بیماری زخم گوشه لب یا انگولار استوماتیت یک بیماری التهابی بوده که معمولا در گوشه های لب ایجاد می شود. این بیماری ممکن است در یک و یا هر دو گوشه لب بروز کند و احتمال بروز آن در هر رده سنی وجود دارد که می تواند به دلایل مختلفی مانند انجام فعالیت های دندانپزشکی، ارتودنسی یا بیماری های پوستی بوجود بیاید. بطور کلی لب ها حساس هستند و هر گونه استفاده نادرست یا تماس تصادفی ابزار دندانپزشکی با گوشه های لب یا اعمال نیرو یا اصطکاک ناشی از این ابزارها می تواند باعث ضربه یا تحریک پوست شده و منجر به ایجاد ترک یا زخم در گوشه های لب شود.
ترک های گوشه لب که به نام کیلیت زاویه ای یا پرله نیز شناخته می شوند، می توانند با بیماری های پوستی خاصی مانند اگزما، پسوریازیس، کاندیدیازیس و درماتیت تماسی همراه باشند. معمولا ترک گوشه لب بعد از گذشت چند روز بهبود می یابد اما در برخی موارد به شکل مزمن ایجاد می شود. در برخی افراد علائم این بیماری دردناک بوده و از قرمزی خفیف تا ایجاد تاول هایی باز همراه با خونریزی مشاهده می شود.
زخم گوشه لب
مطالعات گسترده بر روی افرادی که به این عارضه مبتلا می شوند نشان می دهد که بروز شقاق گوشه لب با علائم زیر همراه است:
یکی از شایع ترین علل ترک گوشه لب، وجود عفونت مخمری در دهان می باشد. بزاق دهان می تواند منشا انتقال این عفونت به لب ها باشد. گوشه های لب محل مناسبی برای تجمع بزاق و در نتیجه ایجاد عفونت و ترک خوردگی می باشد. علاوه بر این، مهم ترین دلایل بوجود آمدن زخم گوشه لب را می توان کمبود ویتامین های گروه B و A، انجام ارتودنسی و کارهای دندانپزشکی، بیماری های زمینه ای مثل نقص ایمنی و دیابت، بیماری های پوستی، عادت های نادرست مانند مکیدن انگشت، و کمبود آب دانست.
توجه به این نکته مهم است که ترک های گوشه لب می‌توانند دلایل متعددی داشته باشند و برای تشخیص دقیق و درمان مناسب، مشورت با یک متخصص مراقبت های بهداشتی مانند یک متخصص پوست یا پزشک عمومی ضروری است. آنها می توانند وضعیت را ارزیابی کنند، بیماری های پوستی زمینه‌ای یا عوامل مؤثر در ایجاد ترک ها را شناسایی کنند و گزینه های درمانی هدفمند مانند کرم های موضعی، پماد ها یا توصیه های غذایی را برای رسیدگی به علت خاص و بهبود بهبود ارائه دهند.
ویتامین های گروه B به ویژه B2، B3، B6 و B9 در رشد و تکثیر سلول های پوست تاثیر فراوانی دارند. پوست لب ها بسیار حساس بوده و برای حفظ سلامتی آنها باید تمام مواد مغذی و ویتامین ها استفاده شود.
کمبود ویتامین B2 یا ریبوفلاوین در بدن می تواند باعث ایجاد ترک گوشه لب شود. این ویتامین محلول در آب برای رشد و تکثیر سلول های پوست، ناخن، مو و مفاصل مورد نیاز است. این ویتامین را می توان از محصولات لبنی، سبزیجات دارای برگ سبز، تخم مرغ، آجیل ها، غلات و گوشت به صورت روزانه دریافت کرد.
منابع ویتامین B
ویتامین B3 یا نیاسین در رژیم غذایی روزانه برای حفظ سلامتی پوست و جلوگیری از ایجاد ترک گوشه لب، تورم و قرمزی زبان و ایجاد زخم هایی در زیر زبان بسیار ضروری می باشد. از منابع غذایی مهم حاوی این ویتامین می توان به ماهی تن، گوشت گاو، مرغ، سیب زمینی، سبزیجات دارای برگ سبز، غلات، میوه هایی مانند هلو و گیلاس، شیر، غلات و جگر اشاره کرد.
