آفت دهان بنا به دلایل گوناگونی در دهان ایجاد می شود که در ادامه به طور کلی به آن اشاره خواهیم کرد. آفت دهان به هر گونه زخمی که در داخل دهان یا لب ها و یا زیر زبان ایجاد شود گفته می شود آن زخم می تواند سطحی یا عمیق باشد و در رنگ ها و سایزهای گوناگونی در بافت نرم داخل دهان ایجاد می شود.

آفت دهان ایجاد شده قابل سرایت نیست و از همه مهمتر اثر آن ها مانند زخم هایی که بر اثر سرماخوردگی در کناره های لب ایجاد می شود و یا مانند تبخال نمی باشد.

انواع گوناگونی از آفت دهان وجود دارد که در ادامه به آن ها اشاره خواهیم کرد و همچنین  اطلاعاتی در مورد مهمترین دلایلی که سبب بروز آفت های دهان می شود تمرکز خواهیم کرد.

با استفاده از روش های گوناگونی می توان آفت دهان را تشخیص داد که یکی از آن ها بررسی میزان آهن، اسید فولیک و ویتامین B12  می باشد. البته آزمایش خون یکی دیگر از راه ها برای بررسی آفت دهان می باشد که کاربرد گسترده تری دارد.

انواع آفت دهان

آفت های دهان انواع گوناگونی دارد که در سه طبقه کلی دسته بندی می شود

  • آفت دهان مینور: این گونه از آفت ها که جزو آفت های رایج هستند به صورت دایره های کوچک در داخل بافت داخلی دهان ایجاد می شود . و مدت زمان درمان آن تقریبا 10 تا 14 روز است. اندازه ی زخم ها در این نوع بسیار کوچک است و به همین دلیل از آن ها به عنوان آفت دهانی مینور یاد می شود و متاسفانه هر بار ممکن است در دهان چندین افت کوچک ایجاد شود و مشکل را چندین برابر کند. آفت دهان مینور بیشتر اوقات بر روی لب ها و زبان و لثه بروز می کند.
  • آفت دهان ماژور: یا آفت دهان بزرگ در واقع نوع بزرگتر آفت دهان کوچک است که به صورت عمیق و بزرگتر در دهان ایجاد می شود و مدت زمان لازم برای درمان آن بسیار طولانی تر است. برای درمان آن باید به متخصص دندانپزشک بیماری های دهان مراجعه کنید. محل بروز این نوع آفت ها در اطراف لوزه ها است و بیمار در این شرایط درد زیادی را در ناحیه گلو تحمل می کند به ویژه هنگام خوردن غذا درد چندین برابر می گردد.
  • آفت دهان هرپتی: این نوع از آفت دهان بیشتر در گروه سنی بزرگسالان رخ می دهد. این نوع از آفت به شکلی ریز ولی در دسته های بزرگ رخ می دهد. خوشبختانه بعد از بهبودی اثری از جای زخم باقی نمی ماند.

گاها بیماری های دهان و دندان علائمی مشابه به هم دارند. برای مثال برخی بیماران لکوپلاکیا یا زخم های سفید داخل دهان را با آفت دهان اشتباه می گیرند. برای تشخیص افتراقی این بیماری ها حتما به یک متخصص مراجعه کنید.

دلایل ایجاد آفت دهان

دلایل ایجاد آفت های دهان می تواند بر اثر مشکلاتی جزیی و یا حاد باشد.

