ارتوسرجری چیست

یکی از روش های به روز برای درمان ناهنجاری های دهان و دندان، ارتوسرجری است. روشی که جراحی و ارتودنسی با هم انجام می شود. ارتوسرجری را ارتوگناتیک نیز می نامند. نظم، ترتیب و زیبایی دندان و فک انسان تاثیر زیادی بر روی زیبایی او خواهد داشت. تصور کنید که شما دندان های به هم ریخته ای داشته و فک شما فرم بدی دارد مسلما در چنین شرایطی شما از خندیدن خجالت می کشید. دندان های نامرتب، از نظر روانی شما را منزوی می کند چرا که در میان جمع مدام این تصور برای شما به وجود می آید که زیر ذره بین دیگران هستید. اما جای نگرانی نیست شما می توانید به کمک درمان ارتوسرجری بدترین عارضه در دندان و فک را رفع کنید.

منظور از درمان ارتوسرجری چیست؟

به تلفیق ارتودنسی و جراحی فک، ارتوسرجری می گویند. زمانی که برای ارتودنسی دندان های خود به ارتودنتیست مراجعه می کنید، در ابتدا لازم است که با کمک آزمایشات و عکس برداری های مختلف، وضعیت دندان ها و فک شما را بررسی نماید. اغلب افرادی که برای درمان ارتودنسی دندان مراجعه می کنند، به ناهنجاری فک هم مبتلا هستند. حال اگر این ناهنجاری خفیف تا متوسط باشد، ارتودنتیست با کمک همان روش معمول و رایج ارتودنسی، هم دندان های به هم ریخته را مرتب می کند و هم فک بیمار را فرم دهی خواهد کرد. اما گاهی اوقات ناهنجاری فک به حدی شدید است که حتما لازم است در حین ارتودنسی، جراحی فک هم صورت گیرد. سن بیمار در انتخاب درمان ارتوسرجری فاکتور مهمی است که قبل از هرگونه اقدام مدنظر متخصص ارتودنسی با تجربه قرار می گیرد.

مراحل درمان ارتوسرجری:

درمان ارتوسرجری شامل مراحل زیر است:

• با توجه به این که در ارتوسرجری هم ارتودنسی و هم جراحی فک انجام می گیرد لذا بیمار باید در جلسات معاینه، تحت نظر هر دو متخصص ارتودنسی و جراحی فک قرار گیرد. نهایتا متخصصین روش و برنامه درمانی را طراحی کرده و درمان آغاز می شود. همچنین پیشنهاد می کنم به یک متخصص ارتودنسی دارای فلوشیپ جراحی مراجعه کنید تا مجبور نباشد برای یک درمان کامل و بی نقص همزمان به چند پزشک مراجعه کنید.
• در اغلب موارد برای ارتوسرجری ترجیح بر این است که ابتدا عمل ارتودنسی صورت گیرد حتما بایستی ارتودنسی قبل از جراحی انجام شود تا بتوان به نتیجه مطلوب در پایان درمان دست یافت. در غیر این صورت درمان نا موفق خواهد بود
• انجام جراحی فک در درمان ارتوسرجری وقتی شروع می شود که از نظر ارتودنتیست دندان های بیمار به بهترین حالت خود از نظر نظم، رسیده اند.
• برای جراحی فک لازم نیست تجهیزات ارتودنسی از دهان بیمار برداشته شوند. بیمار با همان سیم های ارتودنسی جراحی فک را انجام می دهد.

زمان مناسب برای ارتوسرجری

این سوال همواره مطرح می شود که برای درمان ارتوسرجری چه زمانی باید اقدام نمود. همان گونه که می دانید بخش عمده ای از رشد اسکلت بدن تا سن 18 سالگی است به این معنا که بعد از آن، تغییرات کمتری در استخوان های بدن رخ می دهد لذا ارتودنتیست معتقد است بهترین زمان برای ارتوسرجری، در بازه بین 17-18 سالگی بوده و در این زمان نتیجه ایده آل از درمان ارتوسرجری حاصل می گردد.

موارد کاربرد ارتوسرجری

درمان ارتوسرجری به بیمار کمک می کند که اگر در بدترین حالت از ناهنجاری های دندان و فک به سر می برد، بدون نگرانی بتواند سلامت و زیبایی خود را به دست آورد. درباره کاربرد ارتوسرجری می توان به گزینه های زیر اشاره نمود:

• در افرادی که مبتلا به ناهنجاری های ژنتیکی دندان و فک می باشند و بیماران دارای سندرم
• ممکن است بیمار در اثر صدمه هایی مانند: تصادف، افتادن از ارتفاع، برخورد اشیا با فک و غیره به ناهنجاری شدید فک مبتلا شوند. در اینجا نیز ارتوسرجری بسیار کمک کننده است.
• بعضی از بیماران دارای فک بالای بزرگ و بیرون زده هستند و یا فک پایین آنها کوچک است و یا برعکس فک بالای آنها  کوچک  و یا فک پایین آنها بزرگ و بیرون زده است این گونه بیماران نیاز به جراحی فک دارند
• برخی از بیماران مبتلا به ناهنجاری فک به صورت مادرزادی هستند اما منظور ما، مشکلات ژنتیکی نیست. متاسفانه در زمان زایمان و خروج نوزاد از رحم مادر، فشاری که به صورت او وارد می شود می تواند منجر به ناهنجاری فک و در نتیجه نیاز به ارتوسرجری گردد.

