لکوپلاکیا یا زخمهای سفید داخل دهان وضعیتی است که باعث می شود پچ های ضخیم و پلاک مانند سفید رنگی روی زبان، لثه ها و مخاط دهان رشد کنند. مواد و عادات محرک مخاط دهان مانند استفاده از دخانیات می توانند باعث ایجاد لکوپلاکیا شوند. بیشتر پچ های سفیدرنگی که در دهان ظاهر می شوند دردناک نیستند و خود به خود از بین می روند، اما اگر لکوپلاکیا باشند می توانند پیش درآمد سرطان دهان باشند.
سازمان بهداشت جهانی (WHO) لکوپلاکیا را بعنوان ضایعات سفید دهانی تعریف کرده است که شدت خطر آنها زیر سوال است و به هیچ بیماری غیر جدی دیگری مرتبط نیستند. لکوپلاکیا یک اصطلاح بالینی است که شامل تعداد زیادی از ضایعات سفید دهانی می شود. برای تشخیص قطعی لکوپلاکیا باید بیوپسی و تست انجام داد.
همانطور که گفته شد لکوپلاکیا پچ های سفید پلاک مانند ضخیمی را در مخاط دهان ایجاد می کند. این پچ ها گاهی بی رنگ یا خاکستری هستند و حداقل یک ناحیه با مارجین واضح دارند. گاهی هم سطح ترک خورده ای از خود نشان می دهند. این پچ ها معمولا درد ندارند.
شایع ترین محل این پچ ها عبارتند از:
عوامل آزاردهنده مزمن، اصلی ترین نقش را در ایجاد لکوپلاکیا بازی می کنند. آسیب های مکرر به بافت های دهان و عفونت دندان باعث می شود تا لایه ای ضخیم بنام کراتین در ناحیه تشکیل شود. کراتین نوعی پروتئین است که برای حفظ سلامتی لایه بیرونی پوست ضروری است و سلول های لایه های درونی را از استرس و آسیب دور نگه می دارد. در ضمن کراتین کلید اصلی ترمیم زخم نیز هست.
مثل خیلی دیگر از بیماری ها، برای لکوپلاکیا نیز یک دلیل واضح وجود ندارد. پچ های کوچک سفید در دهان بسیار شایع هستند که در اثر عوامل آزارنده معمولی بوجود می آیند و ربطی هم به لکوپلاکیا ندارند.
مصرف دخانیات یکی از عمده ترین عوامل کمک کننده به بروز لکوپلاکیا است. به طور کلی هر چیزی که سبب آسیب و استرس به مخاط شود می تواند عامل خطری برای لکوپلاکیا باشد. مهمترین این عوامل عبارتند از:
لوکپلاکیا معمولا با عفونت های قارچی اشتباه گرفته می شود چون ظاهرشان تقریبا مشابه است. نوعی از لکوپلاکیا به نام لکوپلاکیای مودار (Hairy Leukoplakia) وجود دارد که ضایعات آن دارای پرز هستند و معمولا درد ندارند. این نوع از لکو پلاکیا یکی از اولین علائم بیماری ایدز است اما در منونوکلئوزیس یا عفونت های مربوط به ویروس اپشتین-بار نیز دیده می شود.
دندانپزشک معمولا با گرفتن سابقه و انجام معاینات بالینی می تواند به وجود لکوپلاکیا مشکوک شود که در این صورت باید دستور بیوپسی داده شود تا به تشخیص قطعی رسیده و احتمال سرطان را نیز بررسی نماید. بیوپسی برای لکوپلاکیا به دو روش انجام می شود:
اگر در بررسی نمونه، سلول های سرطانی مشاهده نشوند به بیمار توصیه می شود که عامل محرک را حذف کرده و بهداشت دهانش را بخوبی رعایت کند. اگر علیرغم رعایت موارد مذکور، ضایعات برطرف نشوند دندانپزشک دوره دیده یا متخصص باید نسبت به حذف ضایعات به روش جراحی اقدام کند.
لکوپلاکیا یک ضایعه راجعه است و حتی اگر برطرف شده باشد باید بیمار همیشه تحت کنترل (حداقل سالی یکبار) باقی بماند.
اگر لکوپلاکیا با HIV یا ایدز همراه باشد باید علاوه بر درمان های فوق داروهای آنتی ویروس خاص نیز توسط پزشک معالج تجویز شوند.اگر در نمونه بافتی، سلول های پیش سرطانی یا سرطانی دیده شوند باید آزمایشات تخصصی تری انجام داد تا به میزان وخامت وضعیت پی برد. گرچه تخمین کمی سخت است اما حدود 5% از لکوپلاکیاهای دهان سرطانی هستند یا خواهند شد.
مهمترین کارهایی که باید انجام شوند رعایت بهداشت دهان و متوقف کردن استرس و عوامل آسیب رسان به مخاط دهان هستند. اما راه های زیر نیز توصیه می شوند:
جوش داخل دهان ممکن است به علل گوناگونی ایجاد شود. گاها زخمی که بر اثز بی احتیاطی بیمار در دهان ایجاد شده است با جوش داخل دهان اشتباه گرفته می شود.