پیریدوکسین یا ویتامین B6 یکی دیگر از ویتامین های گروه B است که کمبود آن موجب بروز بیماری های پوستی، درماتیت و شقاق گوشه لب می شود. این ویتامین در منابع غذایی مانند گوشت ها، حبوبات، غلات کامل، سبزیجات دارای برگ سبز و زرده تخم مرغ به وفور وجود دارد.
فولیک اسید یا ویتامین B9 در تولید گلبول های قرمز خون، تشکیل و ترمیم DNA نقش دارد. کمبود این ویتامین می تواند باعث بروز مشکلاتی مانند بروز خستگی زودرس، ایجاد موی خاکستری، بروز زخم های دهان، تورم زبان و اختلال در رشد شود. از منابع غذایی مهم حاوی این ویتامین می توان به سبزیجات دارای برگ سبز، مرکبات، نخود فرنگی، تخم مرغ، لوبیا، حبوبات، جگر، غلات غنی شده و سبوس گندم اشاره کرد.
مصرف بیش از اندازه ویتامین A و یا کمبود آن در بدن می تواند باعث ایجاد خشکی پوست و ترک گوشه لب گردد. این ویتامین یک ویتامین محلول در چربی بوده که مقادیر اضافی آن در بدن ذخیره می شود. سمیت این ویتامین در بدن می تواند کشنده باشد. هیچگاه از مکمل های دارای این ویتامین به صورت خودسرانه استفاده نکنید. ویتامین A در گوشت قرمز، مرغ، ماهی، لبنیات، در برخی میوه ها و سبزیجات مثل اسفناج موجود است.
منابع ویتامین A
ابزارهای دندانپزشکی در صورت تماس با پوست ظریف لب می توانند به طور بالقوه به ایجاد ترک در گوشه های لب کمک کنند. استفاده از ابزار های ارتودنسی و قرار گرفتن براکت بر روی دندان ها موجب افزایش ترشح بزاق می گردد که این تجمع بزاق در گوشه های لب باعث فراهم شدن شرایط برای ایجاد زخم های گوشه لب و عفونت می شود. در طی برخی درمان های دندانپزشکی یا روش هایی که نیاز به باز کردن طولانی مدت دهان دارند، مانند جراحی های طولانی دندانپزشکی یا معاینات ارتودنسی، ممکن است لب‌ها خشک شده و گوشه ها مستعد ترک خوردن شوند. ترکیبی از خشکی و کشش طولانی مدت می تواند به ایجاد ترک های گوشه لب کمک کند. در موارد نادر، واکنش آلرژیک به مواد دندانی، مانند دستکش های لاتکس یا مواد ترمیم کننده دندان، می تواند باعث التهاب یا تحریک لب ها از جمله گوشه ها شود. این واکنش آلرژیک به طور بالقوه می تواند منجر به ایجاد ترک یا ناراحتی در آن ناحیه شود.
بیماری های زمینه ای می توانند در برخی موارد به ایجاد ترک در گوشه های لب ها کمک کنند. نحوه ارتباط بین این عوامل با ترک گوشه لب در ادامه آمده است:
1. نقص ایمنی: شرایط نقص ایمنی، چه اکتسابی یا مادرزادی، می تواند سیستم ایمنی بدن را ضعیف کند و مبارزه با عفونت ها را دشوارتر کند. این می تواند منجر به افزایش خطر ابتلا به عفونت های فرصت طلب، از جمله عفونت های قارچی یا باکتریایی، در گوشه های لب شود که می تواند منجر به ترک گوشه لب شود.
2. اختلالات خود ایمنی: اختلالات خود ایمنی، می تواند پوست و غشاهای مخاطی را تحت تاثیر قرار دهد و منجر به خشکی و التهاب شود. این بیماری می تواند احتمال ایجاد ترک در گوشه های لب را افزایش دهد.
3. دیابت: افراد مبتلا به دیابت بیشتر مستعد ابتلا به برخی از بیماری های دهان و دندان و مشکلات پوستی از جمله ترک گوشه لب هستند.
4. بیماری التهابی روده (IBD): IBD، از جمله بیماری کرون و کولیت اولسراتیو، شامل التهاب مزمن در دستگاه گوارش است. در برخی موارد، التهاب می تواند به حفره دهان گسترش یابد و باعث خشکی، سوزش و التهاب گوشه لب شود.
