جلوگیری از شکاف کام و لب کودکان

لب های جنین معمولا در انتهای ماه اول بارداری تشکیل می شوند و سایر بافت های بدن وی رشد خواهند کرد. عارضه لب شکری و شکاف کام و لب در جنین هنگامی اتفاق می افتد که بافت های لب او قبل از تولد به صورت کامل شکل نگرفته و به همدیگر نچسبند. این رویداد که بر روی لب بالایی نوزاد رخ نمایی می کند هم می تواند کوچک و سطحی بوده و هم می تواند عمیق باشد و از لب تا بینی امتداد یابد. در نتیجه مادران باید راه های پیشگیری از لب شکری شدن جنین را بدانند و از بروز این عارضه تا حد ممکن جلوگیری نمایند.

 

لب شکری و شکاف کام چیست

عارضه لب شکری اکثرا در یک سمت لب و در موارد نادری در وسط لب رخ می دهد. این نوزادان ممکن است با شکاف کام نیز مواجه باشند. کام دهان در ماه دوم بارداری شکل خواهد گرفت. شکاف کام هنگامی پدیدار می شود که بافت ناحیه بالایی سقف دهان به طور کامل به همدیگر نرسد و سبب ایجاد یک شکاف در کام شود. شکاف کام نیز می تواند در یک سمت و یا در جلو و پشت با هم ایجاد شود.

بد نیست بدانید که عارضه لب شکری و شکاف کام می توانند به طور همزمان با یکدیگر رخ دهند که در واقع به عنوان یک ناهنجاری ارثی یا مادرزادی به شمار می رود و به دلیل رشد غیرنرمال بافت های دهان، لب و کام بدین صورت درآمده است. متاسفانه این عارضه می تواند سایر اندام های صورت از قبیل بینی، گونه و حتی چشم و گوش را نیز تحت تاثیر خود قرار دهد و سبب قرار گرفتن دندان های کودک در حالتی غیرنرمال شود.

مادر چه کارهایی را برای جلوگیری از شکاف لب و کام انجام ندهد

مادران در دوران بارداری خود نباید به هیچ عنوان سیگار بکشند. متاسفانه مادرانی که در دوران بارداری سیگار می کشند سبب ایجاد هیپوکسی در جنین خواهند شد و این امر ابتلا به لب شکری و شکاف کام و لب را در جنین بسیار افزایش خواهد داد.

مادرانی که در دوران قبل از بارداری خود نیز مبتلا به دیابت بوده اند باید به صورت کاملا دقیق قند خون خود را کنترل نمایند و در تمام طول بارداری رعایات لازم را برای کنترل بیماری خود و عدم اثرگذاری بر روی نوزاد انجام دهند.

بسیاری از مادران در دوران بارداری به علت بیماری های مختلفی از جمله صرع دارو های خاصی را مصرف می کنند که در سه ماهه اول بارداری می تواند جنین را در معرض بروز این عارضه قرار دهد. این افراد بهتر است با نظر پزشک خود میزان دارو های مصرفی خود را بخصوص در سه ماه اول کنترل یا قطع نمایند تا به جلوگیری از لب شکری شدن نوزاد کمک نمایند.

مصرف دارو های کورتونی در دوران بارداری حتما باید تحت نظر پزشک انجام شود و مادرانی که از دارو های آرام بخش و ضدتشنج استفاده می کنند باید حتما به این نکته دقت کنند که برای جلوگیری از لب شکری شدن و شکاف کام نوزاد خود باید استفاده از خیلی از دارو ها را کنار گذاشته و یا حتما طبق نظر متخصص خود آن را مصرف کنند.

عفونت های دوران بارداری باید به شدت جدی گرفته شوند و بیماری هایی از قبیل سرخک، سرخجه و سایر بیماری های عفونی و باکتریایی سریعا درمان شوند تا سیستم ایمنی دچار اختلال نشود.

مادر چه کارهایی را برای پیشگیری از شکاف لب و کام انجام دهد

یکی از راه های پیشگیری  شکاف لب و کام استفاده از برخی گیاهان دارویی مانند مارچوبه است که به علت آهن فراوانی که دارد از بروز نقص های مادرزادی این چنینی پیشگیری می کند.

مادر باید در دوران بارداری خود از تمامی استرس های روانی و محیطی به دور باشد و در شرایطی آرام و بدون دغدغه سپری کند. جالب است بدانید که در خانواده هایی با زمینه ارثی بیماری لب شکری احتمال اینکه فرزندان بعدی نیز به این عارضه مبتلا شوند بسیار زیاد است. لذا انجام نکات و مراقبت های لازم به جلوگیری از لب شکری شدن نوزاد کمک بزرگی می کند. بنابراین مادران برای جلوگیری از لب شکری شدن نوزاد آرامش خود را حفظ کنند و آرامش داشته باشند.

اگر مادر دچار سوء تغذیه باشد و به اندازه کافی از ویتامین ها و مکمل های مورد نیاز استفاده نکند بدون شک جنین مبتلا به عارضه لب شکری خواهد شد. ویتامین های گروه ب و آ و اسید فولیک به خصوص در سه ماه اول بارداری باید حتما به طور کافی مصرف شوند.

شیوع شکاف کام و لب در تهران

طبق تحقیقی که توسط دکتر جمیلیان متخصص ارتودنسی و همکاران در بیمارستان امام خمینی تهران انجام شد  شیوع شکاف کام و لب در بین سال های 1378 تا 1383 به میزان 2.14 در هر 1000 تولد زنده تخمین زده شد. هدف از انجام این تحقیق نبود یک آمار دقیق درباره این بیماری بود. یکی از مشکلات بروز این بیماری عدم آگاهی کافی درباره این بیماری است.

مواردی که در این مطالعه مورد بررسی قرار گرفت شامل موارد زیر بود:

• تقسیم نوزادان زنده به بر اساس داشتن شکاف لب و کام یا نداشتن شکاف
• تاریخ تولد نوزاد
• جنس نوزادان
• محل سکونت والدین
• وزن کودک
• سن مادر
• پاریتی مادر
• وجود ازدواج فامیلی
• وجود بیماری همراه کودک
• وجود بیماری همراه مادر
• وجود و نوع شکاف لب و کام

در این تحقیق 52 درصد بیماران دارای شکاف لب و کام و 36 درصد شکاف کام و 12 درصد شکاف لب داشتند. نیمی از کودکان دارای شکاف با وزن کمتر از 2500 گرم به دنیا آمده بودند. 60 درصد نوزادان همراه شکاف بیماری زمینه ای دیگری نیز داشته اند. 31.8 درصد از نوزادان مبتلا به شکاف حاصل ازدواج فامیلی بودند.

این تحقیق نشان داد که که نسبت به جوامع دیگر هنوز در مقام بالاتری قرار داریم. در ضمن در نوزادان متولد شده با وزن کم و نوزادانی که بیماری همراه دیگری نیز دارند و نوزادان حاصل ازدواج فامیلی شیوع شکاف کام و لب بیشتر دیده شد.