عوارض جزیی در بدن که به آفت دهان منجر می شوند مانند :

  • زخم حاد در داخل بافت دهان.
  • زخم بر روی زبان.
  • زخم در بخش انتهایی سقف دهان.
  • بروز زخمی به حالت گرد و سفید یا خاکستری رنگ.
  • عفونت دندان

علائم حاد مانند :

  • تب
  • ضعف جسمی
  • تورم غدد لنفاوی
  • استوماتیت آفتی عود کننده

مورد آخری بیشتر در بین  کودکان شایع است. دلیل بروز این عارضه مشخص نیست. البته در نظر داشته باشید علائم ذکر شده می تواند از فردی به فردی دیگر متغیر باشد معمولا سیستم دفاعی بدن افراد نسبت به یکی از این علائم مقاومت کافی نخواهد داشت و نتیجه ی آن به عنوان آفت دهان در بدن نشر گردد. آفت دهان در میان خانم ها بیشتر از آقایون می باشد. بیشتر در دوران نوزادی و کهنسالی رخ می دهد که دلیل آن ضعیف بودن سیستم دفاعی بدن است. طول درمان آفت دهانی بین دو هفته است ولی شما می توانید با روش های درمانی خاص مانند استفاده از شست و شوی دهانی نظم مدت زمان آن را کاهش دهید.

درمان آفت دهان

در درجه اول لازم است برای درمان آفت دهان به یک دندانپزشک که متخصص بیماری های دهان و دندان می باشند مراجعه فرمایید. اما تا زمانی که به دندانپزشک خود مراجعه کنید می توانید از درمان آفت دهان در منزل را به روش های زیر دنبال کنید:

  • از خوردن خوراکی های شور و تند و محرک آفت دهان خودداری کنید
  • مقادیر بالایی از آب و آبمیوه طبیعی مصرف کنید.
  • به طور منظم آب گرم یا مقدار بسیار بسیار کمی نمک غرغره کنید.
  • دهان و دندان خود را همواره تمیز نگهدارید.
  • از داروهای ضد التهابی و ضد درد مثل paracetamol استفاده کنید.
  • از ژل آنتی سپتیک استفاده کنید و آن را روی آفت دهان بمالید.

بعد از درمان آفت دهان چه کنیم

دقت کنید که بعد از درمان آفت دهان این ناحیه حساس است و امکان دارد با اولین تحریک دوباره عود کند. بنابراین دقت کنید که از خوراکی ها و میوه های محرک پوست داخلی دهان استفاده نکنید. برای مثال از آناناس، گریپ فروت، پرتغال و یا لیمو تا بهبودی کامل استفاده نکنید. بعد از بهبودی نیز این میوه ها را احتیاط مصرف کنید و بلافاصله بعد از مصرف دهان خود را با آب بشویید.

سعی کنید از میوه های با فیبر بالا استفاده کنید و به اندازه کافی ویتامین ها و مینرال ها را دریافت کنید.

هنگام جویدن غذا استرس نداشته باشید و به آرامی غذا و خوراکی را میل کنید. دمای خوراکی ها را متعادل انتخاب کنید و مراقب باشید خوراکی خیلی داغ یا خیلی سرد مصرف نکنید.

اگر دستگاه ارتودنسی در دهان شما قرار دارد می توانید از متخصص ارتودنسی خود بخواهید تا برای جلوگیری از بروز آفت دهان قسمت های تیز براکت ارتودنسی را با وکس بپوشاند.

درمان آفت لثه

تمام مواردی که در رابطه با درمان آفت دهان در بالا ذکر شد درباره آفت لثه نیز صدق می کند. در نظر داشته باشید که مراجعه به یک دندانپزشک یا متخصص بیماری های دهان در اولویت اول قرار دارد. ممکن است استفاده از یک محلول دهانشویه آنتی باکتریال به بهبود روند درمان آفت لثه نیز کمک کند.

اگر آفت لثه با جدار دهان و لب شما در تماس است استفاده از کاورهای مخصوص برای جلوگیری از بروز اصطکاک بر روی آفت لثه بسیار موثر است. در پایان استفاده از کمپرس سرد و یا ژل های سرد کننده مخصوص دهان نیز به کاهش التهاب و بهبودآفت لثه کمک می کند. استفاده از خمیر دندان و ژل آلوورا نیز می تواند برای خنک کردن و کاهش التهاب و آسیب در ناحیه لثه کمک کننده باشد.