زخم گوشه لب می تواند به دلیل تماس مکرر و رطوبت ناشی از مکیدن انگشت یا جویدن ناخن ایجاد شود. رطوبت و اصطکاک مداوم ناشی از انجام این عمل می تواند باعث تحریک پوست ظریف اطراف لب به خصوص در گوشه ها و ایجاد زخم گوشه لب گردد.
تلاش برای کنترل و کاهش عادت نادرست جویدن ناخن یا مکیدن انگشت، حفظ بهداشت دهان و دندان، تمیز و خشک نگه داشتن گوشه های دهان و استفاده از ژل یا کرم می تواند به بهبودی زخم گوشه لب کمک کرده و از تحریک بیشتر جلوگیری کند.
ایجاد ترک های گوشه های لب می‌تواند با کمبود آب یا کم آبی بدن مرتبط باشد. کم آبی زمانی اتفاق می افتد که بدن آب کافی برای عملکرد صحیح نداشته باشد. این کمبود آب بدن می تواند ناشی از مصرف ناکافی مایعات، تعریق بیش از حد، یا برخی شرایط پزشکی باشد. هنگامی که بدن کم آب می شود، بر سطوح رطوبت بدن از جمله پوست و لب ها تأثیر گذاشته و باعث خشکی لب ها، ترک خوردگی و زخم گوشه لب می شود. آبرسانی کافی به بدن برای حفظ سطح رطوبت مناسب در لب ها و درمان ترک گوشه لب ضروری است.
هدف از درمان ترک گوشه لب، برطرف کردن آلودگی از گوشه های لب و خشک نگه داشتن آن برای جلوگیری از ابتلا مجدد به عفونت می باشد. مهمترین راه درمان، ضد عفونی کردن موضعی گوشه های لب و تمیز نگه داشتن زخم گوشه لب می باشد. روش های درمان شقاق گوشه لب با توجه به علت ایجاد کننده متفاوت است.
برای به حداقل رساندن خطر ایجاد ترک در گوشه های لب توسط ابزارهای دندانپزشکی، استفاده از تکنیک و مراقبت مناسب در طول عمل برای متخصص ارتودنسی و دندانپزشک مهم است. چرب کردن لب ها با ژل یا بالم لب بر پایه آب قبل از درمان می تواند به کاهش اصطکاک و خشکی کمک کند. علاوه بر این، برقراری هرگونه ناراحتی یا حساسیت در حین اعمال دندانپزشکی می تواند متخصص دندانپزشک را وادار کند تا تنظیماتی را برای اطمینان از ایمنی و راحتی بیمار انجام دهد. استفاده از کرم های موضعی دارای ترکیبات استروئیدی برای درمان زخم ها موثر است.
همچنین یکسری درمان های خانگی برای ترک گوشه لب وجود دارد از جمله:
1- آیا زخم گوشه لب می تواند باعث بروز عارضه ای دیگر شود؟
اگر علت ایجاد کننده ترک گوشه یا زخم لب عفونت های قارچی باشد، در نتیجه عدم درمان به موقع، عفونت می تواند به پوست اطراف گسترش یافته و علاوه بر ایجاد مشکل در درمان، موجب بروز ظاهر ناخوشایندی برای فرد، مشکل در تکلم و غذا خوردن گردد.
2- برای درمان زخم گوشه لب چه کنیم؟
بهترین روش برای درمان زخم های گوشه لب، مراجعه به یک پزشک متخصص می باشد. با تشخیص علت ایجاد کننده بیماری و استفاده از مواد ضد عفونی کننده، پمادهای استروئیدی و داروهای آنتی بیوتیک می توان مشکل سریع تر را برطرف کرد.
3- چگونه می توانم زخم گوشه لب را در خانه درمان کنم؟
تمیز نگه داشتن محل زخم ها، استفاده از آبرسان های قوی و چرب کردن ترک های گوشه لب با استفاده از روغن نارگیل و یا وازلین از راههای درمان در منزل می باشد.
4- از مهمترین علل ایجاد کننده ترک یا زخم گوشه لب چیست؟
کمبود ویتامین های گروه B، کم آبی بدن، بیماری های زمینه ای و استفاده از ابزارهای دندانپزشکی و ارتودنسی از جمله مهمترین علل ایجاد زخم گوشه لب هستند.