علائم نیاز به ارتوسرجری:

اگر دندان های شما به هم ریخته است اما مردد هستید که بین دو گزینه ارتودنسی و ارتوسرجری باید کدام مورد را انتخاب کنید، قبل  از مراجعه به ارتودنتیست و جراح فک بر اساس علائم ظاهری زیر می توانید تا حدودی به یک نتیجه کلی برسید:

• جلوی آیینه ایستاده و دندان های دو فک را بر روی هم قرار دهید. آیا بر هم منطبق هستند؟
• جلو آمدن بیش از حد فک بالا و عقب رفتن فک پایین نیز نشانه دیگری از نیاز به ارتوسرجری است.
• جلو آمدن بیش از حد فک پایین و عقب رفتن فک بالا نیز نشانه دیگری از نیاز به ارتوسرجری است.
• انحراف فک از طرفین هم می تواند علامتی از ناهنجاری فک شما باشد که در صورت نامرتب بودن دندان ها، بهترین روش درمانی، کمک گرفتن از ارتوسرجری است.

سوالات متداول ارتوسرجری چیست؟

1- قبل از جراحی فک براکت های ارتودنسی برای جه مدتی باید بر روی دندانها قرارگیرد ؟

براکت ها به مدت 12 تا 18 ماه قبل از جراحی قرار داده می شوند تا دندان های شما برای جراحی آماده شوند.

2- آیا جراحی فک سخت است؟

جراحی فک برای چند روز اول بعد از عمل ناراحت کننده است. ولی چون نتایج درمان بسیار رضایت بخش است مزیت جراحی به سختی آن ارزش دارد.

3- آیا می توانیم بدون ارتودنسی، جراحی اصلاح فک انجام دهیم؟

درمان ارتودنسی تقریباً همیشه مورد نیاز است. هنگامی که فک ها موقعیت نادرست دارند، دندانها به طور طبیعی مشکل اسکلت را جبران می کنند. دندان ها به شکلی کج می شوند تا میزان موقعیت اسکلت نامعویب را کم نمایند. قبل از جراحی، متخصص ارتودنسی باید دندانها را به وضعیتی منتقل کند که در صورت جراحی فک ها، چینش صحیح  ایجاد شود.

4- بیمار از مصرف چه غذاهایی بعد از جراحی فک باید اجتناب کند؟

غذاهای سخت یا غذاهایی که نیاز به جویدن زیاد دارند مانند پیتزا، سیب، پاپ کورن، بادام زمینی و آجیل و گوشت های سخت، باید تا سه ماه اول بعد از عمل خودداری کرد و باید از غذاهای مایع برای هفته اول بعد از جراحی استفاده کرد.

5- آیا می توانیم بعد از جراحی فک ، دندان خود را مسواک بزنیم؟

بیمار می تواند هنگامی که محل برش به طور کامل بهبود  یافته، حدود دو هفته بعد از عمل  مسواک بزند. ضمنا باید از مسواک کوچک نرم استفاده شود.

6- آیا جراحی فک ضروری است؟

جراحی فک برای اصلاح انواع ناهنجاری ها مثل جلوزدگی شدید فک بالا یا پایین و همچنین عقب ماندگی شدید فک بالا یا پایین لازم است. انحراف فک در سنین بزرگسالی نیز حتما باید از طریق جراحی برطرف شود.

7- بعد از جراحی فک از چه غذاهایی باید استفاده کرد؟

شما باید از غذاهای بسیار نرم مانند پوره سیب زمینی یا انواع سوپ ها استفاده کنید. مکمل های غذایی مایع به شما در اطمینان از دریافت پروتئین، ویتامین ها و مواد معدنی کمک می کند.

8- جراحی فک چه مدت طول خواهد کشید؟

طول عمل جراحی بستگی به نوع ناهنجاری فکی دارد. جراحی روتین روی یک فک معمولاً یک تا دو ساعت طول می کشد. جراحی که چندین عمل را شامل می شود ممکن است به مدت چهار تا پنج ساعت طول بکشد.

9- آیا جراحی فک خطرناک است؟

جراحی فک در صورتی که توسط یک جراح متخصص فک و صورت انجام شود، بی خطر می باشد. و اغلب با همکاری یک متخصص ارتودنسی انجام می شود.