بروز یک عفونت دندان و یا کشیده شدن دندان شکسته به جدار داخلی دهان و حتی آسیب به دستگاه ارتودنسی داخل دهان ممکن است منجر به بروز زخم و جوش داخل دهان شود.
برخی از جوش های داخل دهان بر اثر کمبود ویتامین های گروه ب و سی و حتی کمبود آهن بروز می کنند.
در صورت مشاهده جوش داخل دهان ابتدا سعی کنید به یاد آورید که طی یک روز گذشته غذای محرک و داغی مصرف نکرده باشید در غیر این صورت حتما به یک متخصص تشخیص بیماری های دهان مراجعه کنید. در صورتی که مشکل از دستگاه ارتودنسی است حتما به متخصص ارتودنسی خود مراجعه کنید. در صورت شکستن دندان و تماس آن با جدار دهان حتما برای ترمیم دندان آسیب دیده اقدام کنید. و در نهایت اگر مشکل از نوع تغذیه شما است حتما با یک متخصص در این زمینه مشورت کنید تا شما را راهنمایی کند.
آفت دهان به دو شکل مینور یا کوچک و ماژور یا بزرگ بروز می کند. برخی از آفت ها نیز بر اثر ویروس هرپس به شکل تبخال بروز می کند. دوره بروز این ضایعات دردناک مخاطی بین ده تا چهارده روز است. میزان شیوع آفت دهان در نقاط مختلف جهان متفاوت است و آمارهای گوناگونی در هر نقطه جغرافیایی از آن در دست است. این آمار از 6 درصد تا 66 درصد متفاوت است. نکته مهم درباره آفت دهان این است که مسری نیست و بیشتر عوامل ژنتیکی در بروز آن دخیل می باشد.
علت بروز آفت دهان می تواند ژنتیک، مشکلات هورمونی، ایمونولوژیک، مصرف دخانیات، حساسیت های غذایی، فقر غذایی و کمبود برخی از ویتامین ها باشد.
برای درمان آفت دهان نیز توصیه می شود به یک متخصص بیماری های دهان مراجعه کنید. ایشان پس از تشخیص آفت دهان دهان شویه و قطره مناسب برای درمان آفت دهان تجویز می کنند.
این بیماری معمولا عود کننده است. با رعایت کامل بهداشت دهان و دندان و استفاده از نخ دندان و دهانشویه علاوه بر استفاده صحیح از مسواک می توانید تا حد زیادی از عود و بروز مجدد آفت دهان جلوگیری کنید.
به افرادی که طی دوره های طولانی دچار آفت دهان می شوند توصیه می شود آزمایشات تخصصی در این زمینه را انجام دهند تا علت دقیق بروز آفت دهان مشخص شود.
اکثر ضایعات سفید دهان بدون درمان خاص و فقط با رعایت بهداشت دهان و حذف عامل آزارنده برطرف می شوند، اما اگر لکوپلاکیا باشند برای مدت های طولانی در دهان باقی می مانند که معمولا با بیماری های دیگری نیز همراه هستند و نیاز به درمان دارند.
گرچه لکوپلاکیا خود به تنهایی عامل سرطان نیست اما خطر بروز سرطان را افزایش می دهد. تومورهای دهان معمولا از درون لکوپلاکیاهایی ظاهر می شوند که شدید بوده و یا برای مدت های طولانی در دهان وجود داشته اند. لکوپلاکیاهایی که برای مدت های طولانی در دهان وجود دارند می توانند دچار تغییرات پیش سرطانی شده و به تدریج به سرطان بیانجامند که یکی از شایع ترین سرطان های دهان، اسکوآموس سل کارسینوما است.
طبق آمار سازمان بهداشت جهانی هر ساله برای بیش از 529 هزار نفر در جهان سرطان دهان تشخیص داده می شود که اکثر آنها بالای 40 سال داشته و عمدتا برای مدت های طولانی دخانیات مصرف می کرده اند.
در صورت مواجهه با موارد زیر باید حتما به دندانپزشک مراجعه شود:
بعد از نصب براکت های ارتودنسی به روی دندان ها ممکن است، بیماران دچار درد…
در حالیکه براکت های ارتودنسی برای کمک به رفع ناهنجاری های دهان و دندان طراحی…
هوش مصنوعی (Artificial Intelligence) در دندانپزشکی به استفاده از الگوریتم ها و تکنیک های پیشرفته…
یکی از رایج ترین روش های جلوگیری از پوسیدگی دندان در کودکان استفاده از خدمات…
یکی از مشکلاتی که اکثر زنان باردار با آن ممکن است مواجه شوند، پوسیدگی دندان…
مینای دندان یکی از چهار بافت اصلی تشکیل دهنده دندان و بخش قابل رویت دندان…
نمایش دیدگاه ها
سلام آقای دکتر، قطعا بیش از دو هفته هست که یک جوش کوچک سفید رنگ در کنار و انتهای زبان دخترم بوجود آمده. حدود ۱۴ سال داره. ممکنه مورد مهمی باشه؟
باسلام. این جوش سفید می تواند آفت دهانی باشد. بهترین درمان خانگی غرغره با محلول آب و نمک است. اطلاعات بیشتر مراجعه به این لینک آفت دهان
سلام .داخل دهان قسمت گونه حفره سفید بدون درد دارد ک بمدت دوهفته هست خوب نشده.میخواستم کمی راهنماییم کنید.ممنون میشم
باسلام. باید معاینه شود تا تشخیص درمان مناسب داده شود.