داروی آفت دهان

دارویی که برای آفت دهان تجویز می شود ممکن است به صورت قطره و یا قرص باشد. اما آنچه که مهم است علت ایجاد بیماری آفت دهان چندگانه و چند فاکتوری است. بنابراین نمی توان یک دارو یا قطره خاص را به عنوان داروی قطعی درمان آفت معرفی کرد. متخصص بیماری های دهان تشخیص می دهد که علت بروز بیماری شما کمبود ویتامین، آلرژی و یا عفونت های باکتریایی است.

قرص هیدورکورتیزون

قرص های هیدروکورتیزون باکال درد زخم ها و آفت دهان را برطرف کرده و بهبودی را تسریع می کند. این دارو با نسخه پزشک در دسترس است. همچنین می توانید قرص های هیدروکورتیزون باکال را از داروخانه ها خریداری کنید.

قطره میرتکس باریج

استفاده از قطره های باریج میرتکس نیز می تواند برای تخفیف علائم کمک کننده باشد. این گیاه خاصیت آنتی باکتریال دارد و در عین حال حساسیت های لثه و التهاب لثه را کاهش می دهد. به علاوه در تقویت استحکام لثه نیز موثر است. شما می توانید روزانه 5 الی 6 بار از این قطره استفاده کنید تا زمانی که علائم شما بهبود یابد. قطره آفت دهان میرتکس را روی یک تکه کوچک کتان بریزید و بر روی آفت بمالید. اجازه دهید حداقل 10 دقیقه محلول بر روی زخم آفت باقی بماند. این قطره برای تخفیف علائم زخم های کوچک تا 5 درصد به بهبودی کمک می کند.

سوالات متداول آفت دهان

1-درمان سریع آفت دهان چگونه است؟

می توان در همان مراحل اولیه از شیر و منیزیم برای درمان سریع آفت دهان استفاده کرد. همچنین استفاده از محصولات بدون نسخه بنزوکائین (بی حسی موضعی) مانند Orajel یا Anbesol. کمک کننده است. به علاوه استفاده از پک یخ در درمان سریع آفت دهان موثر است.

2-خطرات آفت دهان چیست؟

هرچه درمان آفت دهان به تعویق بیافتد احتمال گسترده تر شدن آن بیشتر است. زخم باز آفت دهان محلی برای رشد و تجمع باکتری ها خواهد شد و خط عفونی شدن زخم بالا است. دهان انسان یکی از ناحیه های فعال است و در سیستم دفاعی بدن نیز نقش مهمی دارد. بنابراین هرگونه زخم و ناهنجاری در ناحیه دهان را پیگیری کنید.

3-تفاوت آفت دهان و سرطان در چیست؟

آفت دهان یک زخم خوش خیم است. اما سرطان دهان رشد و یا تخریب غیر طبیعی بافت دهان است که با نمونه برداری از بافت ناحیه تشخیص داده می شود. یک سری آفت های دهانی که نسبت به درمان های معمول مقاوم می باشند می توانند پیش درآمد سرطان دهان باشند.

4-آیا آفت دهان واگیردار است؟

آفت دهان به طور عادی واگیردار نیست و با بوسیدن و استفاده از لیوان مشترک منتقل نمی شود. مگر در مواقعی که علت بروز آفت دهان یک محرک ویروسی باشد. انتقال ویروس هایی مثل اچ پی وی با تماس پوستی امکان پذیر است. به خصوص اگر پوست بیمار از قبل آسیب دیده و یا زخم دار باشد و سیستم ایمنی بدن بیمار ضعیف باشد.

پروفسور جمیلیان

پروفسور جمیلیان، متخصص ارتودنسی دارای فلوشیپ تخصصی جراحی ارتودنسی و ناهنجاری های فک و صورت و استاد تمام بخش ارتودنسی دانشکده دندانپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی، دارای بورد تخصصی ایران و اروپا و عضو انجمن ارتودنتیست های ایران و آمریکا و اروپا هستند.

