تعداد دندان های انسان

بررسی های آماری نشان می دهند که در طول قرن ها، شکل و تعداد دندان های انسان دچار تغییرات مهمی شده اند. با تغییر رژیم غذایی انسانها، اندازه فک، دندانها و حتی تعداد آنها دچار دگرگونی های چشمگیری شده است. در ادامه این مطلب تعداد دندان های انسان را مورد بررسی بیشتر قرار خواهیم داد.

تعداد هر یک از انواع دندان های انسان امروزی

در طول عمر انسان در مجموع 52 دندان در دهان رویش می کند که جوانه های این دندان ها در دوران جنینی شکل گرفته است. این دندان ها شامل 20 دندان شیری یا موقت و 32 دندان دایمی یا اصلی می شوند. در ادامه به معرفی انواع دندان انسان و تعداد هر یک از آنها می پردازیم:

تعداد دندان های شیری

تعداد دندان های شیری 20 عدد بوده که در هر فک 10 دندان قرار می گیرد. تعداد این دندان ها در هر فک شامل چهار دندان جلویی، دو عدد نیش و چهار عدد آسیا می شود. رشد این دندان ها از 6 ماهگی شروع می شود و تا سه سالگی ادامه دارد. دندان های جلویی 6 تا 18 ماهگی درآمده و در حدود 6 تا 8 سالگی می افتند. زمان رشد دندان های نیش حدودا 16 تا 22 ماهگی و زمان افتادن آن ها بین 10 تا 12 سالگی است. دندان های آسیا نیز بین 19 تا 33 ماهگی رشد کرده و در 10 تا 12 سالگی می افتند.

تعداد دندان های دایمی یا اصلی

دندان های دایمی شامل 32 عدد دندان و 16 دندان در هر فک می شود. تعداد این دندان ها در هر فک شامل 4 دندان جلویی، 2 دندان نیش، 4 دندان آسیای کوچک و 6 دندان آسیای بزرگ است که آخرین دندان آسیای بزرگ، دندان عقل نامیده می شود.

دندان های مختلف نقش های مختلفی بر عهده دارند. در ادامه هریک از دندان های انسان را معرفی کرده و تعداد آنها را ذکر خواهیم کرد.

تعداد دندان های جلویی (پیش)

دندان های جلویی (پیش یا قدامی) در قسمت جلویی دهان شما قرار دارد. چهار عدد از آنها در فک بالا و چهار عدد در فک پایین وجود دارد. این دندان ها سطح سایشی بالایی دارند و پهن هستند و از همین رو سطح تماس زیادی با غذا پیدا می کنند. نقش اصلی این دندان ها گرفتن غذا و پاره کردن آن است.

در انسان های نخستین نیز تعداد این دندان ها 4 عدد بوده ولی از نظر شکل با دندان های انسان های امروزی کاملا متفاوت بوده است. این دندان ها در گذشته بلند تر و تیز تر بوده اند که متناسب با تغذیه آن ها بوده است. در طی سال ها تعداد این دندان ها نیز در برخی انسان ها کاهش پیدا کرد، طوری که در بعضی از انسانها امروزه دندان های جلویی شماره 2 غایب هستند و عدم وجود آنها سبب نازیبایی در لبخند می شود.

تعداد دندان های نیش

هر انسان 4 دندان نیش دارد که از بقیه تیزتر هستند. نوک تیز بودن این دندان ها سطح تماس با غذا را کاهش داده و فشار روی لقمه ها را افزایش می دهد. دندان های نیش برای تکه تکه کردن غذا و ایجاد سوراخ در لقمه ها استفاده می شوند. دندان های نیش انسان های گذشته نیز 4 عدد بوده، با این تفاوت که این دندان ها بسیار بلند تر و تیزتر بوده و شباهت زیادی به آنچه در حیوانات شکارچی امروزی می بینیم داشته است. در کنار این دندان ها یک فاصله وجود داشته تا دندان نیش رو به رو در آن فاصله قرار گرفته و فک به درستی بسته شود.

تعداد دندان های آسیای کوچک

در هر فک چهار دندان آسیای کوچک قرار داد که دو به دو در کنار دندان های نیش قرار می گیرند. این دندان ها سطح سایشی پهن یا برآمدگی های تیز دارند که برای جویدن، له کردن و ساییدن مواد غذایی کاربرد دارند. انسان های نخستین نیز دارای 4 عدد آسیای کوچک در هر فک بوده اند که سایز بزرگ تری داشته و برآمدگی های روی آن ها به مراتب تیز تر بوده اند. امروزه تعداد این دندان ها نیز در حال کاهش است.

در برخی انسان های امروزی، از سری دندان های آسیای کوچک، جوانه های دندان های شماره 5 آنها کوچک تر از حالت معمولی تشکیل می شود و یا ممکن است جوانه این دندانها تشکیل نشده باشد. بدین ترتیب به علت عدم فضای کافی در فک ها، تعداد دندان ها کمتر می شوند. اگر تعداد دندان ها زیاد و فک کوچک باشد، دندان ها بطور نامنظم و شلوغ رویش پیدا می کنند. بنابراین برای درمان باید نزد متخصص ارتودنسی رفته و درمان ارتودنسی را آغاز کنند.

