لثمم در اوردم نارنجی رنگم بود خلاصه تا اینکه شب قدر یه مرتبه درد شدیدی گرفت فرداش رفتم پیش دکتر و مجدد عصب کشی کرد و گفت باید بیای جراحی لثه و بعد تاج برات بذاریم من بعد از عصب کشی درد خیلی شدیدی کشیدم تا اینکه فرداش دیدم لثم شدید باد کرده و فکمم متورم شده بعد هزار تا کار با سوزن خودم تاول کنار دندونمو ترکوندم و دردش
اروم شد خواستم ببینم دکترم کارشو درست انجام داده یا خیر و چرا دندونی که عصب کشی شده اونم دوبار بازم ابسه کرده
باسلام. وجود آبسه نشانه اینست که دندان شما دقیق و درست عصب کشی نشده و عفونت وجود دارد. به یک متخصص ریشه مراجعه نمایید. مطالعه بیشتر مراجعه به این لینک عصب کشی دندان و درمان ریشه
باسلام. بسیار عالی و مفید بود.
سپاس و درود بر شما.
سلام دکتر. من دندومم پوسیده شده بود.(ظاهرش سالم بود کاملا) و دکتر گفت باید عصب کشی و ترمیم بشه و منم انجام دادم، ایشون برای من روکش نذاشتن. میخواستم بدونم واقعا نیازی به روکش نیست؟ دندونم نشکنه یه وقت؟
باسلام. معمولا دندانی که میزان پرکردگی زیادی دارد و احتمالا شکستن آن بیشتر است روکش دندان می گذارند.
سلام آقای دکتر دندان دخترم آبسه شده لطفا بفرمایید چیکار کنم؟
باسلام. به دندانپزشک متخصص ریشه دندان مراجعه نمایید. پس از معاینه راهنمایی های لازم به شما داده می شود. اگر عفونت کم باشد آنتی بیوتیک تجویز می شود و سپس عصب کشی و درمان ریشه انجام می گردد.