نمایش دیدگاه ها

  • سلام آقای دکتر. حدودا ۲ ماه هست که زیر لب م داخل دهان و انتهای دهنم نزدیک ته زبونم که مثلا ته گونه م میشه یه جوش آبدار میزنه. فقط این ۲ جا و خود به خود میترکه و هیچ دردی ام نداره. جدیدا هر هفته میزنه. یه حالت گرفتگی گلو بهم دست میده وقتی میترکه درست میشم. میتونه از چیز هایی که میخورم باشه مثلا پنیر لیقوان و توت خشک

    • باسلام. جهت تشخیص درمان مناسب به دندانپزشک متخصص بیماری های دهان مراجعه نمایید.

    • باسلام. برای درمان آفت در صورتیکه دسترسی به دارو نداشته باشید بهترین گزینه شستشو دهان با محلول آب و نمک است. اطلاعات بیشتر مراجعه به غرغره کردن آب نمک

  • سلام دکتر عزیز، من برای اولین بار تو عمرم گلوم آفت زده دقیقا شبیه عکسیه که برای آفت گذاشتید تو سایت و بسیار دردناکه حتی زمانی هم که حرف میزنم درد میکنه زمان غذا خوردن که شکنجه میشم، لطفاً راهنمایی کنید چکار کنم تا از بین بره.

    • باسلام. توصیه می شود از غرغره آب نمک استفاده کنید. از مواد غذایی ترش و آلرژی زا دوری نمایید. اطلاعات بیشتر در صفحه آفت دهانی آورده شده است.

  • سلام من
    خیلی دچار افت در لثه یا داخل دهان میشم
    و بعد چند روز خوب میشه
    ولی اینبار بعد گذشت سه روز خوب شد بعد از مصرف گوجه فرنگی دوباره لثه ام آفت زده
    بنظر شما چکار کنم تا دچار افت نشم؟؟

    • باسلام. استرس، اضطراب، افسردگی در ایجاد آفت دهانی نقش بالایی را دارند. پایین بودن سیستم ایمنی در بروز آفت دهانی موثر است. کمبود ویتامین و مینرال خصوصا ب 12 و نیز آلرژی غذایی سبب بروز آفت دهانی می شود. استرس فیزیکی مانند گاز گرفتن می تواند در افراد باعث ایجاد آفت گردد. راه های درمان آن در وب سایت آمده است.

  • سلام دکتر من دهنم خیلی آفت میزنه روی لب و از قطره باریج استفاده می‌کردم،الان دهنم آفت زده ولی روی لوزه یا پشت زبونه هست تقریبا، نمیشه از اون دارو استفاده کرد خیلی درد داره مخصوصا وقتی صحبت میکنم.ممنون میشم راهکاری بهم بگید 🙏🙏🙏

    • باسلام. برای تسکین درد آفت دهان می توانید از شربت دیفن هیدرامین استفاده نمایید. یک قاشق غذاخوری از شربت را در یک قاشق آب مخلوط نموده و سپس غرغره نمایید. روزی دو الی سه بار تکرار شود.

  • سلام دکتر خیلی داغونم کرده غذا نمیتونم بخورم همش درد داره یه دارویی چیزی هست جواب بده؟

    • با سلام. اضطراب و پایین بودن سیستم ایمنی می تواند باعث آفت دهانی شود. در بعضی افراد کمبود ویتامین و مینرال خصوصا ب 12 و نیز دیده می شود. راه های درمان آفت دهانی در وب سایت توضیح داده شده. مصرف رب انار،سیب و خرمالو نیز در درمان آفت دهان نقش دارد.

  • سلام آقای دکتر وقت بخیر من سه ماهه مداوم دارم افت میزنم مثلا دو سه تا افت میزنم بعد از ی مدت خوب میشه چند روز خوبم و افت نمی‌زنم بعد از چند روز دوباره افت میزنم علتش چیه ؟ آیا خطرناکه؟

    • با سلام. اضطراب، استرس، پایین بودن سطح ایمنی بدن در ایجاد آفت دهان نقش دارند. در بعضی افراد عدم ویتامین و مینرال خصوصا ب 12 و کمبود آهن دیده می شود. استرس فیزیکی مانند گاز گرفتن می تواند در افراد باعث ایجاد آفت دهان گردد. راه های درمان آن در وب سایت مطب داده شده است.

