نامرتبی و شلوغی دندانها

شیوع شلوغی دندان

نامرتبی و شلوغی دندانها شایع ترین نوع ناهنجاری دندانی می باشد. به طوری که در گروه سنی 8-11 سال تنها بیش از نیمی از کودکان آمریکایی دندانهای مرتب دارند و بقیه دارای درجاتی از بی نظمی و کرادینگ هستند.

علت شلوغی دندان

وراثت در رابطه بین اندازه کوچک فک و اندازه دندانها نقش مستقیمی دارد و ابعاد فک به شدت تحت کنترل ژن می باشد. اندازه فک ها مستقیما بر روی مقدار فضای لازم برای دندانها تاثیر می گذارد و چنانچه اندازه فک کوچک باشد دندانها فضای کافی برای رویش نخواهند داشت. این امر به علت عدم تناسب فکین با دندانها است. به طور مثال اگر بیماری فک کوچک خود را از مادر و دندانهای بزرگ را از پدر به ارث برده باشد، دندانهای بزرگ در فک کوچک به طور منظم جای نمی گیرند و دندانها به طور نامنظم و شلوغ قرار می گیرند.

البته دلایل دیگری همچون زود کشیدن دندانهای شیری بدون حفظ فضای آنها یا وجود دندانهای اضافی، به هم خوردن ترتیب رویش دندانهای دائمی، مکیدن انگشت، تنفس دهانی، عادات دهانی مثل مکیدن انگشت و زبان میتواند در ایجاد دندانهای نامرتب نقش داشته باشند. نامرتبی دندانها علاوه بر اینکه مشکلات زیبایی برای بیمار ایجاد می کند، از نظر بهداشتی به علت تمیز نشدن دندانها باعث ایجاد پوسیدگی و مشکلات لثه ای و یا ایجاد جرم روی دندانها می شود. به طور کلی سلامت حفره دهان که اولین قسمت از دستگاه گوارش می باشد، به مخاطره می افتد. عوامل محیطی نیز در افزایش کرادینگ نقش دارد. تغییرات نسبی در رژیم غذایی اخیر سبب کاسته شدن عملکرد فک ها شده و روند رو به کاهش اندازه فک ها را که از پیش آغاز شده است را سرعت بخشیده است.

درمان شلوغی دندان

اگر دندانهای بیمار نامرتب باشند و مشکلات فکی وجود نداشته باشد، می توان بیمار را در هر سنی به شرط آنکه مشکلات لثه ای وجود نداشته باشد، درمان کرد. ولی در صورتی که مشکل فکی وجود داشته باشد، بیمار می بایست در سن مناسب که قبل از بلوغ است مراجعه نماید. به عبارت دیگر می بایست با دستگاههای متحرک و یا حتی خارج دهانی درمان فکی انجام شود به طوری که فکین در موقعیت مناسب قرار گیرند و سپس با ارتودنسی ثابت دندانها منظم شود. اگر بیمار در سنین بالاتر از بلوغ مثلاً 20 سالگی مراجعه نماید به شرطی که مشکلات لثه ای موجود نباشد، می توان دندانها را مرتب نمود. ولی برای اصلاح فکین بعد از بلوغ نیاز به ارتودنسی به همراه جراحی فک به منظور قرار گرفتن آنها در موقعیت صحیح می باشد.

کشیدن دندان یا گسترش قوس

در گذشته علت اصلی کشیدن دندان رسیدن به ثبات وجلوگیری از عود کرادینگ بود اما به مرور زمان تجربه نشان داد که خارج کردن دندانها لزوما ثبات نظم دندانی را تضمین نمی کند. دستور العمل کشیدن دندان در حال حاضر بدین گونه است که اختلاف فضای کمتر از 4 mm در قوس معمولا بدون کشیدن دندان, اختلاف فضای بین 5-9 میلی متر هم با کشیدن و هم بدون کشیدن, اختلاف فضای بیش از 10mm حتما با کشیدن دندان درمان می گردد.

در ویدیو زیر دکتر جمیلیان متخصص ارتودنسی در گفتگو با برنامه سیمای خانواده، پیرامون کشیدن یا نکشیدن دندان در تصحیح ناهنجاری شلوغی دندان، توسط درمان ارتودنسی توضیح میدهند: