راه های جلوگیری از پوسیدگی دندان

برای مراقبت از دندان هایتان منتظر این نباشید که اول دندان درد بگیرید! با رعایت بهداشت دهان و دندان و چکاپ منظم نزد متخصص دندان پزشک، شما می توانید از پوسیدگی دندان هایتان جلوگیری کنید. پیشگیری از پوسیدگی دندان یکی از مواردی است که شما می توانید برای تضمین سلامت دندان های خود انجام دهید. آیا مطمئن هستید که همه راهکارها را برای جلوگیری از ایجاد حفره در دندان های خود انجام داده اید؟

شناخت پوسیدگی دندان

پوسیدگی دندان توسط باکتری های معمولی در دهان شما، شروع می شود. این باکتری ها از ذرات باقی مانده غذا در دهانتان تغذیه می کنند و باعث تولید اسید هایی می شوند. تقریبا 20 دقیقه بعد از غذا خوردن شما، ترکیب شدن باکتری، باقی مانده غذا، اسید و آب دهان ماده ای که «پلاک» نامیده می شود را روی دندان هایتان به وجود می آورد. اگر این پلاک ها بلافاصله از بین نروند، پوسیدگی دندان شروع خواهد شد. به مرور زمان این پلاک ها تبدیل به ماده ای به نام «تارتار»(tartar) می شوند که از بین بردن آن به مراتب سخت تر می باشد. در نهایت این پلاک ها و تاتارها منجر به بیماری های لثه خواهند شد.

علاوه بر بیماری های لثه، پلاک ها روی مینای محافظ دندان نیز اثر می گذارند که منجر به ایجاد حفره در دندان می شود. در ابتدا، حفره ها درد ندارند. ولی اگر مراقبتی صورت نگیرد حفره ها بزرگ شده و مشکلاتی را رقم خواهند زد. معمولا سطح جونده دندان های آسیاب و سطوح بین دندانی بیشتر در معرض پوسیدگی قرار دارند.

جلوگیری از پوسیدگی دندان

همواره جلوگیری از پوسیده شدن دندان بسیار بهتر و آسان تر از درمان پوسیدگی دندان می باشد. برای جلوگیری از پوسیدگی دندان روش های مختلفی وجود دارد، که توسط آنها احتمال خراب شدن دندان ها به طرز قابل توجهی کاهش می یابند. مهمترین آنها عبارتند از:

1- مسواک زدن و استفاده از نخ دندان

بهترین روش جلوگیری پوسیدگی دندان، رعایت بهداشت دهان و دندان می باشد. همچنین مسواک زدن و نخ دندان کشیدن به طور منظم در جلوگیری از تجمع باکتری ها و در نتیجه پوسیدگی دندان بسیار مؤثر هستند. در نظر داشته باشید که هم نوع مناسب و هم نحوه صحیح استفاده از مسواک در جلوگیری از پوسیدگی دندان مهم هستند. شما ابتدا باید با مشورت با دندانپزشک نوع مناسب مسواک را انتخاب کنید. ولی به این نکته هم توجه داشته باشید که حتی بهترین مسواک ها نیز طول عمر محدودی دارند و باید در فواصل زمانی مشخص و ترجیحا هر سه ماه آن را عوض کنید. مسواکی که دندانه خود را از دست می دهد دندان ها را پاک نمی کند و حتی ممکن است به لثه آسیب بزند. البته حتی با استفاده از مسواک مناسب اگر مسواک زدن را بطرز صحیح انجام ندهید؛ باز ممکن است نتیجه مطلوب عاید شما نشود. گاهی یک بار مسواک زدن در طول روز اما به شیوه صحیح و اصولی می تواند بسیار موثرتر از سه بار مسواک زدن به صورت اشتباه باشد. همچنین شما در کنار مسواک زدن باید از نخ دندان نیز استفاده نمایید. نخ دندان می‌ تواند کار مسواک را تکمیل کرده و بهداشت دهان و دندان شما را تضمین کند. اگر یک فرد با حوصله در روز ۱۰ تا ۱۵ دقیقه زمان برای مسواک زدن به شیوه صحیح و اصولی صرف کند و از نخ دندان نیز استفاده کند؛ می تواند احتمال پوسیدگی دندان ها را به میزان زیادی کاهش داده و دندان هایی سالم و تمیز و بدون پوسیدگی داشته باشد.

2- استفاده از فلوراید و دهانشویه ضد باکتری

فلوراید در تقویت مینای دندان مؤثر است. این روش با استفاده از خمیردندان های حاوی فلوراید و دهان شویه ها صورت می گیرد. حتی در هنگامی که حفره دندان کوچک و سطحی است و عمق زیادی ندارد؛ می تواند مینای دندان را ترمیم کند. دهانشویه های ضد باکتری می توانند در از بین بردن باکتری های مضر و در نتیجه جلوگیری از پوسیدگی دندان بسیار مؤثر باشند. ولی در این مورد، بهتر است با یک دندانپزشک در مورد استفاده از دهانشویه های آنتی باکتریال که برای برطرف کردن باکتری های مضر و پیشگیری از پوسیدگی و خرابی دندان استفاده می شود، مشورت کنید.

3- استفاده از شیارپوش دندان (فیشور سیلانت)

فیشور سیلانت های دندانی یک لایه محافظ و همرنگ با دندان هستند که برای کاهش پوسیدگی دندان روی دندان‌ های آسیاب (مولر) قرار داده می‌شود. سیلانت یا شیار پوش یک پوشش نازک است که شیارهای سطح دندان را می پوشاند و به این ترتیب محلهایی را که مواد غذایی و باکتری ها تمایل به تجمع در آن دارند، از بین می برد. فیشور سیلانت توسط دندانپزشک سریع و بدون درد قابل اجرا است. استفاده از سیلانت می‌ تواند یک روش مناسب برای جلوگیری از پوسیدگی دندان‌ ها باشد، ولی جایگزین مناسبی برای مسواک زدن، نخ دندان و رژیم غذایی سالم نیست.