  • سلام دختر من 5 ساله است دو ماه پیش روی لثه اش آفت زده اول درد داشت الان درد نداره ولی آفت به اندازه یه نخود همین طور مونده چی کار کنم

    • سلام من ۳۰سالمه وزیرزبونم زخم شده الان چندماهه دندون مصنوعی میزاشتم بعدچندماه زبونم زخم شد ودندونو درآوردم وزخم کوچک بود ولی الان بزرگ وبزرگترشدودرد بسیاری دارد وسوزش وسوزن سوزن میشود آقای دکترلطفا کمکم کنید

      • باسلام. جهت معاینه و تشخیص درمان مناسب به متخصص بیماری های دهان و فک و صورن مراجعه نمایید.

    • با سلام. آفت دهانی نیست. روی لثه فرزند شما آبسه دندان ایجاد شده است. آبسه دندان یعنی توده ای چرکی و عفونی در اطراف ریشه. به دندانپزشک متخصص اطفال مراجعه نمایید. اگر آبسه حاد نباشد دندان شیری را می توان با درمان عصب کشی نگه داشت. ولی اگر آبسه دندان حاد باشد ناچار است که دندانپزشک دندان را بکشد و برای مدتی باید از فضا نگهدارنده استفاده شود.

  • سلام ممنون از توضیحات خوب و معرفی دارو برای آفت دهان. من از میتریکس استفاده کردن و نتیجه گرفتم.

  • سلام جناب دکتر. وقت بخیر. من حدودا ۲ ماه قبل کنار زبان یک افت بسیار دردناک داشتم که پس از ۱-۲ هفته بهبود یافت ولی سوزش محل آفت بصورت کم و زیاد در این مدت باقیمانده. محل آفت هم کمی قرمز هست. ایا نیاز به بایوپسی و ... هست؟ یک هفته هم تریادنت زدم ولی رفع نشد. گاهی خوب هست و گاهی سوزش دارم بخصوص با تحریک غذایی.

    • با سلام.اضطراب، افسردگی در ایجاد آفت دهانی نقش دارند. سیستم ایمنی در بروز آفت دهانی دخالت دارد، در بعضی افراد عدم ویتامین و مینرال خصوصا ب 12 و نیز آلرژی غذایی دیده می شود. استرس فیزیکی مانند گاز گرفتن می تواند در افراد باعث ایجاد آفت گردد. راه های درمان آفت دهان در وب سایت موجود است.

منتشر شده توسط
پروفسور جمیلیان

مقالات اخیر

با دندان عقل نهفته چه کنیم؟

دندان عقل آخرین دندانی است که رویش کرده و در برخی مواقع نیز به صورت…

2 هفته قبل

اورینگ ارتودنسی چیست؟

اورینگ (O-ring) ارتودنسی کش کوچکی است که به دور براکت ارتودنسی پیچیده شده و وظیفه…

1 ماه قبل

واکنش آلرژیک به براکت های ارتودنسی

یکی از نگرانی های افراد قبل از اقدام برای ارتودنسی دندان، حساسیت و واکنش آلرژیک…

2 ماه قبل

9 راهکار کاهش درد ناشی از ارتودنسی

بعد از نصب براکت های ارتودنسی به روی دندان ها ممکن است، بیماران دچار درد…

3 ماه قبل

7 عادت مضر برای براکت ارتودنسی؛ بایدها و نبایدها

در حالیکه براکت های ارتودنسی برای کمک به رفع ناهنجاری های دهان و دندان طراحی…

5 ماه قبل

هوش مصنوعی در دندانپزشکی

هوش مصنوعی (Artificial Intelligence) در دندانپزشکی به استفاده از الگوریتم‌ ها و تکنیک‌ های پیشرفته…

5 ماه قبل