دندان عقل آخرین دندانی است که رویش کرده و در برخی مواقع نیز به صورت…
اورینگ (O-ring) ارتودنسی کش کوچکی است که به دور براکت ارتودنسی پیچیده شده و وظیفه…
یکی از نگرانی های افراد قبل از اقدام برای ارتودنسی دندان، حساسیت و واکنش آلرژیک…
بعد از نصب براکت های ارتودنسی به روی دندان ها ممکن است، بیماران دچار درد…
در حالیکه براکت های ارتودنسی برای کمک به رفع ناهنجاری های دهان و دندان طراحی…
هوش مصنوعی (Artificial Intelligence) در دندانپزشکی به استفاده از الگوریتم ها و تکنیک های پیشرفته…
نمایش دیدگاه ها
سلام. آقای دکتر جمیلیان بسیار عالی، من هروقت میرفتم دندانپزشکی گوشه لبم زخم میشد. نمیدونستم علتش چیه. ایندفعه قبلش با پماد ویتامین A کمی چرب کردم و خیلی اوکی بو. ممنون از مقاله خوب شما.
درود و سپاس.
آیا مواجهه با پرتوهای ایکس یا گاما یا ورود مواد رادیواکتیو به بدن می تواند باعث ایجاد زخم گوشه لب شود؟
باسلام، زخم گوشه لب می تواند از کمبود ویتامین های گروه A و B، انجام کارهای دندانپزشکی، نقش بیماری های زمینه ای، نقص و اختلالات ایمنی و غیره می باشد.
سلام آقای دکتر لطفا کمکم کنید من ۳۵ سالمه حدود ۲۰ سال پیش گوشه لبم ترک خورد متاسفانه جدی نگرفتم فکر کردم به مرور خوب میشه ولی روز به روز بد تر شد به حدی که همیشه از خندیدنم جلو گیری میکنم چون هم درد داره هم این که همون سمت صورتم خط خنده عمیقی میوفته بعدا ها هم که دکتر رفتم یه پماد بهم داد که هیچ تاثیری نداشت الان هیچ جای زخم یا ترکی معلوم نیست حس یه زخم نامرعی گوشه لبم دارم همیشه
نمیدونم به چه دکتری مراجعه کنم حتی یه بار رفتم جراح پلاستیک اونم گفت من مشکلی نمیبینم یه پماد چشمی داد که فایده نداشت
خیلی عذاب میکشم خمیازه کشیدن مخصوصا خندیدن برام برام عذابه
باسلام. می تواند کمبود ویتامین ب باشد. قرص ب کمپلکس استفاده نمایید و پماد ویتامین A به صورت موضعی استفاده نمایید. در غیراینصورت به متخصص پوست مراجعه شود.
سلام ببخشید زخم گوشه لب مسری هست.؟
باسلام. کمبود ویتامین های گروه B، کم آبی بدن، بیماری های زمینه ای و استفاده از ابزارهای دندانپزشکی از جمله مهمترین علل ایجاد زخم گوشه لب هستند.
سلام دكتر. من گوشه ی هردوطرف لبم زخم شده که موقعی خمیازه یا غذا خوردن خیلی درد میگیره، از همه بدترشکل ظاهری خوبی نداره موقعی خندیدن و حرف زدن روبرو خجالت میکشم سفیدک زده و زیر سفیدک زخم شده، پماد چشمی زیروویت چند روز استفاده کردم پماد آ+د و وازلین هم لابلاش استفاده کردم ولی هنوز هیچ تاثیری نداشته واینم بگم من دندون ام مصنوعی هستن مشکل ازاوناست یانه؟ ازتون خواهش میکنم بهم کمک کنید درمانش چیه؟ ممنونم
باسلام. از مهم ترین عوامل ترک گوشه لب می تواند کمبود ویتامین های گروه B، کم آبی بدن، بیماری های زمینه ای باشد. با تجویز پزشک از یک مکمل غذایی استفاده کنید.
سلام. زخم گوشه لب در دندانپزشکی را چگونه پیشگیری کنیم؟
باسلام. قبل از انجام اقدامات دندانپزشکی لب خود را با کرم یا پماد ویتامین A چرب کنید.