4- معاینات منظم دندانپزشکی

اولین قدم برای کنترل سلامت دهان و دندان این است که بدانید میزان پوسیدگی چقدر است. بهترین راه برای جلوگیری از خرابی و پوسیدگی دندان ها معاینه از طریق دندانپزشک است. با معاینات منظم و بحث و گفتگو با دندانپزشک خود، می دانید که در چه شرایطی هستید و کدام روش درمانی ممکن است، مورد نیاز باشد. هنگامی که از میزان پوسیدگی دندان خود آگاه شدید، می توانید رویکرد خاص و مؤثرتری را در جهت بهبود سلامت دهان و دندان خود در پیش بگیرید.

هرچه میزان پوسیدگی و خرابی دندان کمتر باشد، به طور حتم به ویزیت کمتری نیاز خواهید داشت. در هنگام معاینات منظم دندانپزشکی، میزان خطر پوسیدگی دندان خود را به کمک دندانپزشک معالج بیابید و در مورد آن مشورت کنید.

5- رعایت رژیم و عادتهای غذایی مناسب

داشتن یک رژیم غذایی مناسب دندان در همه جنبه های سلامت، از جمله بهداشت دهان و دندان بسیار مهم است. غذاهایی مانند چیپس یا شیرینی ها که تمایل به گیر کردن مدت طولانی در بین دندان های شما دارند، باعث بالا رفتن شانس ابتلای به پوسیدگی دندان می شوند البته، غذاهای خوراکی فرآوری شده یا مواد غذایی شیرین نیز گزینه خوبی برای مصرف نیستند. در عوض، سبزیجات تازه و میوه ها را انتخاب کنید، زیرا آنها باعث افزایش جریان بزاق و جمع شدن دوباره مواد معدنی در مینای دندان می شوند. بطور کلی تغذیه مناسب و مواد غذایی مفید می تواند باعث بهبود وضعیت سلامت بدن و از جمله سلامت دندان ها شود. در کنار مواد غذایی یا رژیم غذایی برخی عادتهای تغذیه ای نامناسب نیز می توانند احتمال پوسیدگی یا حتی شکستگی دندان ها را افزایش دهند. از جمله این عادات نامطلوب می توان به شکستن مواد سخت با دندان یا استفاده متناوب و پشت سر هم از مواد داغ و خیلی سرد اشاره کرد.

6- جرم گیری دندان ها

برطرف کردن پلاک و جرم های دندانی که محل مناسبی برای رشد باکتری ها هستند احتمال بروز پوسیدگی دندان را به میزان بسیار زیادی کاهش می دهد. در نتیجه تمیز کردن حرفه ای دندان ها یا جرم گیری دندان باید حداقل سالی دو بار توسط متخصص انجام شود.

7- ترک سیگار و دخانیات

مضرات مصرف دخانیات برای افراد کاملاً شناخته شده است. با این حال، بسیاری از مردم آسیبی که سیگار کشیدن و استفاده از تنباکو به دهان، لثه و دندان ها وارد می کند، را نمی دانند. این عادت ناسالم همچنین می تواند منجر به ریزش دندان و حتی سرطان دهان شود. ترک سیگار یکی از راه های جلوگیری از پوسیدگی دندان است. بنابراین اگر نگران پوسیدگی دندان خود هستید، حتما از کشیدن سیگار و دخانیات خودداری کنید. برای افرای که هنوز به استعمال دخانیات ادامه می دهند؛ یا کسانی که در دوره ترک سیگار و دخانیات هستند؛ توصیه می شود که حتما هر 3 ماه برای جرم گیری دندان اقدام کنند.

سوالات متداول جلوگیری از پوسیدگی دندان

1- برای جلوگیری از پیشرفت پوسیدگی دندان چه کنم؟

با خمیردندان حاوی فلوراید دندان های خود را مسواک بزنید. مرتباً دهان خود را بشویید. هر سال دو بار برای معاینه دندان ها به دندانپزشک مراجعه کنید. میان وعده های مکرر خود را محدود کنید. غذاهای سالم مصرف کنید و از دهانشویه ضد باکتریایی استفاده کنید. سالی دو بار دندان ها را جرم گیری نمایید.

2- خوردن چه غذاهایی از پوسیدگی دندان جلوگیری می کند؟

برای جلوگیری از پوسیدگی میوه و سبزیجات سرشار از فیبر مثل هویچ و سیب، غذاهای سرشار از کلسیم، آدامس بدون قند، نوشیدن مقدار زیاد آب، استفاده از خمیر دندان یا دهان شویه فلوراید دار توصیه می شود و استفاده از مواد قندی چسبنده و شیرینی توصیه نمی شود.

3- جلوگیری از پوسیدگی دندان کودکان چگونه انجام می شود؟

از همان کودکی نسبت به تمیز نگهداشتن دندان های کودک کوشا باشید. اگر لکه یا تغییر رنگی بر روی دندان های شیری کودک خود مشاهده کردید سریعا به دندانپزشک مراجعه کنید. تا زمانی که کودک توانایی مسواک زدن ندارد می توانید از مسواک انگشتی کمک بگیرید و دندان های او را مسواک بزنید. در سنین بالاتر می توانید با مسواک های عروسکی و موزیکال کودک را به مسواک زدن منظم تشویق کنید. با بازی و مهربانی روش صحیح مسواک زدن را به کودک خود بیاموزید.