سلام دکتر من یکی از دندان هایم را عصب کشی کردم وقتی بی حسی دهانم از بین رفت دیدم دکتر یک چیزی شبیه به نخ بخیه را از لثه ام بیرون داده فردای آن روز رفتم و آن را با دست و بدون بی حسی کند از اون روز به بعد یک دانه سفید که سوزش دار پشت لبم زد احتمالش هست که مشکلی جدی باشه ؟
من نه دخانیات مصرف میکنم و نه الکل و همیشه مسواک میزنم
باسلام. ممکن است آفت دهانی زده باشید. بهتر است دهانتان را روزانه با محلول آب نمک شستشو دهید.
سلام خسته نباشید من جدیدا زائده های هم رنگ لسه در انتها دهانم ظاهر میشه و بر اثر فشار میترکه و آب ازش میاد بیرون و دوباره چن روز بعد یک جا دهنم اینجوری میشه چی میتونه باشه لطفا راهنمایی کنید
باسلام. توصیه می شود در اولین فرصت جهت معاینه و برای تشخیص درمان مناسب به دندانپزشک متخصص بیماریهای دهان مراجعه نمایید.
سلام دکتر
الان حدود یک ماه هست روی لثه دندان جلویی از قسمت داخل دهان یه جوش برجسته سر سفید زده، که یکی دوبار از التهاب کم شده و سفیدی رفته ولی باز برگشته . چه کار باید کرد؟
باسلام. توصیه می شود به پزشک جهت معاینه و تشخیص درمان مناسب مراجعه نمایید.
سلام وقت بخیر من از روزی ک واکسن کرونا زدم
داخل گلوم و روی لوزه هام پر از دانه های سفید شد هیج درد و علائمی نداره هیچ مشکلی ایجاد نمیکنه و طوری هست ک ناپدید میشه و دوباره ظاهر میشه دلیلش دکترا نفهمیدن اول عفونت شناسایی کردن ک نبود بعددگفتن قارچه که داروی ضد قارچ جواب نداد ازمایش دادم نمونه برداشتن ک بگن باکتریه ولی نبود بعد دکتر گفت ضعف سیستم ایمنیه بدنه ک با داروی تقویتی درمان نشد نظر شما چیه
باسلام. ممکن است این دانه های سفید که هیچگونه دردی ندارد بعلت های مختلف مانند عفونت، سنگ لوزه ها و برفک دهان باشد که اغلب بدون درمان از بین می رود. بهتر است سیستم ایمنی خود را از طریق مواد غذایی بالا ببرید و رعایت بهداشت دهان و دندان نیز بسیار مهم است. غرغره کردن آب نمک
سلام من ۳ روز پیش زبونم رو حین غذا خوردن گاز گرفتم
حالا همونجا مثل یه جوش چرکی شده خیلی هم درده مشکلی نداره ؟
باسلام. ممکنه آفت دهانی باشد. باید معاینه شود تا تشخیص درمان مناسب داده شود.
من انتها زبانم روش گوشه سمت راست یه دونه سفید رنگ زده درد هم نداره ،البته تووش پر هست،چیکار کنم؟فک میکنم سه روز میشه یا شایدم پنج روز
باسلام. باید معاینه انجام شود تا تشخیص درمان مناسب داده شود. ممکن است آفت دهان باشد.
سلام خسته نباشید
من روی لثه ام زیر دندونای جلوم یه افت زده و الان ک زبون میزنم ب قسمت داخل لبم تو دهنم یعنی،حس میکنم دونه های خیلی ریز هست تو گوشتش و پر شده اما درد ندارن و هیچ تب و چیزی ندارم،همیشه افت میزنم بخاطر استرس هام ولی الان داخل دهانم جلوی همین لثه ام ک افت زده یه عالمه دونه های زیر پوستی با زبونم حس میکنم .چیه آقای دکتر من ۳۰ سالمه
باسلام. اگر دانه های سفید رنگ بیشتر شده توصیه می شود به دندانپزشک متخصص بیماریهای دهان جهت معاینه مراجعه نمایید. بهتر است دهانتان را با محلول آب نمک شستشو دهید. اطلاعات بیشتر مراجعه به این لینک ها محلول آب نمک و آفت دهان
ممکنه این بیماری به خاطر مصرف میوه هایی باشه که طبع گرم داره؟!
باسلام. باید بررسی شود. هنگام معاینه توسط دندانپزشک متخصص بیماری های دهان راهنمایی های لازم به شما داده می شود. بعضی مواد غذایی با طبع گرم می تواند تاثیر گذار باشد.