پروتز، روکش و لمینیت های دندانی

هدف از پروتز بازسازی اجزا و اعضای از دست رفته ی بدن انسان می باشد به نحوی که عضو مصنوعی ساخته شده بتواند زیبایی و عملکرد مناسبی را برای فرد فراهم سازد.

از این موارد در حیطه ی دندانپزشکی و ناحیه سر و گردن می توان به گوش مصنوعی، چشم مصنوعی، دست دندان های مصنوعی ، ایمپلنت، روکش ها و لمینیت های دندانی اشاره کرد که بعضی از این موارد صرفآ جهت تامین زیبایی و حفظ موقعیت فرد در اجتماع به بیمار ارائه می شوند.

دست دندان های مصنوعی یکی از متداول ترین درمان های دندانپزشکی در محدوده علم پروتز هستند. این دندان های مصنوعی برای افراد کاملآ بی دندان یا نیمه بی دندان به عنوان اولین و بهترین روش درمانی برای این بیماران توصیه می شوند.

امروزه با وارد شدن ایمپلنت های دندانی به دنیای دندانپزشکی بهترین روش درمانی برای دندان های از دست رفته ایمپلنت ها می باشند.ایمپلنت بهترین انتخاب برای جایگزینی دندانهای از دست رفته است.

ایمپلنت ها به طور کلی دارای دو قسمت تاج و ریشه می باشند. قسمت ریشه ی ایمپلنت (فیکسچر) شبیه یک پیچ است که توسط یک جراحی سر پایی 30 دقیقه ای در داخل مطب با کمترین درد و خونریزی داخل استخوان فک قرار می گیرد. با توجه به کیفیت استخوان فرد و نوع ایمپلنت استفاده شده یک دوره ی باز سازی 2 تا 6 ماهه برای ترمیم استخوان در نظر گرفته می شود و سپس روکش ایمپلنت ساخته می شود و به روی فیکسچر قرار میگیرد. هدف از این تاخیر در ساخت روکش جلوگیری از نیرو های جویدن به روی فیکسچر می باشد تا استخوان سازی در اطراف فیکسچر به خوبی انجام شود و ایمپلنت کاملا محکم شود.ایمپلنت کاملا شبیه دندان خودتان است و بدلیل اینکه با استخوان فک درگیر می شود از تحلیل استخوان و لثه جلوگیری می کند.

استفاده از ایمپلنت ها به همراه دندانهای مصنوعی باعث افزایش استحکام دست دندان و افزایش توانایی جویدن به مقدار قابل توجهی می شود. در دندانپزشکی ایران اکثرا ایمپلنت های کره ای، سوئیسی و امریکایی مورد استفاده قرار می گیرند.

یکی دیگر از روش های باز سازی دندان های از دست رفته استفاده از بریج های دندانی می باشد که برای بازسازی یک یا نهایتا دو دندان از دست رفته ی مجاور هم تجویز می شوند.

بریج در لاتین به معنی پل می باشد. در این درمان دو دندان مجاور دندانی که از دست رفته است تراشیده و یک روکش سه واحدی یک پارچه ساخته می شود. در ادامه این بریج سه واحدی یک پارچه به روی دو دندان مجاور دندان از دست رفته چسبانده می شود و ناحیه بی دندانی را پر می کند. هزینه و طول درمان بسیار کوتاه تر (یک تا دو هفته) از مزایای این روش درمان می باشد.

روکش ها ی دندانی چند نوع هستند؟

1. روکش های فلز سرامیک: این روکش ها قدیمی تر هستند و از دو لایه تشکیل شده اند. قسمت زیرین روکش دندان یک لایه فلز وجود دارد که سبب استحکام می شود و لایه سرامیک قسمت بیرونی زیبایی را تامین می کند.

2. روکش های تمام سرامیک: اخیرا با ساخته شدن سرامیک های با استحکام بسیار بالا دیگر نیازی به لایه فلزی برای تامین استحکام نیست و روکش های تمام سرامیکی توسط دستگاه های پیشرفته با زیبایی و دقت بالا ساخته می شوند.

امروزه بیشترین توجه در حوزه دندانپزشکی به درمان های زیبایی معطوف شده است.

درمان های ونیر کامپوزیتی و لمینیت سرامیکی برای طراحی لبخند و ساخت یک لبخند زیبا مورد استفاده قرار می گیرند.

لمینیت سرامیکی بهتر است یا کامپوزیتی؟

این نکته را باید بدانیم که برای هر فرد با توجه به رنگ دندان ها ، آناتومی دندانها و نحوه ی قرار گیری و چینش دندانهایش جواب های متفاوتی وجود دارد و برای پاسخ دقیق به این سوال ، بیمار باید توسط یک متخصص پروتز های دندانی معاینه شود.

می توانیم بعضی از ویژگی های کلی این دو روش درمانی را با هم مقایسه کنیم:

از دید علمی در کتاب های مرجع دندانپزشکی لمینیت های سرامیکی به عنوان درمان داِئمی و استاندارد طلایی درمان های زیبای و طراحی لبخند معرفی شده اند.

سرامیک ماده ای محکم است که در داخل کوره هایی با دمای بسیار بالا پخته می شود و همین امر باعث ایجاد سطحی بسیار صاف و صیقلی می شود که مانع از چسبندگی باکتری ها به سطح لمینیت سرامیکی می گردد. بنا بر این لمینیت های سرامیکی هیچ گونه التهاب لثه یا بوی بد دهان را ایجاد نمی کنند.

همچنین لمینیت های سرامیکی رنگ پذیری بسیار کمتری نسبت به کامپوزیت دارند و به علت استحکام بالا ، مقاومت آنها در برابر شکنندگی و لب پر شدن بیشتر است. کامپوزیت ها نسبت به سرامیک از شفافیت کمتری بر خوردارند و میزان رنگ پذیری و استحکام کمتری در برابر شکنندگی دارند.

کامپوزیت ها به علت اینکه مستقیمآ در داخل دهان به کار برده می شوند و در داخل کوره پخته نمی شوند سطح متخلخل تری را دارند و میزان چسبندگی باکتری به آنها بیشتر می باشد.

از نظر طول درمان لمینیت های سرامیکی طول عمری حدود 20 سال و بالاتر دارند ولی کامپوزیت و نیر ها عمری حدود 7 سال و بالاتر دارند.البته رعایت بهداشت توسط فرد در هر دو درمان اهمیت بسزایی را در طول درمان دارد.

چرا درمان های زیبایی کامپوزیتی متداول تر است؟

1. هزینه ی درمان های کامپوزیتی بسیار پایین تر از درمان لمینیت سرامیکی می باشد.
2. درمان های کامپوزیتی به طور متداول توسط دندانپزشکان عمومی انجام می شود اما درمان لمینیت سرامیکی یک درمان تخصصی می باشد و باید توسط متخصص پروتز های دندانی انجام شود.
3. سومین مورد که مهمترین مورد هم می باشد این است که لمینیت های سرامیکی به تراشی حدود 3/0 تا 5/0 میلیمتر نیاز دارند ولی کامپوزیت ونیر ها را می توان با تراشی حدود 1/0 میلیمتر انجام داد. به این دلیل است که هر فرد باید حتما معاینه شود زیرا گاهی به علت موقعیت بد دندانها بدون در نظر گرفتن نوع درمان باید دندان تراشیده شود که در این موارد لمینیت سرامیکی ترجیح داده می شود. ولی اگر نیازی به تراش دندان نباشد کامپوزیت ونیر ها در الویت می باشد..