تعداد دندان های آسیای بزرگ

این دندان ها که تعداد آن ها 6 عدد در هر فک است، در انتهای هر سمت فک دیده می شوند. دندان های آسیای بزرگ به ترتیب آسیای اول، دوم و سوم نامیده می شوند و سومین آسیا به دندان عقل معروف است. این دندان ها بیشترین سطح تماس را با غذا دارند و برای له کردن، جوییدن و ساییدن هر چه بیشتر غذا کاربرد دارند.

البته گفته می شود که دندان های عقل در جویدن غذا تاثیری ندارند، در حالی که در انسان های اولیه برای جویدن و خرد کردن غذا به کار می رفته است. این دندان ها در اغلب افراد به کمک جراحی خارج می شوند. دندان های آسیای بزرگ در انسان های نخستین 6 عدد دندان بسیار بزرگ در هر فک بوده است که برآمدگی های اره مانند و تیز داشته اند. در انسان های امروزی دو عدد از این دندان ها درهر فک در حال از بین رفتن و تحلیل می باشند که امروزه آن ها را به نام دندان عقل می شناسیم.

انسان های آینده دارای 4 عدد دندان آسیای بزرگ در هر فک خواهند بود، به عبارت دیگر در انسانها دندانهای عقل در شرف کم شدن و یا عدم تشکیل می باشند. اگرچه این دندان ها در برخی انسان های امروزی نیز وجود ندارند یا به گونه ای هستند که باید از طریق جراحی خارج شوند.

نگاه کلی به تغییرات فک و صورت و دندانها در طول زمان

انسان های اولیه فکی بلند داشتند که منجر به نمایه سازی چهره می شد و حالت چانه ای نداشت. امروزه فک ها کوچک تر شده و حالت چانه ای دارد که یکی از فاکتور های زیبایی در انسان امروزی می باشد.

حدود هفت میلیون سال پیش اجداد اولیه ما فک های بسیار بلند و کوچکی داشتند که منجر به نمایه سازی چهره می شد. دندان های نیش آن ها بلند و دارای نوک تیز بودند. همچنین دندان ها در دو ردیف موازی قرار گرفته بودند. فک و دندان اجداد ما شبیه دندان های شامپانزه مدرن بودند و دندان ها به صورت مستطیل یا U در فک قرار گرفته بودند. یک دیاستم (شکاف) در کنار هر دندان نیش وجود داشت. این شکاف ها فضاهایی بودند که نیش های بزرگ در هنگام بسته شدن فک می توانستند در آن جای بگیرند. در فک بالا، شکاف در جلوی دندان نیش و در فک پایین، پشت دندان نیش بود.

حدود 5.5 میلیون سال پیش، دندان های نیش شروع به کوچک تر شدن کردند. تحقیقات نشان می دهند که 2 میلیون سال بعد از فرایند کوچک شدن آن ها، دندان ها از عقب به جلو شروع به مرتب شدن کردند.

حدود 1.8 میلیون سال پیش دندان نیش گذشتگان، مانند انسان های امروزی، کوتاه و نسبتاً صاف شدند و فک آن ها نیز کوتاه تر گردید. این حالت، صورت را عمودی تر کرده و ردیف های کناری دندان ها را مجبور نمود تا به شکل قوس گرد در بیایند.

مقایسه دندان های انسانهای اولیه و امروزی

دندان های پیشین (چهار دندان جلویی در بالا و پایین) نسبتاً بزرگ بودند. دندان های ثنایای فوقانی وسیع بوده و از بیرون دیده می شدند. دندان های نیش در مردان بسیار بلند، نوک تیز و بسیار بزرگ تر از زنان بودند. دندان های مولر (دندان های آسیا) بزرگ بودند. دندان های مولر در سطح آسیاب دارای برآمدگی (برجستگی) بودند. دندان ها توسط یک لایه نازک از مینا پوشانده شده بودند.

تکامل انسان های مدرن شامل ایجاد ویژگی های متمایز صورت و دندان است. دندان ها به شکل قوس یا سهموی گرد در داخل فک قرار گرفته اند. هیچ شکافی در کنار دندان های نیش وجود ندارد.

دندان های پیشین نسبتاً کوچک شده اند. دندان های پیشین باریک و عمودی هستند. دندان نیش کوتاه است (تقریباً هم سطح با دندان های دیگر). دندان های نیش نسبتاً صاف هستند و از نظر اندازه در مردان و زنان مشابه اند. دندان های مولر (دندان های آسیا) کوچک تر شده اند. دندان های مولر نسبتاً مسطح، با لبه های گرد و برجسته هستند. دندان ها توسط یک لایه ضخیم مینا پوشانده شده اند.

سوالات متداول تعداد دندان های انسان